Gym- en turnvereniging KDO

logo KDO

1e lustrum 1945: Vlnr zittend: Martinus (Marinus) Berkers, Willem van den Einden (Timmerman), Piet Bertrams en Theo Frerichs.
Staande: Dorus van Dijk (slager en winkelier), Driekske Althuizen, Wim Schiks, gymleraar Smets uit Venlo, Willem Coolen, Hannes Kroezen (monteur bij GEB) en Willem Pluijm

Zilveren jubileum in 1965. Vlnr: Elly Rakels-van Dijk, Karel Goossens, Willem Coolen, Theo Frerichs, Martinus (Marinus) Berkers, Piet van Dijk, Martien Pontman en Renier van de Sande (1891-1968)
Foto collectie Ton Hartjens

Zilveren jubileum in 1965. Vlnr: Burgemeester Hoebens, Elly Rakels-van Dijk, Karel Goossens, Theo Frerichs, Martinus (Marinus) Berkers en Piet van Dijk

Zilveren jubileum in 1965. Demonstratie door Piet van Dijk aan de rekstok.

30 Jarig jubileum in 1970. Demonstratie door Piet van Dijk aan de turnbrug.
Foto's collectie heemkundekring Deurne

KDO (K.D.O.) (Kracht Door Oefening) is een Deurnese gymnastiekvereniging die in 1940 werd heropgericht.

Voorganger

De oprichting was in feite een heroprichting want op 19 augustus 1913 werd de gymnastiekvereniging onder de naam Kracht Door Oefening (K.D.O.) voor de eerste keer opgericht. Voor meer details zie: KDO (1913).

Oprichting

Piet van Dijk was een van de oprichters van de huidige KDO. Als kleine jongen was hij al aan gymnastiek en turnen verknocht. Repetities werden gegeven in een lokaal van de Uloschool aan de Schoolstraat op de plek waar tegenwoordig het Cultuurcentrum Martien van Doorne is, in een gymzaal in de Sint-Jozefparochie of in een ruimte van graan- en meelhandel Schiks, de vroegere haspelarij van Carp, aan de Groeneweg nabij het zwembad. Turntoestellen waren maar schaars voorhanden.

In 1940 vroeg kapelaan Spanjers aan Piet van Dijk om de jongens van het patronaat Rust Roest op turngebied wat les te willen geven. Na de zondagse hoogmis kwam men onder het podium van het patronaat bij elkaar. Er werd een nieuw voorlopig bestuur gevormd, bestaande uit Leo van den Eijnden, Antonie van Dijk en Jacques van Dijk (broers van Piet). Piet van Dijk werd technisch leider.

In korte tijd had de vereniging 40 leden en op 12 januari 1941 werd in het patronaat Rust Roest een grote uitvoering gegeven. Na nog enige optredens stroomden nieuwe leden toe.

Op 16 januari 1941 werd het definitieve eerste bestuur als volgt samengesteld: Antonie van Dijk voorzitter, Frans Obers ondervoorzitter, Harry Kartner secretaris, Leo van den Eijnden penningmeester en Jan van Hout commissaris.

Eerste wedstrijden, 1941

Op 20 juli 1941 nam KDO deel aan de kringwedstrijden van de kring Eindhoven, georganiseerd door de Helmondse R.K. Turnvereniging Utile Dulci. Met de aspiranten M. Jansen, J. Tielens, E. Berkers, E. Goossens, J. Seuren, J. Bekkers en H. Martens behaalden ze het hoogste aantal punten. De aspiranten van 14-17 jaar behaalden de derde prijs. Later bleek dat ze ook nog de wisselbeker voor orde en tucht hadden behaald.

Damesvereniging

In oktober 1942 werd de vereniging uitgebreid met een damesvereniging onder leiding van Zus Martens, Riek van Baars, Miep van den Eijnden, Jo Martens en Wil van Wees.

Subsidies

Op 18 maart 1943 stelde de gemeente een subsidie van een gulden per jaar per lid beschikbaar. Bovendien kreeg de vereniging twee turnbruggen, een turnpaard, een turnbok en twee springstandaards.

