Heeft u correcties, aanvullingen of foto's bij een artikel dan kunt u die hier mailen.
Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank!
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis

Vroedvrouw: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
 
Geen bewerkingssamenvatting
 
(5 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De '''vroedvrouw''' werd in Deurne ook wel de goeivrouw genoemd.
De '''vroedvrouw''' werd in Deurne ook wel de goeivrouw genoemd.


[[Image:echtreglement.jpg|thumb|right|400px|het voor vroedvrouwen belangrijke art. 88 van het "Echtreglement"]]
[[Image:echtreglement.jpg|thumb|400px|het voor vroedvrouwen belangrijke art. 88 van het "Echtreglement"]]
[[Bestand:1853-11-26; Vroedvrouw.jpg|thumb|400px|Op 26 november 1853 verscheen deze advertentie in de Noord-Brabanter]]
[[Bestand:1853-11-26; Vroedvrouw.jpg|thumb|400px|Op 26 november 1853 verscheen deze advertentie in de Noord-Brabanter]]
===Echtreglement===
 
==Echtreglement==
Dat we het een en ander weten over de geschiedenis van de Deurnese vroedvrouwen hebben we voornamelijk te danken aan artikel 88 van het zogenaamde "Echt-reglement", een wet die in 1656 door de Staten-Generaal was aangenomen en waarin een groot aantal zaken geregeld was rond huwelijk en gezin.
Dat we het een en ander weten over de geschiedenis van de Deurnese vroedvrouwen hebben we voornamelijk te danken aan artikel 88 van het zogenaamde "Echt-reglement", een wet die in 1656 door de Staten-Generaal was aangenomen en waarin een groot aantal zaken geregeld was rond huwelijk en gezin.
De beëdigde vroedvrouw was verplicht om binnen 24 uur na de geboorte van een buitenechtelijk kind daarvan aangifte te doen bij de plaatselijke officier, zodat die de daarop staande flinke boete kon uitdelen.
De beëdigde vroedvrouw was verplicht om binnen 24 uur na de geboorte van een buitenechtelijk kind daarvan aangifte te doen bij de plaatselijke officier, zodat die de daarop staande flinke boete kon uitdelen.


===Franse Revolutie===
==Franse Revolutie==
Bracht de Franse Revolutie ook verbeteringen met zich mee ten aanzien van de verloskundige hulp? Op papier in ieder geval wel. Ten tijde van de ''Bataafsche Republiek'' werd officieel bepaald dat ongediplomeerde vroedvrouwen zich niet nieuw mochten vestigen.  Maar in het jaarverslag van disctrictscommissaris Wesselman klinkt een negatief geluid:
Bracht de Franse Revolutie ook verbeteringen met zich mee ten aanzien van de verloskundige hulp? Op papier in ieder geval wel. Ten tijde van de ''Bataafsche Republiek'' werd officieel bepaald dat ongediplomeerde vroedvrouwen zich niet nieuw mochten vestigen.  Maar in het jaarverslag van disctrictscommissaris Wesselman klinkt een negatief geluid:
*De zorg voor de gezondheid der ingezetenen bestond onder de fransche administratie ten minste in dit arrondissement meer in woorden dan in daden. De vorige inrigtingen waren geheel veranderd. De doctoren, heel- en vroedmeesters, die te voren door de gemeentens gesalarieerd wierden om de arme lieden te bedienen, moesten door de armbesturen betaald worden, en wel zoo karig dat de meeste, hoewel benoemd, niet gefungeerd hebben.  
*De zorg voor de gezondheid der ingezetenen bestond onder de fransche administratie ten minste in dit arrondissement meer in woorden dan in daden. De vorige inrigtingen waren geheel veranderd. De doctoren, heel- en vroedmeesters, die te voren door de gemeentens gesalarieerd wierden om de arme lieden te bedienen, moesten door de armbesturen betaald worden, en wel zoo karig dat de meeste, hoewel benoemd, niet gefungeerd hebben.  
Regel 14: Regel 15:
Weliswaar kon hij melden dat zich in Asten "een vrij knappe vroedmeester gevestigd (had), althans hij wordt voor zoodanig gehouden" en dat op zijn verzoek in Heeze een vroedvrouw was aangenomen over wie met veel lof werd gewaagd, maar hij moest ook constateren dat er in zijn district (het zuid-oosten van Noord-Brabant) geen gasthuizen of andere liefdadige gestichten waren waarin arme zieken konden worden opgenomen.  Het zou nog 30 jaar duren eer Deurne zijn [[Liefdegesticht]] van de Veghelse nonnen kreeg.
Weliswaar kon hij melden dat zich in Asten "een vrij knappe vroedmeester gevestigd (had), althans hij wordt voor zoodanig gehouden" en dat op zijn verzoek in Heeze een vroedvrouw was aangenomen over wie met veel lof werd gewaagd, maar hij moest ook constateren dat er in zijn district (het zuid-oosten van Noord-Brabant) geen gasthuizen of andere liefdadige gestichten waren waarin arme zieken konden worden opgenomen.  Het zou nog 30 jaar duren eer Deurne zijn [[Liefdegesticht]] van de Veghelse nonnen kreeg.


