Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Wiemel (straat): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (19 tussenliggende versies door 7 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[ | [[Bestand:30.279.jpg|400px|thumb|De Wiemel met nog de oude woningen.]] | ||
[[Image:detailkaart deurne 1950 wiemel.jpg|thumb| | [[Bestand:10.707.jpg|thumb|400px|Zicht op later [[De Wever]], gezien vanuit de Molenstraat. Aan het einde van de straat links is [[winkelcentrum De Martinet]] nog te zien.]] | ||
De '''Wiemel''' is de vroegere naam van de [[Wever (straat)|Wever]], de verbindingsstraat tussen de [[Molenstraat]] en de [[Schoolstraat]]. | [[Image:detailkaart deurne 1950 wiemel.jpg|thumb|400px|Detailkaart van de Wiemel van rond 1948.]] | ||
[[Bestand:30.687 uitsnede.jpg|400px|thumb|Klik op het icoontje voor meer informatie]] | |||
De '''Wiemel''' is de vroegere naam van de [[Wever (straat)|Wever]], de verbindingsstraat tussen de [[Molenstraat]] en de [[Schoolstraat]] en is vooral bekend vanwege de politieke [[moord op Jacob Geurts]] in 1670 en de roof[[moord op Pietje Munsters]] in 1910. | |||
==Vroegere benamingen== | ==Vroegere benamingen== | ||
Het straatje zelf bestond al in de Middeleeuwen en stond toen bekend als de ''[[Hoevepad]]''. De ouderdom van de straatnaam ''Wiemel'' of varianten daarvan is niet bekend, maar hoogstwaarschijnlijk is de naam pas in de negentiende eeuw ontstaan. De vroegst bekende vermelding van deze straat is van juli-september 1851 toen de gemeente Deurne vrouw Adriaans in de [[Wiemelstraat]] financieel ondersteunde met 50 cent. | |||
De naam kan uit drie begrippen ontstaan zijn: | |||
* Wiemel komt wellicht van het woord ''wiemelen'', gedurig bewegen, of van een daarvan afgeleide diernaam ''wiemel'' voor een mijt. Mogelijk is dan een vergelijking met de ''Wiemelhoek'' in Valkenswaard, waarvan gesteld wordt dat de naam verwijst naar de vele krioelende kinderen in het arbeidersbuurtje. Als jonge buurt zou dat voor onze Wiemel rond 1850 ook kunnen gelden. | |||
* Gezien het Deurnes dialect voor windmolen (''meule'') lijkt een relatie met een windmolen, zoals gelegd wordt bij de Nijmeegse ''Wiemelpoort'' en de Bossche Wiemelebergsestraat (beide middeleeuwse namen, in tegenstelling tot de negentiende-eeuwse Deurnese Wiemel), minder aannemelijk, maar vanwege het bestaan van de nabijgelegen [[Kerkmolen]] sinds 1816 is deze mogelijkheid niet geheel uit te sluiten. | |||
* In Vlaamse en Rijnlandse dialecten wordt een relatie met ''wimel'' in de betekenis van aalbes gelegd. In het Brabants komt dat woord echter niet voor, zodat deze mogelijk zo goed als afvalt. | |||
Als bijnaam van een persoon uit de straat is ''Wiemel'' niet bekend. | |||