Baron de Smeth schonk op 4 augustus 1943 100 gulden aan KDO, waarmee een rekstok en ringenstel werden aangeschaft.

Oorlogsjaren

In de oorlogsjaren en ook nog nadien waren de gymnastieklessen in een gymzaaltje van Sancta Maria aan de Visser.

Jaren '40 en '50

Tijdens de vrijheidsfeesten op de Markt op 12 mei 1945, trok de hele vereniging in optocht door de straten van Deurne. 's Avonds waren er op de Markt een klompendans, ritmische oefeningen, een vlagoefening en twee piramidale standen (torenbouw).

In 1957 was de organisatie en uitvoering van de bondsdag te Deurne. Op zondag 16 juni 1957 waren duizenden toeschouwers op de been om de circa 4000 turners van 23 verenigingen, groot en klein, gestoken in uniform, in een parade van vier kilometer door de straten van Deurne te zien trekken. Onder vlagvertoon trok het defilé voorbij de eretribune op de Markt, waar prominente autoriteiten met onder meer bisschop Bekkers en Hub van Doorne.

Er werd jaarlijks een avond verzorgd in zaal Rust Roest, waarbij de decors werden geschilderd door het turnlid Willy Coolen.

KDO in de tuin van de fraters in 1955.
Foto collectie J. Heesakkers

Jaren '60

Bij gelegenheid van het zilveren jubileum van de gymnastiekvereniging gaf KDO op zondag 13 juni 1965 op de speelplaats van de lagere jongensschool aan de Zandbosweg met veel vlagvertoon en tromgeroffel een bewijs van vaardigheid.

• Demonstratie Zandbosweg op zondag 13 juni 1965
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Foto's collectie Ton Hartjens

KDO was vaak vertegenwoordigd tijdens de Avondvierdaagse Deurne.

Tussen l3 juni en 3 juli 1965 was er een feestprogramma met onder anderen een grote gymnastiekdemonstratie ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de vereniging. Aan deze demonstratie ging een mars, begeleid door tamboers, door het centrum van Deurne vooraf. Voor de jongeren van KDO waren er kinderspelen in een grote tent aan het Postpaadje.

In 1966 ontving Piet van Dijk de eremedaille in zilver in de Orde van Oranje-Nassau en was er een demonstratiemiddag.

Een show van de leden, begeleid door De Wilberttamboers, kwam in juni 1967 mede tot stand dankzij de activiteiten van Elly van Dijk. Willem Coolen en Frerichs werden gehuldigd vanwege de lange staat van verdiensten in het bestuur.

Bij de installatie van pastoor Gerris was een grote circustent opgezet, waarin ook KDO optrad.

In oktober 1969 werd de Peellandhal geopend en honderden in uniform gestoken leden van KDO waren aanwezig.

Jaren 1970

De viering van het 30-jarige bestaan op 23 en 24 mei 1970 had een sober karakter. Er was een clowneske turndemonstratie, een filmvoorstelling en een eenvoudig gehouden receptie. In de jaren daarna werd de vereniging geconfronteerd met slechte accommodaties en hoge zaalhuren en raakte ze in financiële problemen door het teruglopend ledenbestand. Om gezondheidsredenen nam hoofdtrainer Piet van Dijk afscheid.

In de begin '70 jaren werden de herentrainingen verzorgd door:

• voor 1977: Piet van Dijk opgevolgd door Frans Pluim, Joop Nieuwenhuizen (uit Maasbree) en Guus Willems,
• 1977-1978: Twan van Doorne, Wim Kivits,
• 1978-1981: Piet Pluijm.

Het damesturnen werd verzorgd Helena van Bree, Toon Daelmans, Maria van Lieshout, Emmy Houdel en Panhuizen.

KDO had toen de beschikking over de gemeentelijke zalen aan de Zandbosweg en van Sancta Maria.

