Huishoudschool Sancta Maria

Het schoolgebouw van R.-K. Huishoudschool Sancta Maria in 1962. Klik op het icoon voor meer informatie.
Foto: collectie Pieter Willems

Het schoolgebouw van Sancta Maria na 1962.
Foto collectie Bert Beulens

Links de huishoudschool en rechts de meisjes-Ulo.
Foto: collectie gemeente Deurne

Een klas in 1961. Klik op het icoon voor meer informatie.
Foto: collectie Bert Beulens

Huishoudschool Sancta Maria speelde een belangrijke rol bij de opleiding en vorming van meisjes en jonge vrouwen in Deurne van de jaren 50 tot medio jaren 80 van de twintigste eeuw.

Gezien de schamele behuizing van de huishoudschool aan de Visser en de toename van het aantal leerlingen werd tegenover het nieuwe huize Sint-Joseph aan de Kruisstraat, een nieuw schoolgebouw opgetrokken. Het was gelegen tussen de woning met hondenasiel van de familie Stokman aan de Kruisstraat 30 en het gebouw van de Sint-Maria meisjes-Mulo aan de Kruisstraat 28.
Het gebouw is een ontwerp van architect Van Halteren uit 's-Hertogenbosch. In 1959 was het gebouw klaar en werd het met 19 klassen betrokken.

Pas vanaf het moment van de verhuizing voerde de huishoudschool officieel de naam Rooms-Katholieke Huishoudschool Sancta Maria, kortweg Sancta Maria, gevestigd op het adres Kruisstraat 28a.

Op 4 juni 1959 werd het nieuwe schoolgebouw ingewijd en geopend. In het najaar werd het madonnabeeld, gemaakt door Niel Steenbergen, officieel voor het schoolgebouw geplaatst en onthuld.

Zuster Mechtilda nam in 1959 afscheid en zuster Martini nam haar taak over. In 1961 werd Riet Angenendt, al vanaf 1955 in dienst, adjunct-directrice van de school. Huisvestingsproblemen bleven ook na de nieuwbouw continue aanwezig. Bij de totstandkoming van de nieuwbouw was er nog niet overal een tweede bouwlaag.

De schoolbevolking bleef maar groeien, mede doordat de scholen voor voortgezet lager onderwijs (VGLO-scholen) werden opgeheven. Daarom werden leerlingen ondergebracht in de Mater Amabilisschool, in lokalen van de oude lagere jongensschool aan de Visser. In lokalen van de lagere meisjesschool aan de Visser werden vier klassen ondergebracht. Deze laatste lokalen werden nog warm gestookt met turfkachels. Ook enkele oude barakken achter het Sint-Jozefziekenhuis deden tijdelijk dienst als leslokalen.

Voor de gymlessen vond de school aanvankelijk onderdak bij de lagere technische school (LTS), later bij het Pius XII-college en aansluitend in de gymzaal van de Sint-Henricus jongensulo aan de Zandbosweg.

Op de huishoudschool werden in die tijd jaarlijks tentoonstellingen gehouden. In 1963 was er voor het eerst zelfs openbare les. Tegenwoordig heet dat de open dag.

In 1966 werd de opleiding driejarig en was opnieuw uitbreiding noodzakelijk. In 1968 werd door architect Van Halteren de uitbreiding gerealiseerd met de bouw van een gymzaal, extra lokalen (een extra verdieping), een docentenkamer en een ruimte voor de administratie. In dat jaar werd de wet op het voortgezet onderwijs, ook wel de Mammoetwet genoemd, ingevoerd. De hbs en mms verdwenen en (m)ulo werd mavo. Het nijverheidsonderwijs werd opnieuw geregeld. Er was voortaan sprake van lager beroepsonderwijs (LBO) en zo werd het LHNO niet alleen voor meisjes maar ook voor jongens toegankelijk.

In 1970 kwam het pand van de Sint-Maria meisjesmulo (van dezelfde architect Van Halteren en de Trip genoemd) vrij en kreeg de huishoudschool er in één keer tien lokalen bij. In maart 1970 ging zuster Martini met pensioen en deed de eerste leken-directrice in de persoon van Elly Sweere haar intree.

In 1970 kwam er nog een afdeling bij, het individueel huishoud-nijverheidsonderwijs (IHNO). Het leerlingenaantal groeide mede daardoor nog steeds spectaculair en daarom bood de Trip, naamgegeven door zuster Martini, een uitkomst.