Bij raadsbesluit van 23 december 1953 werd de straat | In 1930 werd bij raadsbesluit bepaald dat de naam die het straatje in de volksmond had, de ''Wiemel'', niet de officiële naam zou worden. Als officiële naam werd ''[[Korte Schoolstraat]]'' vastgesteld. Dit verwees naar de school aan de toenmalige ''Schoolstraat'', de huidige [[Martinetstraat]]. Bij raadsbesluit van 23 december 1953 werd de straat alsnog officieel ''de Wiemel'' genoemd. In de jaren 1970 werd deze gewijzigd in ''De Wever''. Nog slechts enkele panden op de hoek met de ''Molenstraat'', gebouwd aan het begin van de twintigste eeuw, herinnerden tot 2009 nog aan het rijke verleden van dit straatje, alsmede het huis op de hoek met de ''Martinetstraat'' op [[Oude Martinetstraat 11|huisnummer 11]], daterend uit het einde van de negentiende eeuw. Als gevolg van de nieuwbouw van winkelcentrum [[Wolfsberg (winkelcentrum)|de Wolfsberg]] zijn toen de laatste oude panden aan deze straat gesloopt. Het beschermde monument op de hoek van De Wever en de Martinetstraat blijft gehandhaafd, maar wordt wel omringd door hoogbouw. | ||
De naam ''Wiemel'' werd in de jaren zeventig hergebruikt voor het gemeentelijk [[Wiemel (zwembad)|zwembad]] van Deurne, dat iets verder naar het zuiden aan de ''Molenstraat'' werd gebouwd. Dat zwembad, alhoewel niet meer in gemeentelijke handen, draagt nog altijd die naam. | |||
== Bebouwing == | |||
[[ | Nog in 1832, toen het kadastraal minuutplan werd gemaakt, was de Wiemel volledig onbebouwd. Alleen panden op de hoeken met [[Martinetstraat]] en [[Molenstraat]] bestonden al veel langer. De eerst gebouwde huizenblokken waren [[Wiemel 14|Wiemel 14-]][[Wiemel 16|16]] en [[Wiemel 20]], in 1838. In de loop van de negentiende eeuw werd het rijtje tot aan de school in de Martinetstraat volgebouwd, van oost naar west dus. Pas in de twintigste eeuw werden er ook huizen aan de noordzijde van de straat gebouwd. | ||
== | ==Moorden== | ||
De straat verwierf bekendheid door de [[moord op Pietje Munsters|moord]] die in het pand [[Wiemel 20]] in [[1910]] plaatsvond en waarbij [[Pietje Munsters]] om het leven kwam. Voor een uitgebreid artikel over deze moord zie: [[moord op Pietje Munsters]]. Deze moord was de inspiratiebron voor het boek ''De Goede Moordenaar'' van [[Antoon Coolen]]. | |||
Er werd op de hoek van deze straat met de [[Martinetstraat]] al eerder een moord gepleegd. Het was de berucht [[moord op Jacob Geurts]] van 26 juli 1670. De weinig geliefde dorpsbestuurder ''Jacob Geurts van der Horst'' werd toen, waarschijnlijk door een politieke tegenstander, met een schot hagel in zijn rug om het leven gebracht. Voor een uitgebreid artikel over deze moord zie: [[moord op Jacob Geurts]]. | |||
== | ==Huisnummering 1950-1955== | ||
In de periode 1950-1955 werd in de [[gemeente Deurne]] de [[Wijkindeling gemeente Deurne 1 oktober 1930|oude wijkindeling van 1930]] vervangen door de [[Huisnummering 1950-1955|huidige adressering]] met straatnaam waarbij de even huisnummers aan de ene kant van de straat en oneven nummers aan de andere kant gesitueerd waren. Onderstaand ziet u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren. | |||
In | |||
{| class="wikitable sortable" | {| class="wikitable sortable" | ||
|- | |- | ||
| Regel 40: | Regel 37: | ||
! Nieuw adres | ! Nieuw adres | ||
|- | |- | ||
|Meulendijks, Josephus||F. 8||Wiemel 2 | |Meulendijks, Josephus||F.8||[[Wiemel 2]] | ||
|- | |- | ||
|Goossens-Kroezen, wed. G.||F. 8a||Wiemel 4 | |[[Karel Goossens (1903-1946)|Goossens-Kroezen, wed. G.]]||F.8a||[[Wiemel 4]] | ||
|- | |- | ||