Midden jaren '70 werd het graden turnen door de KNGU geïntroduceerd, dit was een beoordelingssysteem waarbij gymnasten een oefening laten zien, opbouwend in moeilijkheidsgraad van graad 1 (eenvoudig) tot de 6e graad. In 1986 werd dit systeem door de KNGU niet meer ondersteund, maar KDO hield het nog 2 jaar lang in leven. De beoordelingsmomenten werden jaarlijks groots georganiseerd, dit zowel in de kleine zalen als later in de Peellandhal en sporthal De Peelhorst.

Eind jaren 1970 werd er een jong, ambitieus bestuur gevormd, bestaande uit Rene Crutz, voorzitter, Piet van Bree, penningmeester, Wilma Meulendijks, Franka Franssen en Toon Daelmans, dat bereid was samen met de technische leiders nieuwe plannen te ontwikkelen. Organisatie en financiën kregen een andere structuur. Het dramatisch geslonken ledenaantal steeg weer, ondanks concurrentie van veel andere sporten in Deurne.

Bij de feestelijke opening van de Frans Hoebenshal was een spectaculair optreden van KDO. Er zat groei in de vereniging en nieuw turnmateriaal werd door KDO aangeschaft.

Jaren 1980

In juni 1980 was het 40-jarig jubileum, waarbij 250 leden in de Frans Hoebenshal een show met competitie-elementen gaven.

De groei van het aantal leden zette zich voort in 1981. Na jaren van afwezigheid liet KDO zich weer inschrijven voor de regionale competities. Talentvolle leden van KDO hielden de vaandels hoog. De meisjes, onder leiding van Toon Daelmans, konden zich meten met andere turnverenigingen. Er werden grote prestaties geleverd. Voor het eerst werd er een trimgroep voor oudere leden gevormd. De vereniging was financieel gezond en er kwam toeloop van nieuwe leden.

De meisjes–selectiegroep van KDO werd in 1987 algeheel kampioen van Oost-Brabant.

Het herenturnen stond onder technische leiding van:

• 1981-1982: De heer Bogaerts (oud-docent lichamelijke opvoeding Hub van Doorne uit Asten)
• 1982-1984: Jan Heesakkers (oud-turner)
• 1984-1985: Ad Dirkx (docent lichamelijke opvoeding)
• 1985-1986: Philip Zwanen (docent lichamelijke opvoeding uit Geldrop)
• 1986-1989: Bart van Empel (sportinstructeur bij het leger)
• 1989-1991: Pascal Zwanen (docent lichamelijke opvoeding uit Eindhoven)

De trainingen bij het damesturnen werden in deze jaren verzorgd door gediplomeerde oud-KDO-turnsters: Susan Kusters, Karin Pero, Stefanie Bellemakers, Angela van Heijden, Helena van Bree, Emmy Houdel en diens dochter Brenda Houdel, Toon Daelmans en als laatste Linda Engelen.

Het bestuur bestond in deze periode uit Rene Crutz, voorzitter, Piet van Bree, penningmeester, Franka Franssen, secretaris, Wilma Meulendijks en Jan Heesakkers. Vanaf 1987 was Gerda Dirks voorzitter en oud-turner Guus Willems verzorgde met Gerard Jeucken de ledenadministratie.

In 1988 startte KDO een jeugdraad op met als kartrekker Milan van Bree met daarbij Pierre Keeren, Joris Heesakkers, Kristal Meulendijks en Inge ? en Gerard Jeucken. De jeugdraad organiseerde een aantal jaar achtereen het carnavalsbal, een actieve speur/drop en spooktochten.

Door het groeiende ledental moest KDO op zoek naar additionele gymlocaties. Tevens werden in de loop van de jaren '80 een aantal huurcontracten ontbonden door de gemeente en/of de woningbouwvereniging. Hierdoor was KDO wederom genoodzaakt nieuwe zalen te zoeken. Met de Microsporthal, beide gymzalen van het Rijtven en een andere zaal aan de Sancta Mariaschool deden dienst als gymzaal. De kleine zaal aan de Zandbosweg deed dienst als wedstrijdzaaltje, waar regelmatig regionale dameswedstrijden werden gehouden. In de overige zalen werden recreatieve trainingen gehouden. De zaal bij Sancta Maria met diens specifieke toestellen werd gebruikt voor de heren turners.