Op onderwijskundig gebied werd in 1972 gestart met het maken van een schoolwerkplan. En al snel werd een derde directielid, zijnde Henk van Wijk, enkele jaren later opgevolgd door Frans Hendriks, speciaal belast met onderwijszaken.

In 1974 werd de opleiding vierjarig en in 1975 werd er een verbindingsgang tussen de beide schoolgebouwen aangelegd en hoefde niet langer door kou en regen de trip gemaakt te worden van het hoofdgebouw naar het gebouw vóór aan de straat. In dat jaar was voor de eerste keer examensystematiek met niveaus: A, B en C (en D voor Mavo) niveau.

Om leerlingen beter te kunnen begeleiden gingen in het schooljaar 1976-1977 twee speciale klassen van start: de determinatieklas (tussen VBO en MAVO) en de schakelklas (tussen IHNO en LHNO).

In 1980 ging een lang gekoesterde wens in vervulling. Op het schoolterrein nabij de Trip verrees een aula, een prefabgebouw dat plaats bood aan ongeveer tweehonderd leerlingen. Zuster Ernestina, de laatste zuster die werkzaam was op de school, mocht bij gelegenheid van haar 25-jarig onderwijsjubileum deze aula feestelijk openen. Zij ging per 1 augustus 1984 met pensioen.

In de tachtiger jaren was er vraag naar vakgerichte opleidingen. Er kwam daarom een herwaardering van het beroepsonderwijs en werden meerdere afstudeerrichtingen aangeboden: groothuishouden, mode en kleding, kantoorpraktijk, verkooppraktijk en uiterlijke verzorging. In 1980 kreeg de school in dit verband ook een nieuwe opleiding: Het lager economisch administratief onderwijs (LEAO). Informatica en computers deden hun intrede.

Elly Sweere stimuleerde alle vernieuwingen stimuleerde en ondernam daarvoor initiatieven. Via ministerie en inspectie werden allerlei projecten binnengehaald en waren les- en vaklokalen up-to-date en goed geoutilleerd. Sancta Maria werd een modern onderwijsinstituut en kreeg in die jaren landelijke bekendheid.

In 1986 kwam Nel Ginjaar-Maas, staatssecretaris van onderwijs, naar Deurne om nieuwe modelvakwerkplannen in ontvangst te nemen. Gelijktijdig maakte ze bekend dat haar ministerie de totale inrichtingskosten voor een lokaal voor gezondheidskunde op Sancta Maria voor haar rekening nam.

In 1986, toen de school haar 40-jarig jubileum vierde, kreeg Elly Sweere voor haar verdiensten uit handen van burgemeester Van Genabeek de zilveren legpenning overhandigd. Een jaar later ging zij met pensioen en werd ze opgevolgd door Thea de Rijcke. Onder haar leiding werd de naam van de school gewijzigd in scholengemeenschap Elkervoorde.

• 

  De school in aanbouw

• 

  Gezien vanaf de toenmalige Bakelseweg. De bouwlaag bovenop de lokalen 7 en 8 (midden) ontbreekt vooralsnog

• 

  Bij de opening in 1958

• 

  Inzegening van de nieuwbouw van op 4 juni 1959

• 

  Leerlingen van de huishoudschool leren strijken

• 

  Sfeerimpressie van de binnenplaats achter het schoolgebouw

• 

  Het schoolgebouw in 1962, gezien vanaf de voorkant

• 

  De binnenplaats, foto is genomen vanaf de Flemingstraat.

• 

  Afscheid van zuster Martini op 19 maart 1970.

Bronnen, noten en/of referenties Deurne krijgt moderne huishoudschool.", “Het wordt ook tijd!.” Voorpagina van het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 30 juni 1956 Deurne’s nieuwe onderwijspaleis ingezegend en geopend., Pagina 2 van het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 6 juni 1959 Sancta Maria een historische schets, februari 1986, door M. Verberne, oud-docent aan de scholengemeenschap Sancta Maria. Archief van Pieter Willems, tijdens zijn hele loopbaan docent aan de huishoudschool Voor nog meer informatie over Sancta Maria en Elkervoorde zie de website van Pieter en Mieke Willems, beide oud docenten van de huishoudschool