===Lijst===
==Lijst==
Onderstaand treft u een lijst aan van de vroedvrouwen die in de loop der tijden in Deurne en/of kerkdorpen hebben gefungeerd. Hieronder zijn niet begrepen de baaksters en kraamverpleegsters die apart worden behandeld.  
Onderstaand treft u een lijst aan van de vroedvrouwen die in de loop der tijden in Deurne en/of kerkdorpen hebben gefungeerd. Hieronder zijn niet begrepen de baaksters en kraamverpleegsters die apart worden behandeld.  


Regel 33: Regel 34:
||[[Jenneke Vogels]]||1729 - 1735||Deurne
||[[Jenneke Vogels]]||1729 - 1735||Deurne
|-
|-
|[[Margaretha Salden]]||1735 - 1748||Deurne
|[[Margaretha Salden (1685-1748)]]||1735 - 1748||Deurne
|-
|-
|[[Anneke van de Kerkhof]]||1748||Deurne
|[[Anneke van de Kerkhof]]||1748||Deurne
Regel 45: Regel 46:
|[[Adeline Feijl]] ||1790 - 1821||Deurne
|[[Adeline Feijl]] ||1790 - 1821||Deurne
|-
|-
|[[Andries Josephus Baselaar]]||1811||Deurne
|[[Josephus Andreas Baselaer (1776-1841)]]||1811||Deurne
|-
|-
|[[Engelbertha Goossens]]||1811||Deurne
|[[Engelbertha Goossens (1747-1820)]]||1811||Deurne
|-
|-
|[[Maria Catharina Muller]]||ca 1821 - 1822||Deurne
|[[Maria Catharina Muller]]||ca 1821 - 1822||Deurne
|-
|-
|[[Maria Elisabeth Elen]]||1825 - 1853||Deurne
|[[Maria Elisabeth Elen (1783-1854)]]||1825 - 1853||Deurne
|-
|-
|[[Wilhelmina Derksen]]||1837 - 1838||Deurne
|[[Wilhelmina Derksen]]||1837 - 1838||Deurne
|-
|-
|[[Johanna Maria van Kolk (1809-1892)|Johanna Maria van Kolk]]||ca 1866 - 1880||Deurne
|[[Johanna Maria van Kolk (1809-1892)]]||ca 1866 - 1880||Deurne
|-
|-
|[[Elisabeth Herberichs]]||1879 - 1880||Liessel
|[[Maria Elisabeth Josepha Herberis (1822-1886)]]||1879 - 1880||Liessel
|-
|-
|[[Henrica Bernardina Maes]]||1880 - 1905||Liessel
|[[Henrica Bernardina Maes (1834-1915)]]||1880 - 1905||Liessel
|-
|-
|[[Petronella Elisabeth van Vlorop]]||1880-1915||Deurne
|[[Petronella Elisabeth van Vlorop (1842-1915)]]||1880-1915||Deurne
|-
|-
|[[Hendrika Philomena Linsen]]||1890||Helenaveen
|[[Hendrika Philomena Linsen (1861-1936)]]||1890||Helenaveen
|-
|-
|[[Maria Wilhelmina Koullen]]||1891 – 1898||Helenaveen
|[[Maria Wilhelmina Koullen (1858-1932)]]||1891 – 1898||Helenaveen
|-
|-
|[[Maria Catharina Goedhart]]||1899-1901||Helenaveen
|[[Maria Catharina Goedhart (1864-1920)]]||1899-1901||Helenaveen
|-
|-
|[[Pieternella Jacoba de Bie]]||1901 – 1927||Helenaveen
|[[Pieternella Jacoba de Bie (1873-1927)]]||1901 – 1927||Helenaveen
|-
|-
|[[Maria Geertruida Hubertina van Veluw]]||1907 – 1915||Liessel
|[[Maria Geertruida Hubertina van Veluw (1849-1915)]]||1907 – 1915||Liessel
|-
|-
|[[Elisabeth Anna van Eekeren]]||1915 - 1920||Deurne
|[[Elisabeth Anna van Eekeren (1892-1968)]]||1915 - 1920||Deurne
|-
|-
|[[Hendrika Bernardina Donkers]]||1915 - 1924||Liessel
|[[Hendrika Bernardina Donkers (1890-1970)]]||1915 - 1924||Liessel
|-
|-
|[[Catharina Theresia Ernestina Huberta Korbmacher]]||1921 – ? ||Deurne
|[[Catharina Theresia Ernestina Huberta Korbmacher (1881-1969)]]||1921 – ? ||Deurne
|-
|-
|[[Antonia Gertrudis van Oijen (1899-1984)]]||1924-1964||Liessel
|[[Antonia Gertrudis van Oijen (1899-1984)]]||1924-1964||Liessel
|-
|-
|[[Cis Teepen|Francisca Teepen]]||1947-1949)||Deurne
|[[Francisca Teepen (1907-1990)]]||1947-1949)||Deurne
|-
|-
|[[Maria Hubertina Philips]]||1949 - ?||Deurne
|[[Maria Hubertina Philips]]||1949 - ?||Deurne
|-
|-
|[[Maria Groenen|Maria Jacoba Groenen]]||? – 1970||Deurne
|[[Johanna van Doorn (1903-2000)]]||? – 1945||Deurne
|-
|-
|[[Joke Snijders]]|| ca 1971||Deurne
|[[Maria Jacoba Groenen (1920-1970)]]||? – 1970||Deurne
|-
|[[Johanna Antonia Snijders (1930-2010)]]||ca 1971||Deurne
|-
|-
|mw. [[Winkel]]||ca 1982||Deurne
|mw. [[Winkel]]||ca 1982||Deurne
Regel 94: Regel 97:
==Literatuur==
==Literatuur==
In de tentoonstellingsgids [[Levensloop 1840-1940]] van [[heemkundekring H.N. Ouwerling]] is onder het hoofdstuk "De wieg en de geboorte" meer te lezen over dit onderwerp.
In de tentoonstellingsgids [[Levensloop 1840-1940]] van [[heemkundekring H.N. Ouwerling]] is onder het hoofdstuk "De wieg en de geboorte" meer te lezen over dit onderwerp.
{{Appendix|2=
*[https://proxy.archieven.nl/48/CD6F21A73DD043F4B596E1AE6512100D Zie ook de statistiek der verlossingen in de gemeente Deurne 1933-1955.]
{{references}}
}}