Jaren 1990

• In 1990 werd het 50-jarig bestaan van KDO gevierd middels een feest voor jong en oud met diverse speel- en outdoor-activiteiten in Griendtsveen met daarop aansluitend een feestavond.

Sinds de jaren '90 werd iedere twee jaar een demonstratiemiddag gehouden in de Frans Hoebenshal, later in Peellandhal, tegenwoordig de Peelhorst.

Het bestuur bestond in deze periode uit Toke Berkers, voorzitter, Jan Heesakkers, secretaris, Guus Willems, ledenadmininstratie, en Piet van Bree, penningmeester.

In deze jaren kwam er een aantal nieuwe gediplomeerde trainers uit het KDO-vat bij: Reesy van Dam, Ylonka Franssen, Mariska Houdel en Milan van Bree.

In 1991 kwam er in de jeugdraad een nieuwe lichting met nog steeds als kartrekker Milan van Bree, namelijk Kim Berkers, Helene Burgstaller, Lillian Franssen, Natascha Palmer, Wouter Heesakkers en Joris Bouwmans.

In 1992 stopte de bezetting van de jeugdraad vanwege gebrek aan animo binnen de gelederen van de KDO-jeugd.

De wedstrijdtrainingen bij het damesturnen werden verzorgd door Reesy van Dam en Milan van Bree. In deze jaren werd er wederom deelgenomen aan de landelijke competitie, waarbij KDO op regionaal niveau een rol speelde; een enkel lid kwam uit in de individuele landelijke competitie.

In de daarop volgende jaren, draaiden Kim Berkers en Milan van Bree de wedstrijdgroepen. Ook de latere landelijke bekende coach van het Nederlands herenteam en oud-KDO-lid Bram van Bokhoven gaf nog enige tijd les aan de dames-wedstrijdgroep.

Vanaf 1991 coacht Milan van Bree een heuse wedstrijdgroep waarbij regionale en landelijke successen werden behaald in de nationale top tien in de eerste, tweede en derde divisie.

In de jaren dat Milan de trainingen verzorgde, groeide de herengroep met twee recreantengroepen van circa dertig jongens en een wedstrijdgroep van ongeveer twaalf jongens.

Milan verzorgde daarnaast ook trainingen bij gymnastiekvereniging De Meere in Boxmeer en het landelijke opererende herenturnen van Olympia in Cuijk, en vanaf '95 bij Center of Sport in Someren.

In de tweede helft van de negentiger jaren kwam er een nieuwe lichting gediplomeerde damestrainers: Natasja Franssen, Sanne van den Heuvel, Corine Manders en Yvonne Dirks naast Linda Engelen, Emmy-Mariska en Brenda Houdel, Milan van Bree, Reesy van Dam en Ylonka Franssen.

De KNGU introduceerde een nieuw beoordelingssysteem; het gymmie en diplomaturnen, deze beoordeling: losstaande turnonderdelen aan een toestel. Dit principe sloot meer aan op de onderdelen van het FIG-reglement.

Door het aldoor stellen van hogere eisen was de vereniging genoodzaakt nieuw turnmateriaal aan te kopen. Sporthappenings mochten zich in een grote belangstelling verheugen. Ook kwam er een afdeling huisvrouwengymnastiek bij KDO, verzorgd door Helena van Bree en Wim Kivits.

Het bestuur bestond uit Tilly Goossens, voorzitter, Jan Heesakkers, secretaris) en Alda Berkers.

Jaren 2000

KDO vierde haar 60-jarig jubileum middels een groot uitgepakte demonstratie-avond.

KDO was wederom genoodzaakt om op zoek te gaan naar andere zalen. Na veel onderhandelingen kwam er een mogelijkheid om de zalen te gebruiken van het Peellandcollege, een zaal van het gymnasium en die van basisschool D'n Bogerd. Ook de gymzaal van Zeilberg werd nog gebruikt.

Het bestuur werd gevormd door Theo Engelen, technische commissaris, Alda Vreenegoor, penningmeester, en Henny van Diessen, secretaris.