|Frerichs, Theodorus W.J.||F. 8b||Wiemel 6 | |[[Theodorus Wilhelmus Josephus Frerichs (1915-1979)|Frerichs, Theodorus W.J.]]||F.8b||[[Wiemel 6]] | ||
|- | |- | ||
|Broek, | |[[Hubertus Henricus van den Broek (1935-1984)|Broek, Hendrikus M. van den]]||F.10||[[Wiemel 8]] | ||
|- | |- | ||
|Rooijackers, Petrus||F.11||Wiemel 12 | |[[Petrus Rooijackers (1888-1972)|Rooijackers, Petrus]]||F.11||[[Wiemel 12]] | ||
|- | |- | ||
|Heugten,van | |Heugten, Josephus van||F.13||[[Wiemel 14]] | ||
|- | |- | ||
|Bouwmans, Petronella Th.||F.14||Wiemel 16 | |[[Karel Johannes Vullings (1903-1944)|Bouwmans, Petronella Th.]]||F.14||[[Wiemel 16]] | ||
|- | |- | ||
|Rijt,van de | |Rijt, Antonius van de||F.15||[[Wiemel 18]] | ||
|- | |- | ||
|Janssen, Lambertus J.||F.16||Wiemel 20 | |[[Lambertus Johannes Janssen (1873-1955)|Janssen, Lambertus J.]]||F.16||[[Wiemel 20]] | ||
|- | |- | ||
|Martens Johannes Chr.||F.17||Wiemel 22 | |[[Johannes Christinus Martens (1917-1983)|Martens, Johannes Chr.]]||F.17||[[Wiemel 22]] | ||
|- | |- | ||
|Manders Henricus||F.18||Wiemel 24 | |Manders, Henricus||F.18||[[Wiemel 24]] | ||
|} | |} | ||
{{ | {{ | ||
# | #display_map: | ||
address=De Wever 2 Deurne | |||
|zoom=18 | |zoom=18 | ||
|height=400 | |height=400 | ||
| Regel 72: | Regel 68: | ||
|type=hybrid | |type=hybrid | ||
}} | }} | ||
[[Categorie:Straat]] | [[Categorie:Straat]] | ||
[[categorie:verdwenen straatnaam]] | [[categorie:verdwenen straatnaam]] | ||
Huidige versie van 12 nov 2023 om 23:47
De Wiemel is de vroegere naam van de Wever, de verbindingsstraat tussen de Molenstraat en de Schoolstraat en is vooral bekend vanwege de politieke moord op Jacob Geurts in 1670 en de roofmoord op Pietje Munsters in 1910.
Vroegere benamingen[bewerken | brontekst bewerken]
Het straatje zelf bestond al in de Middeleeuwen en stond toen bekend als de Hoevepad. De ouderdom van de straatnaam Wiemel of varianten daarvan is niet bekend, maar hoogstwaarschijnlijk is de naam pas in de negentiende eeuw ontstaan. De vroegst bekende vermelding van deze straat is van juli-september 1851 toen de gemeente Deurne vrouw Adriaans in de Wiemelstraat financieel ondersteunde met 50 cent.
De naam kan uit drie begrippen ontstaan zijn:
- Wiemel komt wellicht van het woord wiemelen, gedurig bewegen, of van een daarvan afgeleide diernaam wiemel voor een mijt. Mogelijk is dan een vergelijking met de Wiemelhoek in Valkenswaard, waarvan gesteld wordt dat de naam verwijst naar de vele krioelende kinderen in het arbeidersbuurtje. Als jonge buurt zou dat voor onze Wiemel rond 1850 ook kunnen gelden.
- Gezien het Deurnes dialect voor windmolen (meule) lijkt een relatie met een windmolen, zoals gelegd wordt bij de Nijmeegse Wiemelpoort en de Bossche Wiemelebergsestraat (beide middeleeuwse namen, in tegenstelling tot de negentiende-eeuwse Deurnese Wiemel), minder aannemelijk, maar vanwege het bestaan van de nabijgelegen Kerkmolen sinds 1816 is deze mogelijkheid niet geheel uit te sluiten.
- In Vlaamse en Rijnlandse dialecten wordt een relatie met wimel in de betekenis van aalbes gelegd. In het Brabants komt dat woord echter niet voor, zodat deze mogelijk zo goed als afvalt.
Als bijnaam van een persoon uit de straat is Wiemel niet bekend.
