Begraafplaats

Deurne kent veel begraafplaatsen, variërend van de joodse begraafplaats met een enkel graf tot de grootste begraafplaats van Deurne, algemene begraafplaats Jacobshof.

Vóór 1800 was het de gewoonte dat in of rond de kerk op het kerkhof begraven werd. Welgestelde families lieten vaak een plaats aanleggen waar de hele familie bij elkaar kon worden bijgezet. De adellijke familie Van Doerne, wonend op het Groot Kasteel, had al in de 15e eeuw in de Deurnese kerk in het koor een grafkelder laten inrichten, die in 1961 werd herontdekt en in 2005 werd teruggebracht.

Uit hygiënisch oogpunt werd in 1829 het begraven in kerken en op kerkhoven rond kerken binnen bebouwde kommen verboden. Alleen in kleinere kernen bleef begraven rond de kerk gehandhaafd. Elders kwam het aanleggen van particuliere begraafplaatsen vaak op het eigen landgoed op. De adellijke familie De Smeth had vanaf 1773 een eigen grafkapel bij de protestantse kerk van Alphen a/d Rijn, welke heerlijkheid zij ook bezat. In die kapel liggen meerdere leden van de Deurnese tak begraven, waaronder de in 1878 op het Klein Kasteel overleden Ferdinand Louis de Smeth.

In 1942 overwoog Theodore de Smeth in de kasteeltuin bij het Groot Kasteel in Deurne een begraafplaats voor zijn familie aan te leggen, maar daarvan is niets terecht gekomen. Datzelfde jaar kreeg Hendrik Wiegersma toestemming een particuliere begraafplaats op te richten in Vlierden. Deze bestond en bestaat nog uit een door een gracht en hek omgeven vierkant terrein met in het midden een vijver. Plannen om er een Maria-kapel op te richten zijn nooit uitgevoerd. Op deze begraafplaats werden vijf leden van de familie Wiegersma bijgezet, waaronder als laatste de dokter zelf in 1969.

Terwijl katholieken en protestanten steeds bij hun eigen kerk begraven werden, kwam er in de loop van het tweede kwart van de 20e eeuw en in ieder geval voor 1941 een algemene begraafplaats op basis van een rijksverplichting. Deze was gelegen in het Heieind aan de Dolstraat en heeft tot 1950 als zodanig dienst gedaan, maar heeft kennelijk nooit gefunctioneerd. De begraafplaats werd daarop verplaatst naar een plek in de buurt van de molen van Vlierden op de Baarschotse Heide. Of hier ooit iemand is begraven is onbekend. Met de aanleg van de algemene begraafplaats Jacobshof (begraafplaats) in 1969 is deze wellicht van haar functie ontheven.

We kennen in Deurne de volgende begraafplaatsen:

• Algemene begraafplaats Jacobshof
• r.k. begraafplaats Deurne-centrum
• r.k. begraafplaats Helenaveen
• r.k. begraafplaats Liessel
• r.k. begraafplaats Neerkant
• r.k. begraafplaats Vlierden
• r.k. begraafplaats Walsberg
• r.k. begraafplaats Zeilberg
• r.k. begraafplaats Sint-Jozefparochie
• grafkelder in Sint-Willibrorduskerk van Deurne
• Joodse begraafplaats Helmondseweg
• Particuliere begraafplaats Wiegersma
• Protestantse begraafplaats in Helenaveen
• Protestantse begraafplaats aan de Helmondseweg
• SVD-kerkhof in Deurne (paters Societas Verbi Divini) achter het voormalige Missiehuis St. Willibrord, nu Fletcher Kloosterhotel Willibrordhaeghe.
• Begraafplaats aan de Oude Torenweg

Literatuur

• Luuk Keunen - Merkwaardige begraafplaatsen te Deurne in D'n Uytbeyndel nr 49 (2001) blz. 18-24
• Harrie Kanters - De Wiegersmagraven in D'n Uytbeyndel nr 50 (2002) blz. 4-5