Ook werd Neerkant "geannexeerd" door KDO middels twee gemengde recreantengroepen, waarbij de trainingen werden verzorgd door Chantal Hopstaken.

De train(st)ersgroep bestond uit Reesy van van Elewout-van Dam, Ylonka Franssen, Linda Berkers, Linda Berkers junior, Renee Jacobs, Anke van de Heijden, Sanne van den Heuvel,Yvonne Dirks, Brenda- Mariska, Emmy Houdel, Karen Bukkems, Manuska Penjan, Natasja Franssen, Wim Kivits, Jan Heesakkers en Milan van Bree,

In de beginjaren van het nieuwe millennium werd er een groep opgericht door Linda Berkers, de Acro-groep groeide in 2010 uit tot de grootste binnen KDO met nationale successen op diverse niveaus.

Klimdoekgymnastiek

Ook startte Ilse van Dijk een nieuwe discipline: Klimdoekgymnastiek.

In de loop van de jaren was KDO genoodzaakt om afscheid te nemen van turntoestellen die niet meer aan de FIG-reglementen voldeden of versleten waren. Via via of op marktplaats werden er grotere aankopen gedaan, zoals herenbrug, methodische spanrek, voltige toestellen. Deze herentoestellen werden aangekocht en gesponsord door Milan van Bree. Ook de dames werden verrijkt met een nieuwe balk.

Jeffry Bignell schonk een grote professionele trampoline en een aantal kleine trampolines. Deze grote trampoline werd door de technische staf van KDO, Bart Beerens en Milan van Bree, in het podium verwerkt in aula van het oude Hub van Doornecollege.

Theo Engelen was de steun en toeverlaat in alle technische inhoudelijk perikelen van de verhuizing en aanpassingen aan het oude Hub van Doornecollege, met name de inrichting van de kantine en het zalenbeheer. Mede door zijn veelzijdige inzet aan KDO werd besloten om een van de zalen te vernoemen naar hem: Theo Engelenzaal.

Jaren 2010

KDO moest afscheid nemen van de zalen van het Peellandcollege en van diverse andere kleinere zaaltjes in de omtrek van Deurne. Zo werd onder meer de zaal van de Zeilbergse basisschool afgekeurd. Mede door renovaties en uitbreidingen was KDO genoodzaakt om op zoek te gaan naar nieuwe locaties. Door nieuwbouw van het Hub van Doornecollege kwamen diverse gymzalen aan de Schutsboom beschikbaar. KDO mocht deze van de woningbouwvereniging gebruiken als anti-kraak voor een periode van vijf jaar. De vroegere aula werd verbouwd tot een grote sporthal. Ook de beide kleine zalen werden in gebruik genomen. Via het netwerk van Theo Engelen kocht KDO een tweedehandse turnvloer van 12x12 meter, deze werd dan ook geplaatst in de aula. De aula en kantine kregen ook bouwkundige aanpassingen.

In 2012 stond de tweejaarlijks terugkomende demonstratie op de agenda met als thema: Deurne got Talent met een opkomst van 900 tot 1.100 mensen.

Het trainersgilde bestond uit Kim Verberne, Milan van Bree, Elle Berkers, Karen Bukkems, Linda Berkers, Manuska Penjan, Wim Kivits, Mea en Jan Heesakkers, Daisy Berkers, Milou van Nunen, Rene Jacobs en Mara van de Manakker,

Door ledenverlies in Neerkant moest KDO in 2015 haar activiteiten daar stopzetten.