In 1930 werd bij raadsbesluit bepaald dat de naam die het straatje in de volksmond had, de Wiemel, niet de officiële naam zou worden. Als officiële naam werd Korte Schoolstraat vastgesteld. Dit verwees naar de school aan de toenmalige Schoolstraat, de huidige Martinetstraat. Bij raadsbesluit van 23 december 1953 werd de straat alsnog officieel de Wiemel genoemd. In de jaren 1970 werd deze gewijzigd in De Wever. Nog slechts enkele panden op de hoek met de Molenstraat, gebouwd aan het begin van de twintigste eeuw, herinnerden tot 2009 nog aan het rijke verleden van dit straatje, alsmede het huis op de hoek met de Martinetstraat op huisnummer 11, daterend uit het einde van de negentiende eeuw. Als gevolg van de nieuwbouw van winkelcentrum de Wolfsberg zijn toen de laatste oude panden aan deze straat gesloopt. Het beschermde monument op de hoek van De Wever en de Martinetstraat blijft gehandhaafd, maar wordt wel omringd door hoogbouw.
De naam Wiemel werd in de jaren zeventig hergebruikt voor het gemeentelijk zwembad van Deurne, dat iets verder naar het zuiden aan de Molenstraat werd gebouwd. Dat zwembad, alhoewel niet meer in gemeentelijke handen, draagt nog altijd die naam.
Bebouwing[bewerken | brontekst bewerken]
Nog in 1832, toen het kadastraal minuutplan werd gemaakt, was de Wiemel volledig onbebouwd. Alleen panden op de hoeken met Martinetstraat en Molenstraat bestonden al veel langer. De eerst gebouwde huizenblokken waren Wiemel 14-16 en Wiemel 20, in 1838. In de loop van de negentiende eeuw werd het rijtje tot aan de school in de Martinetstraat volgebouwd, van oost naar west dus. Pas in de twintigste eeuw werden er ook huizen aan de noordzijde van de straat gebouwd.
Moorden[bewerken | brontekst bewerken]
De straat verwierf bekendheid door de moord die in het pand Wiemel 20 in 1910 plaatsvond en waarbij Pietje Munsters om het leven kwam. Voor een uitgebreid artikel over deze moord zie: moord op Pietje Munsters. Deze moord was de inspiratiebron voor het boek De Goede Moordenaar van Antoon Coolen.
Er werd op de hoek van deze straat met de Martinetstraat al eerder een moord gepleegd. Het was de berucht moord op Jacob Geurts van 26 juli 1670. De weinig geliefde dorpsbestuurder Jacob Geurts van der Horst werd toen, waarschijnlijk door een politieke tegenstander, met een schot hagel in zijn rug om het leven gebracht. Voor een uitgebreid artikel over deze moord zie: moord op Jacob Geurts.
Huisnummering 1950-1955[bewerken | brontekst bewerken]
In de periode 1950-1955 werd in de gemeente Deurne de oude wijkindeling van 1930 vervangen door de huidige adressering met straatnaam waarbij de even huisnummers aan de ene kant van de straat en oneven nummers aan de andere kant gesitueerd waren. Onderstaand ziet u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.
| Hoofdbewoner. | Oude nr | Nieuw adres |
|---|---|---|
| Meulendijks, Josephus | F.8 | Wiemel 2 |
| Goossens-Kroezen, wed. G. | F.8a | Wiemel 4 |
| Frerichs, Theodorus W.J. | F.8b | Wiemel 6 |
| Broek, Hendrikus M. van den | F.10 | Wiemel 8 |
| Rooijackers, Petrus | F.11 | Wiemel 12 |
| Heugten, Josephus van | F.13 | Wiemel 14 |
| Bouwmans, Petronella Th. | F.14 | Wiemel 16 |
| Rijt, Antonius van de | F.15 | Wiemel 18 |
| Janssen, Lambertus J. | F.16 | Wiemel 20 |
| Martens, Johannes Chr. | F.17 | Wiemel 22 |
| Manders, Henricus | F.18 | Wiemel 24 |