Riolering

Wateroverlast Stationsstraat 1920
foto collectie Piet Nies

Loon Liessel 1981
foto collectie gemeente Deurne

Werkzaamheden Strausslaan
foto collectie gemeente Deurne

Hoofdstraat 2010
foto collectie LHE - Harrie Martens

Steenovenweg 2016
foto fotoclub Optika

De eerste riolering in Deurne werd aangelegd in de Kruisstraat in 1881 over een lengte van 150 meter.

In 1897 werd riolering aangelegd in de Stationsstraat, het Marktplein en langs de provinciale weg naar Helmond. Ook hier betrof het een beperkte lengte van 254 meter. Het jaar daarop waren de Lagekerk en het Akkereind aan de beurt, waarmee de totale lengte aan riolering in Deurne bij de eeuwwisseling 498 meter was.

In 1901 werd 145 meter riool aangelegd in de Visser, dat aansloot op het riool van de Kruisstraat.In dat jaar kreeg ook Liessel zijn eerste riolering vanaf de kom naar den Hoek, 105 meter.

Totale aan meters riolering per straat/wijk van 1902 tot 1923
Straat	1902	1903	1905	1912	1914	1915	1920	1921	1923
Kruisstraat	150	-	170	-	-	-	350	-	-
Visser	145	165	-	-	-	-	-	255	-
Akkereind	46	-	-	-	-	-	-	-	-
Lagekerk	48	-	-	-	-	-	-	-	-
Markt en Stationsstraat	54	-	-	-	-	-	-	-	-
Helmondseweg	200	-	-	-	-	-	-	-	-
Liessel naar Den Hoek	105	-	165	-	-	-	-	-	-
Molenstraat		120	-	-	-	-	-	-	-
In de kom van Liessel				60	-	-	-	-	-
Zeilbergsestraat					170	-	-	-	-
Schoolstraat						250	-	-	-
Heuvel								250	-
Sint-Jozefparochie								250	-
Totaal								4780	4.800

Schaatsen van Zandbos naar Kraaienhut

Toen in 1930 in de gemeenteraad een voorstel behandeld werd om de wegen in het centrum opnieuw te bestraten en daar dan tevens riolering aan te te leggen, kon het Liesselse raadslid Van Hugten zich wel vinden in de nieuwe bestrating maar de riolering vond hij onzin. In de 25 jaren dat ik ben hier gekomen, heb ik wel ooit gezien dat de Markt onder water stond, maar dat duurde nooit 20 minuten, dan was al 't water weg. De gemeentefinanciën laten niet toe om zoiets te maken. Vroeger kon men 's winters schaatsen ongeveer van de kom af naar Kraaijenhut en Zandbosch en toen sprak nooit iemand van rioleering. Er werd, na eindeloos gesoebat over het voorstel besloten om een deel van het voorgestelde plan, namelijk de riolering van de Stationsstraat, de Markt, de Helmondseweg en de Heuvel(straat) uit te voeren. Erg consequent was Van Hugten overigens niet, want het jaar daarop klaagde hij in de raad, dat men in Liessel na flinke regenbuien nogal wateroverlast had en dat kwam omdat de rioolbuizen te klein waren. Er was in 1930 nog geen sprake van een jaarlijkse bijdrage van de aangesloten huishoudens aan de rioleringskosten; wel werd daarop door sommige raadsleden aangedrongen. De feitelijke aanleg van de riolering in de kom van Deurne in de loop van 1930 werd gerealiseerd door ruim 50 werkelozen. Toen het rioleringsproject gereed was, werden zij, en nog veel meer arbeiders, te werk gesteld in het ontginningsplan Kanveld.

Blussen met rioolwater

In een rapport dat een raadscommissie in januari 1931 uitbracht over de begroting van dat jaar kwam nog een ander aspect van de riolering naar voren. In de loop van de tijd waren steeds meer brandkuilen verdwenen of nooit aangelegd en dat was met name een probleem in de kom van het dorp waar veel nieuwe huizen gebouwd waren. Omdat er toen nog geen waterleiding was kon men bij het blussen van brand een acuut gebrek aan bluswater krijgen. Door op verschillende plaatsen in het riool schuiven aan te brengen kon men daarin bruikbare waterreservoirs creëren, zo redeneerde de commissie. Het hygiënische aspect werd klaarblijkelijk over het hoofd gezien.

Tarieven

In maart 1931 werden de nieuwe tarieven voor aansluiting op het gemeentelijk riool bepaald. Wilde men alleen het regenwater en het huishoudelijk afvalwater aangesloten hebben op het riool dan kostte dat 2,50 gulden en als ook de wc moest worden aangesloten dan betaalde men 5 gulden. Veel mensen hadden achter hun huis nog een groentetuin en gebruikten de beer voor de bemesting daarvan. Eind 19e eeuw kocht de Deurnese Landbouwclub zelfs enkele wagonladingen vaten beer uit Amsterdam op die per boot naar Helmond en vervolgens per trein naar Deurne gehaald werden.