In 2015 vierde KDO haar 75-jarig bestaan na de heroprichting. In dit jubileumjaar werden diverse activiteiten georganiseerd:

• Een grote demo Acro-show, onder leiding van Milou van Nunen op 10 en 11 januari 2015 in het cultuurcentrum Martien van Doorne,
• de landelijke voorwedstrijd Turnen Heren, onder leiding van Milan van Bree op 24 januari in de Peelhorst,
• de carnavalsoptocht, waarin KDO zich groots liet zien onder leiding van Renee Jacobs en Milan van Bree, met als primeur voor de Deurne dat zij met 85 personen en een stoet met een lengte van bijna 100 meter de grootste en langste groep ooit vormde,
• de landelijke voorwedstrijd ACRO in de Peelhorst onder leiding van Linda Berkers,
• tijdens de Music Night (Koningsnacht) een Acro-show,
• op Koningsdag Acro-shows, beide onder leiding van Milou van Nunen en Daisy Berkers,
• een grote demonstratieshow door KDO: Celebrations in de Peelhorst, onder leiding van Kim Verberne en Milan van Bree,
• en de uitreiking van een koninklijke onderscheiding aan Wim Kivits door burgemeester Mak tijdens de afsluiting van het feestjaar.

Het Bestuur bestond uit Leo Cuijpers, voorzitter, Alda Vreenegoor, Auke Veenema, Marcel van Nunen, Wilanda Thielen en Mea Heesakkers.

In deze periode werden de volgende successen behaald:

• De Acro-groep floreerde met veel nationale successen op het hoogste niveau en ook erepodiumplaatsen werden op diverse niveau's gehaald.
• Ook de wedstrijdgroep heren turnen haalde medailles binnen in de 3e en 4e divisie van Nederland, ook op regionaal niveau bereikten de heren plaatsen binnen de top-20 van alle divisies!
• Het dames turnen bracht individuele successen op regionale niveau.

Deze successen, die gemeld werden in de regionale dagbladen, hadden een positieve invloed heeft op het ledental.

KDO kwam in 2017 in zwaar weer nadat de eigenaar sloopwerkzaamheden startte aan de oude Hub van Doorneschool ten behoeve van woningbouw. Daarvoor werden gas en stroom afgesloten en de eerste klaslokalen ontmanteld, waaronder een gymzaal. KDO moest daardoor in de winterperiode voor eigen rekening stroom- en gasaansluiting regelen, waardoor de financiën flink moesten worden aangesproken en investeringen in nieuwe toestellen moesten worden uitgesteld.

De vereniging zag vervolgens geen mogelijkheid om te verhuizen naar een andere locatie, mede door de diversiteit van toestellen en de zware bezetting van de gymzalen, dagelijks minimaal zes uur. Ook de politiek, de woningbouwvereniging en de gemeente konden geen oplossing bieden voor de huisvestingperikelen en de daarmee gepaard gaande hoge kosten. In 2019 zegde de gemeente Deurne een bedrag van bijna 580.000 euro toe voor een te realiseren accommodatie voor KDO Deurne. De oude aula werd omgebouwd tot een heuse turnhal met een 12x12 turnvloer, wedstrijdtrampoline en vaste turntoestelopstellingen. Een kleine gymzaal werd recreatiezaaltje.

Trainersgilde:

• De heren wedstrijdgroep werd uitgebreid met een aantal gediplomeerde trainers met onder meer Jaike Maandag, Mart Peeters, Linda Martens en assistent en oud-topturner Bart Beerens.
• Acro: Linda en Daisy Berkers, Kim Verberne, Jaike Maandag, Milou van Nunen, Britt Claasen en Manushka Penjan, Debby van Bree, Brenda ?.
• Dames: Mara van de Manakker, Julia van Loon, Reesy van Elewout, Renee Jacobs, Linda van Stratum,
• 55+: Mea en Jan Heesakkers en Wim Kivits

Jaren 2020

Door de COVID-19-epidemie kon in 2020 het 80-jarig bestaan van KDO niet gevierd worden. Ook konden daardoor geen binnenactiviteiten plaatsvinden en werd voor buitenlessen tijdelijk uitgeweken naar de sportvelden van Racing Boys. Voor de opslag van toestellen stelde de gemeente een ruimte aan de Doctor Huub van Doorneweg beschikbaar.

Bronnen, noten en/of referenties K.D.O. 50 Jaar jubileumboekje ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van KDO. Website van KDO ”Grote belangstelling voor Deurne’s turnshow.” “Aanwezigheid van Mgr. Bekkers” Tweede blad van het Land- en tuinbouwblad van zaterdag 22 juni 1957.