 
[[categorie:vroedvrouw]]
[[categorie:vroedvrouw| ]]
[[categorie:verloskunde]]
[[categorie:verloskunde| ]]
[[categorie:lijsten]]
[[categorie:lijsten]]

Huidige versie van 1 aug 2024 om 20:12

De vroedvrouw werd in Deurne ook wel de goeivrouw genoemd.

het voor vroedvrouwen belangrijke art. 88 van het "Echtreglement"
Op 26 november 1853 verscheen deze advertentie in de Noord-Brabanter

Echtreglement[bewerken | brontekst bewerken]

Dat we het een en ander weten over de geschiedenis van de Deurnese vroedvrouwen hebben we voornamelijk te danken aan artikel 88 van het zogenaamde "Echt-reglement", een wet die in 1656 door de Staten-Generaal was aangenomen en waarin een groot aantal zaken geregeld was rond huwelijk en gezin. De beëdigde vroedvrouw was verplicht om binnen 24 uur na de geboorte van een buitenechtelijk kind daarvan aangifte te doen bij de plaatselijke officier, zodat die de daarop staande flinke boete kon uitdelen.

Franse Revolutie[bewerken | brontekst bewerken]

Bracht de Franse Revolutie ook verbeteringen met zich mee ten aanzien van de verloskundige hulp? Op papier in ieder geval wel. Ten tijde van de Bataafsche Republiek werd officieel bepaald dat ongediplomeerde vroedvrouwen zich niet nieuw mochten vestigen. Maar in het jaarverslag van disctrictscommissaris Wesselman klinkt een negatief geluid:

  • De zorg voor de gezondheid der ingezetenen bestond onder de fransche administratie ten minste in dit arrondissement meer in woorden dan in daden. De vorige inrigtingen waren geheel veranderd. De doctoren, heel- en vroedmeesters, die te voren door de gemeentens gesalarieerd wierden om de arme lieden te bedienen, moesten door de armbesturen betaald worden, en wel zoo karig dat de meeste, hoewel benoemd, niet gefungeerd hebben.

