Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst
De Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, deel X (de provincie Noordbrabant) werd in 1931 gepubliceerd door de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg.
In 1918 werd bij Koninklijk Besluit de genoemde Rijkscommissie - voorganger van de latere Rijksdienst voor de Monumentenzorg - ingesteld. In de jaren die volgden inventariseerde zij alle bouwwerken die mogelijk een beschermde status zouden gaan krijgen. Pas in 1962 werd, na het aannemen van de Monumentenwet, deze rijksmonumentenlijst ook bewerkstelligd. Al 31 jaar daarvoor was de conceptlijst voor Noord-Brabant klaar.
De lijst[bewerken | brontekst bewerken]
In de gemeente Deurne waren de volgende objecten op de lijst opgenomen:
Deurne
- een gepolijste vuurstenen bijl, bronzen werktuigen, Gallo-Germaansch vaatwerk bij bijvondsten en een verguld zilveren Romeinse helm; een paar gelijkvormige urnen met bijpotjes;
- de Sint-Willibrorduskerk te Deurne[1];
- de Nederlands-Hervormde Kerk[1];
- het Groot Kasteel[1][2], alsmede in de tuin een vijftal gebeeldhouwde vazen uit de vroege 18e eeuw en een tuinbeeld uit 1731;
- het Klein Kasteel[1];
- de panden A.75 (Markt 10 ?)[2]; A.171 (Markt 12[2]); A.80 (Lagekerk 7, uit 1716[2]); C.3 (Helmondseweg 24 ?, uit 1720); B.236 (Haageind 61, uit 1804)[1].
- de watermolen aan het Haageind[1];
- Rakels molen[2].
Liessel
- de Sint-Willibrorduskerk te Liessel[1], met eiken preekstoel, houten kruisbeeld, verguld zilveren kelk, koperen kandelaars en klok uit 1836;
- zilveren vogel en schilden uit 1720-1849 van de Schutterij van Sint-Hubertus.
Neerkant
- de Sint-Willibrorduskerk te Neerkant[2] met drie klokken (1693, 1702, 1734).
Vlierden
- de Sint-Willibrorduskerk te Vlierden[1], met klok (1736);
- zilveren vogel (16e eeuw) en 26 schilden.
Analyse[bewerken | brontekst bewerken]
De lijst laat enkele bijzonderheden zien. Allereerst zien we dat niet alleen gebouwen, maar ook archeologische vondsten en roerend goed op de lijst is opgenomen. Geen van deze objecten zou later een formele status krijgen. Daarnaast is opvallend dat er gebouwen op de lijst staan die bij het opstellen van de lijst pas enkele decennia oud waren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Sint-Willibrorduskerk in Liessel uit 1901 en de Neerkantse kerk van enkele jaren daarvoor.
Verder zijn vooral de oude woonhuizen op de lijst al vóór de invoering van de Monumentenwet gesneuveld, deels door oorlogsomstandigheden, deels door vernieuwing. Dat geldt voor het Groot Kasteel (deels verwoest), Rakels molen, Markt 10, Markt 12, Lagekerk 7 en Helmondseweg 24, waarvan de identificatie niet helemaal zeker is.
| Bronnen, noten en/of referenties |