Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Belgische vluchtelingen
De Belgische vluchtelingen die gedurende de Eerste Wereldoorlog in Deurne verbleven, waren voornamelijk bij particulieren gehuisvest.
Toen op 4 augustus 1914 België werd aangevallen door Duitsland kwam meteen een vluchtelingenstroom richting Nederland op gang. Maar de grote uittocht naar het noorden was er bij de val van Antwerpen op 10 oktober 1914. Op 23 augustus en 7 september 1914 kon burgemeester Laan nog melden dat er in Deurne geen Belgische vluchtelingen aanwezig waren. Op 8 oktober, dus twee dagen voor de val van Antwerpen, kreeg hij van de commissaris van de koningin het volgende telegram:
- Wil onverwijld nagaan welke openbare handels- of andere gebouwen in uwe gemeente kunnen worden gebezigd voor tijdelijke onderbrenging Belgische vluchtelingen, kosten onderbrenging komen rijksrekening, Minister Binnenlandsche Zaken acht gewenscht dat rustige elementen zooveel mogelijk ter plaatse worden geholpen en beraamt maatregelen tot overbrenging van anderen in kampen, wil uitslag van uw onderzoek met aantal in uwe gemeente nog onder te brengen personen liefst nog heden mij seinen casu quo na overleg met plaatselijk steuncomité en met militaire autoriteit in uwe gemeente.
Op de achterzijde van dit telegram tekende burgemeester Laan aan: Er zouden in genoemde gebouwen een honderdtal tijdelijk kunnen geplaatst worden. Blijkbaar was dat ook het antwoord dat hij terugstuurde want de volgende dag kreeg hij per telegram te horen dat er 100 Belgische vluchtelingen naar Deurne zouden worden gestuurd en dat dag en uur van aankomst nog nader zouden worden bericht.
In de vroege ochtend van 10 oktober stuurde de burgemeester van Roosendaal een telegram naar Deurne, waarin hij meedeelde dat daar om half elf 's morgens een trein met vluchtelingen zou vertrekken en dat er in Deurne 100 zouden uitstappen. De Deurnese burgemeester wilde zich blijkbaar grondig voorbereiden want hij stuurde een telegram terug met de vraag hoeveel mannen, vrouwen en kinderen Deurne te verwachten had. Het begrijpelijke antwoord vanuit Roosendaal, waar men andere zorgen had, luidde: Gevraagde opgave is bij transporteeren van veertigduizend vluchtelingen niet te geven.
Hoeveel vluchtelingen er precies in Deurne verbleven hebben is niet bekend. Op 26 oktober 1914 waren er in Deurne 32 Belgische vluchtelingen gehuisvest, 24 bemiddelde en 8 onbemiddelde. Uit een enquete die later gehouden werd, blijkt dat het grootste aantal vluchtelingen, dat op één dag in Deurne arriveerde 56 bedroeg, dat de houding van de Deurnese bevolking zeer hartelijk was en dat op drie na alle vluchtelingen bij familie of kennissen waren ondergebracht. Op 5 november 1914 verbleven nog 18 vluchtelingen in Deurne.
| Opgenomen bij burgemeester Klaas Laan, in huize Nicopola aan de Stationslaan Zijn vrouw was geboortig van Antwerpen: | |||
|---|---|---|---|
| Maria Philomena van Bladel, weduwe van Breen | z.b. | 61 jr. | Borgerhout |
| Joannes Augustinus van Breen | z.b. | 36 jr. | Borgerhout |
| Joanna Maria van Breen | z.b. | 34 jr. | Borgerhout |
| Maria Elisabeth van Breen | Borgerhout | ||
| Maria Leopoldina van Breen | z.b. | 32 jr. | Borgerhout |
| Opgenomen bij Elisabeth Keunen, Haageind Ze had in Antwerpen als dienstmeid gewerkt: | |||
| Josepha Philomena Geudens, wed. J.C. Janssens | wasvrouw | 46 jr. | Bouchout |
| Constantina Ludovica Janssens | 14 jr. | Bouchout | |
| Joannes Josephus Janssens | 11 jr. | Bouchout | |
| Augustinus Franciscus Janssens | 10 jr. | Bouchout | |
| Maria Theresia Janssens | 8 jr. | Bouchout | |
| Opgenomen bij Arnoldus van Loon in huize Sonneweelde aan de Stationslaan 11: | |||
| Louise Frederika van Loon, wed. Jacques Hubert Bongaerts (Nederl. nationaliteit) | z.b. | 50 jr. | Foos Wepion bij Namen |
| Charles Poullien | z.b. | 36 jr. | Foos Wepion bij Namen |
| Opgenomen bij August Peerbooms, Markt 10 | |||
| Lourentius Peeters | ledervergulder | 36 jr. | Borgerhout |
| Joanna Theresia Lestiboudois | z.b. | 37 jr. | Borgerhout |
| Maria Theresia Ludovicus Peeters | z.b. | 11 jr. | Borgerhout |
| Joanna Josepha Peeters | z.b. | 9 jr. | Borgerhout |
| Maria Catharina van den Nouwelant | 60 jr. | z.b. | Borgerhout. |
| Opgenomen bij Godefridus Beekers, Stationsstraat 44 Zijn grootvader was Belg: | |||
| Anna Maria van Eijk, echtgenote van J.J. Moens | z.b. | 32 jr. | Antwerpen.[1] |
| Opgenomen bij de weduwe van kantonrechter F.W. van den Dungen in huize Sint-Wilbertshove aan de Stationsstraat: | |||
| Eugenia Maria Francisca de Kepper, wed. Delen | z.b. | 41 jaar | niet ingevuld |
| Maria Eugenia Ludovica Delen | 15 jr. | niet ingevuld | |
| Marth Maria Claire Delen | 13 jr. | niet ingevuld | |
| Jean Gerard Joseph Delen | 12 jr. | niet ingevuld | |
| André Louis Joseph Hyacinth Delen | 10 jr. | niet ingevuld | |
| Opgenomen bij de vroedvrouw P.E. Keijzers-van Vlorop. Stationsstraat 16: | |||
| Franciscus Horemans | winkelier | 60 jr. | Antwerpen |
| Maria Huberta van Vlorop | z.b. | 58 jr. | Antwerpen |
| Maria Sophia Ludovica Horemans | z.b. | 38 jr. | Antwerpen |
| Elisabeth Joanna Horemans | z.b. | 28 jr. | Antwerpen |
| Margaretha Josephina Horemans | z.b. | 18 jr. | Antwerpen |
| Opgenomen bij notaris E.J.J.M. de Leeuw, Stationslaan 6 Zijn vrouw was een Belgische.: | |||
| Maria Velghe, echtgen. van Van Vijve | z.b. | 22 jr. | Caulille |
| Marie Claire van Vijve | 3 mnd. | Caulille | |
| Agnes de Jong | z.b. | 17 jr. | Caulille |
| Opgenomen bij de weduwe J. van Warenburg, Stationsstraat: | |||
| Jan Frans Kusters | tolbeambte | 43 jr. | Antwerpen |
| Maria Catharina Verniers | z.b. | 38 jr. | Antwerpen |
| Franciscus Johannes Cornelius Kusters | 7 jr. | Antwerpen.[2] | |
Belgische vluchtelingen die in Deurne bleven[bewerken | brontekst bewerken]
Niet alle Belgische vluchtelingen keerden direct na de oorlog terug naar hun vaderland. In januari 1922 verbleven er nog vijf Belgische kinderen in Deurne, waarschijnlijk waren ze allen door of tijdens de oorlog wees of halfwees geworden. De pleegouders wilden, zo meldde de burgemeester van Deurne aan de minister van Binnenlandse Zaken, wel voor de kinderen blijven zorgen en beschouwden die als hun eigen kind en voedden ook als zodanig op.[3]
Het betrof de volgende kinderen:
- Arie Duree, geboren in Antwerpen op 20 september 1907, die bij Johannes Mijberg in Zeilberg op adres D.160 woonde,
- Julia Seberechts, geboren in Antwerpen op 9 mei 1909, die bij Peter van Bree op adres Heieind C.187 woonde,
- Ludovica Hendrika van Campenhout, geboren in Berchem op 19 december 1909, die bij Adrianus Hartjens op adres Spoorstraat A.15 woonde,
- Maria van den Abeelen, geboren in Mechelen op 5 december 1905, die bij de (volwassen) kinderen Lenders op adres Neerkant G.49 woonde,
- Arnoldina van den Abeelen, geboren in Mechelen op 8 december 1906, die bij Hendrik Jan Nijssen op adres Neerkant G.118 woonde.
Bronnen, noten en/of referenties
|