Ruim tien jaar later was de situatie nauwelijks beter. In zijn jaarverslag over 1825 schreef Wesselman: "Met de vroedkundige hulp is het aan de meeste oorden vrij ellendig gesteld." Weliswaar kon hij melden dat zich in Asten "een vrij knappe vroedmeester gevestigd (had), althans hij wordt voor zoodanig gehouden" en dat op zijn verzoek in Heeze een vroedvrouw was aangenomen over wie met veel lof werd gewaagd, maar hij moest ook constateren dat er in zijn district (het zuid-oosten van Noord-Brabant) geen gasthuizen of andere liefdadige gestichten waren waarin arme zieken konden worden opgenomen. Het zou nog 30 jaar duren eer Deurne zijn Liefdegesticht van de Veghelse nonnen kreeg.

Lijst[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaand treft u een lijst aan van de vroedvrouwen die in de loop der tijden in Deurne en/of kerkdorpen hebben gefungeerd. Hieronder zijn niet begrepen de baaksters en kraamverpleegsters die apart worden behandeld.

Nadere bijzonderheden over de individuele vroedvrouwen en hun praktijk kunt u onder de afzonderlijke persoonsbeschrijvingen lezen door de desbetreffende persoon hieronder aan te klikken.

Er wordt ook nog afzonderlijk aandacht besteed aan de kraamzorg in Liessel rond 1900 en aan de vroedvrouw in Helenaveen.

Vroedvrouw Periode Plaats
Margriet de vrouw van Ansem Wilberts ca 1673 Deurne
Maria Martens ca 1701 – 1727 Deurne
Jenneke Vogels 1729 - 1735 Deurne
Margaretha Salden (1685-1748) 1735 - 1748 Deurne
Anneke van de Kerkhof 1748 Deurne
Aldegonda Evers 1749 - 1773 Deurne
Magdalena Herings ca 1773 - ca 1789 Deurne en Vlierden
Willemijn Jan Verhulst 1784 Deurne of Liessel
Adeline Feijl 1790 - 1821 Deurne
Josephus Andreas Baselaer (1776-1841) 1811 Deurne
Engelbertha Goossens (1747-1820) 1811 Deurne
Maria Catharina Muller ca 1821 - 1822 Deurne
Maria Elisabeth Elen (1783-1854) 1825 - 1853 Deurne
Wilhelmina Derksen 1837 - 1838 Deurne
Johanna Maria van Kolk (1809-1892) ca 1866 - 1880 Deurne
Maria Elisabeth Josepha Herberis (1822-1886) 1879 - 1880 Liessel
Henrica Bernardina Maes (1834-1915) 1880 - 1905 Liessel
Petronella Elisabeth van Vlorop (1842-1915) 1880-1915 Deurne
Hendrika Philomena Linsen (1861-1936) 1890 Helenaveen
Maria Wilhelmina Koullen (1858-1932) 1891 – 1898 Helenaveen
Maria Catharina Goedhart (1864-1920) 1899-1901 Helenaveen
Pieternella Jacoba de Bie (1873-1927) 1901 – 1927 Helenaveen
Maria Geertruida Hubertina van Veluw (1849-1915) 1907 – 1915 Liessel
Elisabeth Anna van Eekeren (1892-1968) 1915 - 1920 Deurne
Hendrika Bernardina Donkers (1890-1970) 1915 - 1924 Liessel
Catharina Theresia Ernestina Huberta Korbmacher (1881-1969) 1921 – ? Deurne
Antonia Gertrudis van Oijen (1899-1984) 1924-1964 Liessel
Francisca Teepen (1907-1990) 1947-1949) Deurne
Maria Hubertina Philips 1949 - ? Deurne
Johanna van Doorn (1903-2000) ? – 1945 Deurne
Maria Jacoba Groenen (1920-1970) ? – 1970 Deurne
Johanna Antonia Snijders (1930-2010) ca 1971 Deurne
mw. Winkel ca 1982 Deurne

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

In de tentoonstellingsgids Levensloop 1840-1940 van heemkundekring H.N. Ouwerling is onder het hoofdstuk "De wieg en de geboorte" meer te lezen over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties