Heemkundekring H.N. Ouwerling

Het logo zoals het vanaf 2016 in gebruik is.

Het logo van de heemkundekring tot 2016

Heemkundekring H.N. Ouwerling is een vereniging in Deurne die zich bezig houdt met de geschiedenis van Deurne en de Deurnenaren, het Deurnese landschap en de Deurnese cultuur.

De vereniging heeft een werkgebied dat samenvalt met de grenzen van de huidige gemeente Deurne. Het centrale punt van de Heemkundekring is het Heemhuis aan de Stationsstraat 73 in Deurne. Heemkundekring H.N. Ouwerling wordt gevormd door een bestuur en de leden, waarvan er velen in de diverse werkgroepen actief zijn. Zie voor een overzicht van de werkgroepen de Categorie:Heemkundekring H.N. Ouwerling of ga naar de website van de vereniging.

Doelstelling

Heemkundekring H.N. Ouwerling heeft als statutaire doelstelling:

Het wekken en bevorderen van daadwerkelijke belangstelling voor plaats en streek; het onderzoeken en bestuderen van de verschillende aspecten, die tot het begrip heemkunde behoren, zoals onder meer de plaatselijke geschiedenis, volksleven, landschap en milieu; het verlenen van medewerking aan het veilig stellen van heemkundig belangrijke terreinen, onroerende en roerende goederen, zaken en/of voorwerpen; het vastleggen van gegevens van onderzoekingen en eventueel uitgewerkte studies.

Naast bescherming van cultuurhistorische gebouwen, voorwerpen en landschappelijke patronen spant de heemkundekring zich ook in om het cultuurhistorisch erfgoed in woord en beeld vast te leggen in DeurneWiki en bevordert activiteiten om dat doel te bereiken.

Door de vele experts die intern én extern aan Heemkundekring H.N. Ouwerling verbonden zijn, vormt de heemkundekring het belangrijkste kenniscentrum voor de Deurnese historie op velerlei vlakken, zoals de diversiteit van de werkgroepen ook al aangeeft. Ook zijn er kennisgebieden die niet door werkgroepen gedekt worden, zoals de toponymische (plaatsnaamkundige) en historisch-geografische ontwikkelingen van de gemeente Deurne. De onderzoekers van deze facetten staan evenwel in nauw contact met de Heemkundekring.

De excursies van heemkundekring H.N. Ouwerling zijn voor veel leden jaarlijkse hoogtepunten. De vereniging organiseert jaarlijks zowel een dagexcursie per bus naar een ver weg gelegen doel als een kleine middagexcursie met eigen vervoer naar een interessante plek dicht bij huis.

Chronologie

Hendrik Ouwerling, de naamgever van de vereniging, hield zich vooral bezig met de geschreven geschiedenis van Deurne. Reeds in 1940 was er sprake van een Deurnese heemkundige vereniging, als afsplitsing van Brabantia Nostra. Die vereniging hield echter al snel op te bestaan. Wel verschenen er tijdens de oorlogsjaren een aantal heemkundige artikelen in het Nieuwsblad van Deurne. Naast Wim van Heugten, de redacteur van genoemd blad hielden nog enkele Deurnenaren zich actief bezig met het heem. Zo had pastoor Roes grote belangstelling voor oude beelden en andere kerkschatten van de parochie en verzamelde hij de laatste jaren van zijn leven op zijn ziekbed een groot aantal Deurnese gezegden, uitdrukkingen en vergelijkingen. Hendrik Wiegersma interesseerde zich vooral de regionale volkskunst en de archeologie. Peter Vink tekende in zijn rubrieken Dit Deurne van ons en Zwerftochten door de Peel de verhalen op van de Deurnenaren en Peellanders.

In september 1977 werden de eerste serieuze vergaderingen belegd om tot de oprichting van een Deurnese vereniging te komen. Vooral in Liessel was destijds grote belangstelling voor heemkunde. In Deurne was de teloorgang van de monumentale boerderij De Pelikaan aanleiding tot Bep Beljaars, Laurens de Jonge, Henk Kweens, Johan Engels, Joop Jansen, Martien Welten, Wim van Heugten, Wiro van Heugten, Joep Coppens en Tij Kools waren mensen van het eerste uur. Ook Frans Martens, die zich toen al al intensief bezighield met het verzamelen van Deurnese foto's en documentatie, was in de beginperiode actief betrokken bij de heemkundige activiteiten. Op 23 september 1977 werd besloten tot oprichting van de vereniging. Al in september 1977 werd door Joep Coppens een monumentencommissie ingesteld. Op 23 mei 1978 werd heemkundekring H.N. Ouwerling officieel opgericht met het vaststellen van de statuten.

Het eerste nummer van het verenigingsblad D'n Uytbeyndel verscheen in het voorjaar van 1983. Tot 1990 werd dit blad samen met heemkundekring De Vonder uit Asten-Someren uitgegeven.

In juli 1983 organiseerde de heemkundekring het 35ste driedaagse heemkamp van Brabants Heem met 125 deelnemers.

Tot 1987 moest men zich behelpen met een zolderkamertje in De Wieger. In genoemd jaar kreeg de vereniging de beschikking over het heemhuis aan de Stationsstraat. In september 1989 werd het heemhuis na een grondige opknapbeurt in gebruik genomen. De bibliotheek, die aanvankelijk in de opkamer gehuisvest was, werd later naar de begane grond verplaatst.

Vooral door de inspanningen van Johan Engels werd in 1993 in de tuin van het heemhuis een beugelbaan gerealiseerd.

Op 11 april 2010 ging DeurneWiki van start en op 14 november van dat jaar won dit medium in Moergestel de Willy Knippenbergprijs 2010. Op 14 februari 2012 mochten een vertegenwoordiging van de vereniging in Den Haag de landelijke Geschiedenis Online Publieksprijs voor DeurneWiki in ontvangst nemen.

Sinds 3 februari 1999 beschikt de heemkundekring over een eigen website. Op 15 mei 2012 ging de nieuwe website van de Heemkundekring H.N. Ouwerling officieel online. Ruim tien jaar later bleek er behoefte te zijn aan een nieuwe website. Die ging in februari 2023 de lucht in.

In 2020-2021 leverde de heemkundekring een substantiële bijdrage bij de realisering van de gemeentelijke erfgoedkaart.

Bestuur

Bestuurssamenstelling heemkundekring H.N. Ouwerling
Bestuurslid	Beginjaar	Eindjaar	Functie
Kweens, Henk	1977	1979	voorzitter
Beljaars-Zelissen, Bep	1977	1980	secretaris
Jonge, Laurens de	1977	1984	penningmeester 1980-1982
Engels, Johan	1977	1996
Martens, Frans	1977	1978
Coppens, Joep	1978	1997	voorzitter
Ooij, Jan van	1987	1996
Heugten, Wiro van	1977	1981	penningmeester
Burgering, Joop	1979	1981
Welten, André	1977	?
Althuizen, Cis	1990	1997
Althuizen, Nel	1982	1991	penningmeester 1982-1990
Eggink, Tineke	1990	1998
Vlies, Bernadette van der	1981	1996
Baars, Anton van	1978	1982
Rossum, Piet van	1983	1989
Peels, Jo	1989	1993	penningmeester 1990-1993
Quispel, Anneroos	1980	1996	secretaris 1981-1996
Joosten, Driek	1984	1996	penningmeester 1993-1996
Kerkhof, Jan van de	1996	1998
Schoutens-Lansu, Wies	1996	2005	secretaris 1996-2005
Maas, Els	2002	2003
Berk, Beppie van den	1998	2000
Neerven, Leo van	1996	2008	penningmeester 1996-2005
Westerlaken, Piet van de	1996	2000	vice-voorzitter 1996-2000
Straaten, Thom van der	1996	2022
Roij, Riet van	1998	1998
Westerlo, Peter van de	1997	2001	voorzitter 1997-2001
Obers, Sjaak	1998	2006	vice-voorzitter 2000-2006
Daele, Theo van	2001	2017	voorzitter 2001-2007
Straaten, Henk van	2003	2017	secretaris 2005-2015
Gerrits, Jan	2000	2010
Vosmeer, Nico	2004	2016	penningmeester
Hofschreuder, Herman	1998	2002
Hendriks, Leny	2006	2023
Berkvens, Rob	2008	2017	voorzitter
Houdt, Gerard van	2008	2016
Hooff, Dick van	2011	2018	notulist
Adriaans, Jan	2015	2023	penningmeester, voorzitter (2017-2022), duo-voorzitter (2022-2023)
Akkers, Karin	2015	2019	secretaris
Heugten, Catrien van	2017	2018
Verbakel, Henk	2017	2021	penningmeester
Thijssen, Jos	2019	heden	secretaris
Berkmortel, Michel van den	2020	heden	penningmeester
Koppens, Tiny	2021	2022
Baars, Antoine van	2022	heden	duo-voorzitter (2022-2023)/voorzitter (2023-heden)
Martien van de Rijt	2023	heden
Ad van der Steen	2023	heden

Ereleden

Ereleden van heemkundekring H.N. Ouwerling

Erelid	Sedert
Hohmann-van Doorne,Tiny	1989
Hohmann, Jan	1989
Doorne, Anny van	1989
Joosten, Driek	1996
Engels, Johan	1996
Coppens, Joep	1997
Althuizen, Cis	2000
Daele, Theo van	2010
Westerlo, Peter van de	2010
Heugten, Wiro van	2013
Koolen, Pieter	2018
Vissers, Anton	2018
Hoek, Hans van	2018
Straaten, Thom van der	2022
Adriaans, Jan	2023
Hendriks, Leny	2023

Excursies

Door de heemkundekring worden jaarlijks voor de leden een of meer excursies naar een interessante cultuurhistorische plek of stad georganiseerd. Tot en met 2006 gebeurde dat dikwijls, met name bij de grote excursies, in nauwe samenwerking met heemkundekring De Vonder uit Asten-Someren.

