Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Kaderschool NSB
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een landelijke politieke partij, opgericht in 1932 en die had tijdelijk een Kaderschool in Deurne.
Inleiding[bewerken | brontekst bewerken]
De leider was Anton Mussert. De NSB was vooral sterk in de regio's Drenthe, Achterhoek en minder gereformeerde delen van de Veluwe. De Weerbaarheidsafdeling (WA) was een afdeling van de Nationaal-Socialistische Beweging. De WA werd eind 1932 opgericht met als taak de beweging, haar leden en ir. A.A. Mussert, haar leider, tegen aanvallen van politieke tegenstanders te beschermen[1].
Kaderscholen[bewerken | brontekst bewerken]
Er werden twee kaderscholen opgericht, de eerste in Terborg, waar leden van de WA één of twee weken militaire scholing zouden krijgen. Tijdens de mobilisatie 1939-1940 was het hoofdkwartier / de commandopost[2] van het 27e Regiment Infanterie in villa De romein gevestigd. Nadat het 27e Regiment Infanterie zich in mei 1940 uit Deurne moest terugtrekken[3] werd De Romein[4] aan de Romeinstraat 1 in Deurne door de Duitse bezetter gevorderd om dienst te gaan doen als tweede kaderschool van de NSB[5]. Opening van de NSB Kaderschool te Deurne (zaterdag 19 oktober 1940) door haar leider, ir. A.A. Mussert[6]. Niet iedereen was blij met de komst van een NSB Kaderschool in Deurne, zo bleek wel uit een overval op de Kaderschool kort na de opening.[7].
J.A.N. Donker, de sportinstructeur van de kaderschool in Deurne, sneuvelde na de opheffing van de school, ergens in Rusland. Banleider Frederik Ouwerling herdacht kameraad Donker in een schrijven.[8]
Marsen door Deurne[9][bewerken | brontekst bewerken]
In De Romein kregen jonge mannen hun opleiding in de nationaal-socialistische leer. In hun keurige uniformen hielden zij wekelijks een mars door Deurne. Hun verwaandheid en manier van lopen irriteerden menig jonge Deurnenaar. Dit ging blijkbaar zover, dat op 26 oktober 1940 de glas-in-loodramen van De Romein met stenen werden bekogeld en een heg in brand werd gestoken. Vier personen, te weten
- Jacobus Johannes Christianus Maria Goossens,
- Johannes Lutters (1920-1995)
- Theodoor Maria van Hout en
- Henricus Maas
werden gearresteerd door veldwachter Franciscus de Clerck. Deze vier verdachten werden gedagvaard [10] om te verschijnen op 18 februari 1941 ter terechtzitting van de arrondissementsrechtbank in Roermond.
Lange tijd ging in Deurne het verhaal dat de beklaagden een boete van 800 gulden kregen, die door een onbekende, naar werd gezegd door Hub van Doorne, zou zijn betaald. In 2015 verwees Klaas Hendriks dat verhaal in een artikel in D'n Uytbeyndel naar de prullenbak. Aan 2 van de 4 voorgeleiden werd de aanzienlijk mindere boete van 40 gulden opgelegd, de andere 2 kregen een maand gevangenisstraf.[11]
Nog negentien andere verdachten werden ondervraagd, maar wegens gebrek aan bewijs niet vervolgd. Dat waren:
- Wilhelmus Lutters, timmerman
- Piet Wiegersma, glazenier
- Henri van der Heijden, chauffeur
- Joannes Antonius van Hout, schilder
- Henricus Maas, brandschilder
- Paulus Josephus Lutters, metselaar
- Cornelis van Someren, fabrieksarbeider
- Cornelis Johannes van der Steijn, graanbezorger
- Johannes Martinus Hoonings, chauffeur, monteur
- Hendrikus Josephus van der Zanden, sigarenmaker
- Johannes Jagers, losarbeider
- Johan van de Kerkhof, rijwielhersteller
- Hendricus Cornelis Gerardus van der Zanden, sigarenmaker
- Hubertus Antonius (Huub) van Griensven, rijwielhersteller
- Joseph Marie (Sjef) van Griensven, architect
- Albertus Laurentius (Albert) van Hoek, textielarbeider
- Antonius Hubertus Johannes (Jan) van de Westerlo, textielarbeider
- Martinus (Ties) Nooijen, landbouwer
- Arnoldus Johannes (Nol) Nooijen, landbouwer
De kaderschool had geen lang bestaan in Deurne want vanaf mei 1941 was er in De Romein een bijkantoor van het Rijksarbeidsbureau gevestigd. Lambertus Antonius Haest (1909-1972) was daarvan de directeur. De familie Haest-Dietvorst en de kunstschilder Johannes Dietvorst, die destijds inwoonde bij zijn gehuwde dochter, woonden er tot 1946.
Bronnen, noten en/of referenties
|