De aansluitkosten voor de riolering leidden nog wel eens tot discussies in de gemeenteraad. Nog tot 1946 loosde de steenfabriek in de Sint-Jozefparochie haar afvalwater nog steeds in een open sloot die herhaaldelijk verstopt raakte. De genoemde aansluittarieven golden alleen voor particuliere huishoudens. Het gemeentebestuur was met de steenfabriek overeengekomen dat de aansluitingskosten voor 1/3 door de fabriek en 2/3 door de gemeente betaald zouden worden. Dat stuitte bij raadslid Willem Wijnen op verzet. Hij vond dat de steenfabrikant alles zou moeten bekostigen want, zo redeneerde hij, als er geen fabriek was geweest dan was er ook geen riolering nodig geweest.

Eind 1940 werd besloten om de riolering vanaf de Heuvelstraat door te trekken langs den Helmondseweg tot aan de boerderij van J. van Deursen.

Na de Tweede Wereldoorlog moesten veel door de legervoertuigen kapot gereden wegen hersteld worden. Toen werd meteen riolering aangelegd bij wegen waar die tot dan nog niet was. Daarvoor werd toen een bedrag van 55.752 gulden begroot. De kosten voor het verbeteren van de wegen waren het tienvoudige daarvan. De werkzaamheden werden uitgevoerd door de firma Blijlevens in Breda.

In 1979 werd bij de vervanging van de bestrating in het eerste gedeelte de Stationsstraat ook de riolering vervangen. Vanaf 1980 werd het rioleringsstelsel ook verder uitgebreid naar het buitengebied, waarbij het Loon, de Walsbergseweg en de Monseigneur Berkvensstraat als eerste aan de beurt waren.

In de jaren 1990 werd het rioolgemaal aan de Strausslaan, dat zorgt voor transport van het Deurnese rioolwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie van het Waterschap in Aarle-Rixtel, in gebruik genomen.

Ook het buitengebied van Deurne werd middels drukriolering op het rioleringsnet aangesloten. Het pand van de familie Wijnands aan de Kouwenhoekseweg 17 in Walsberg werd in 2005 als eerste aangesloten.

In 2008 werd de riolering in de Burgemeester van Beekstraat, de Martinetstraat en het Martinetplein vervangen.

Onderstaande lijst geeft de 86 adressen die per 19 februari 1932 waren aangesloten op de gemeentelijke riolering.

Rioleringsaansluitingen in 1932
Eigenaar/bewoner	Adres
J.J.H. van Griensven	B.52
J. van den Einde	A.5
F.H. Seuren	A.7
F.F. Obers	A.4
J.E. Tielens	B.51
J.H. Coopmans (F.23)	F.23
idem	B.53
idem	B.54
idem	E.22
L.H. Obers	B.138
W.J.G. Wessing	B.139
gebr. Wijnhoven	B.141
kinderen M. Lutters	B.144
P. Jegerings	B.109
Boerenbond	B.111
Boerenbond	B.110
Boerenbond nieuwe woning
Landbouwschool	B.26
G.J. van Os	B.25
J.A. Wasser	B.112
Th. van den Berg Vlierden	B.113
idem	B.114
A.Th. Köhnen	B.27
G.J.A.Hartjens	A.16
P.M. Schiks	A.14
M.J. van der Heijden	B.146
H.J. Goossens	B.1
J.A. Peerbooms (E.112	B.2
J.P.H. van Griensven (B.5)	B.5
idem	B.4
A.A.J. Dekkers	B.74
W.H. van Bakel	B.140
Th.R. Goossens	B.73
weduwe L. Goossens (B.72)	B.72
idem	B.71
A.F. van Nunen	B.58
weduwe P. Martens	A.19
J.F. Keuten	A.9
J.M. Lutters	A.59
P.J.H. Coopmans	A.61
A.B. van de Mortel	A.75
W.A.M. Peijnenburg	B.75
P.H. Reijnders	B.10
Dames Berendsen	B.11
J.C. Haldermans (B.3)	B.3
idem	B.6
H. Bekkers	A.20
A. van de Kruis	B.20
J.M. Jansen	B.21
L. Keeren	B.22
H.H. Althuizen	B.19
J. Bruggenwert	B.46
weduwe J. van Baars	A.78
P.L. Gijsbers	A.127
H. Lutters	A.56
L. Lutters	A.55
G. Lutters	A.57
C. van Goch	A.140
C. van den Broek	A.130
H. Wouters	D.2
Godefr. Kuiten	D.172
F. van de Kerkhof	D.6
B. van Baars	Stationslaan
J.C. van Beek	A.52
J. Bekkers	E.108
M.F. Peijnenburg	E.89
stoomzuivelfabriek	E.88
W. van den Einde	E.100
M. Pubben	Heuvelstraat
A. Goossens	C.95
P. van Elten	E.4
Liefdegesticht	D.167
J.A. van Nunen (B.55)	B.55
idem	F.18
idem	F.19
P. Knijnenburg	C.3
N. Meulendijks	C.2
R. van de Sande	Stationslaan
fratersklooster (C.91)	C.91
idem	C.90
Th. van de Laar	F.72
kinderen Van de Mortel (F.78)	F.78
idem	F.79
Petronella van Deursen	F.85
Patronaat	D.166
J. van Santvoord	A.6

Bronnen, noten en/of referenties