Excursies van heemkundekring H.N. Ouwerling

Datum	Bestemming(en)
23 mei 1981	Leuven
12 september 1981	Zuidnederlands Heemkundig Museum Lage Mierde
5 juni 1982	Sint-Jan in 's-Hertogenbosch
18 december 1982	kerkelijk museum van Weert
28 mei 1983	Mechelen
26 mei 1984	Xanten
1 juni 1985	Maastricht
17 mei 1986	kerk en museum Venray
7 juni 1986	Turnhout
13 juni 1987	Thorn
28 mei 1988	Antwerpen
3 juni 1989	Waalwijk, Woudrichem en Dussen
26 mei 1990	Karrenmuseum, Gerard Meeusenmuseum en gemeentehuis Essen (B)
26 mei 1991	Hoogstraten (B)
20 juni 1991	Oudheidkamer Meijel
20 juni 1992	Limbricht en Rolduc
5 juni 1993	Nijmegen
4 juni 1994	Mosterdmuseum Doesburg en paleis Het Loo
1 oktober 1994	Heeswijk
10 juni 1995	Tongeren, fort Eben Emael
14 oktober 1995	Horst, asperge- en champignonmuseum en koperslagersmuseum
15 juni 1996	's-Hertogenbosch
21 september 1996	Heemkamer Barthold van Heesel en galerie-museum Bies Aarle-Rixtel
26 oktober 1996	Gestels Ambachtencentrum Sint-Michielsgestel
7 juni 1997	Rotterdam
18 oktober 1997	Oirschot
25 april 1998	Postel en Mol
20 juni 1998	Kalkar, Xanten en Kleef
19 juni 1999	Buren en Heerlijkheid Mariën waerdt
17 juni 2000	Geertruidenberg en Biesbosch
15 september 2001	Gemert en Handel
27 april 2002	Weverijmuseum Geldrop
8 juni 2002	oude hertogdom Limburg
14 september 2002	Genneper Parkengebied Eindhoven
17 mei 2003	Heuden, Gorinchem en Slot Loevestein
18 oktober 2003	Weert
12 juni 2004	Sint-Odiliënberg, Vlodrop, Montfort, Stevensweert
23 april 2005	Valkerij- en Sigarenmuseum Valkenswaard
4 juni 2005	Tongeren en Zoutleeuw
10 juni 2006	Maastricht
16 september 2006	Helenaveen
23 juni 2007	Cuijk en Ravenstein
1 september 2007	Liessel
14 juni 2008	Bergen op Zoom
14 september 2008	Hart van Helmond
27 juni 2009	Leudal en Roermond
19 september 2009	Ommel en Asten
3 juli 2010	Hilvarenbeek
18 september 2010	Peellimieten
2 juli 2011	Nederrijngebied
17 september 2011	Venray
12 januari 2012	Cultuurhistorie in de Peel
juni 2012	Schokland
1 november 2012	Oorlogsrelicten in de Peel
6 juli 2013	Kleef en omgeving
21 september 2013	Aarle-Rixtel
5 juli 2014	Breda
6 september 2014	Edah-museum Helmond
4 juli 2015	Leuven
30 augustus 2015	Neerkant - museum Techniek met 'n Ziel
2 juli 2016	Zutphen
3 september 2016	Eindhoven - DAF-museum
1 juli 2017	Valkenburg-Kerkrade
9 september 2017	Gemert
30 juni 2018	Luik
8 september 2018	De Halte en Griendtsveen
5 oktober 2019	emaillemuseum Erp
11 september 2021	Oorlogsbegraafplaats Ysselsteyn
9 juli 2022	Elst en Pannerden
10 september 2022	Kilsdonkse Molen
1 juli 2023	Roermond en Weert
29 juni 2024	kasteel Doorn en Amersfoort

Voor een overzicht van alle werkgroepen en hun kennisgebieden zie: de categorie Categorie:Heemkundekring H.N. Ouwerling

Bronnen, noten en/of referenties * Website van Heemkundekring H.N. Ouwerling Het YouTube kanaal van heemkundekring H.N. Ouwerling