Begraafplaats

Deurne kent veel begraafplaatsen, variërend van de joodse begraafplaats met een enkel graf tot de grootste begraafplaats van Deurne, algemene begraafplaats Jacobshof.

Vóór 1800 was het de gewoonte dat in of rond de kerk op het kerkhof begraven werd. Welgestelde families lieten vaak een plaats aanleggen waar de hele familie bij elkaar kon worden bijgezet. De adellijke familie Van Doerne, wonend op het Groot Kasteel, had al in de 15e eeuw in de Deurnese kerk in het koor een grafkelder laten inrichten, die in 1961 werd herontdekt en in 2005 werd teruggebracht.

Uit hygiënisch oogpunt werd in 1829 het begraven in kerken en op kerkhoven rond kerken binnen bebouwde kommen verboden. Alleen in kleinere kernen bleef begraven rond de kerk gehandhaafd. Elders kwam het aanleggen van particuliere begraafplaatsen vaak op het eigen landgoed op. De adellijke familie De Smeth had vanaf 1773 een eigen grafkapel bij de protestantse kerk van Alphen a/d Rijn, welke heerlijkheid zij ook bezat. In die kapel liggen meerdere leden van de Deurnese tak begraven, waaronder de in 1878 op het Klein Kasteel overleden Ferdinand Louis de Smeth.

In 1942 overwoog Theodore de Smeth in de kasteeltuin bij het Groot Kasteel in Deurne een begraafplaats voor zijn familie aan te leggen, maar daarvan is niets terecht gekomen. Datzelfde jaar kreeg Hendrik Wiegersma toestemming een particuliere begraafplaats op te richten in Vlierden. Deze bestond en bestaat nog uit een door een gracht en hek omgeven vierkant terrein met in het midden een vijver. Plannen om er een Maria-kapel op te richten zijn nooit uitgevoerd. Op deze begraafplaats werden vijf leden van de familie Wiegersma bijgezet, waaronder als laatste de dokter zelf in 1969.

Terwijl katholieken en protestanten steeds bij hun eigen kerk begraven werden, kwam er in de loop van het tweede kwart van de 20e eeuw en in ieder geval voor 1941 een algemene begraafplaats op basis van een rijksverplichting. Deze was gelegen in het Heieind aan de Dolstraat en heeft tot 1950 als zodanig dienst gedaan, maar heeft kennelijk nooit gefunctioneerd. De begraafplaats werd daarop verplaatst naar een plek in de buurt van de molen van Vlierden op de Baarschotse Heide. Of hier ooit iemand is begraven is onbekend. Met de aanleg van de algemene begraafplaats Jacobshof (begraafplaats) in 1969 is deze wellicht van haar functie ontheven.

We kennen in Deurne de volgende begraafplaatsen:

• Algemene begraafplaats Deurne-centrum
• Algemene begraafplaats Jacobshof
• r.k. begraafplaats Deurne-centrum
• r.k. begraafplaats Helenaveen
• r.k. begraafplaats Liessel
• r.k. begraafplaats Neerkant
• r.k. begraafplaats Vlierden
• r.k. begraafplaats Walsberg
• r.k. begraafplaats Zeilberg
• r.k. begraafplaats Sint-Jozefparochie
• grafkelder in Sint-Willibrorduskerk van Deurne
• Joodse begraafplaats Helmondseweg
• Particuliere begraafplaats Wiegersma
• Protestantse begraafplaats in Helenaveen
• Protestantse begraafplaats aan de Helmondseweg
• SVD-kerkhof in Deurne (paters Societas Verbi Divini) achter het voormalige Missiehuis St. Willibrord, nu Fletcher Kloosterhotel Willibrordhaeghe.
• Begraafplaats aan de Oude Torenweg
• Natuurbegraafplaats Landgoed Hoeve Ruth

Aantal begravenen 1870-1929

A = Algemene begraafplaats Deurne B = Algemene begraafplaats Liessel C = Ned. Herv. gemeente Deurne D= R.K. begraafplaats Helenaveen E = N.H. begraafplaats Helenaveen	Jaar A B C D E 1870 74 23 - 4 2 1871 67 18 - 15 2 1872 83 14 1 - 5 1873 58 14 1 - 7 1874 56 19 - 5 1 1875 65 15 3 7 1 1876 75 16 2 5 - 1877 72 13 1 9 - 1878 72 19 1 9 - 1879 75 20 1 7 1 1880 72 12 3 7 1

In 1881 waren de afmetingen van de begraafplaaten:

• Deurne 56.10 are
• Liessel 26.30 are
• Helenaveen 4.23 are

In 1884 hadden alle begraafplaatsen een lijkenhuisje.

A = Algemene begraafplaats Deurne B = Ned. Herv. gemeente Deurne C = Algemene begraafplaats Liessel D = R.K. begraafplaats Neerkant E = R.K. begraafplaats Helenaveen F = Ned. Herv. begraafplaats Helenaveen

Jaar A B C D E F 1881 94 7 17 - 8 1 1882 59 - 22 - 24 1 1883 69 3 17 - 7 2 1884 65 1 16 - 8 4 1885 67 1 19 - 11 2 1886 80 2 33 - 7 2 1887 73 3 12 - 17 5 1888 88 1 23 - 17 6 1889 80 3 22 - 15 2 1890 91 - 19 1 10 4 1891 69 2 16 18 6 3 1892 80 1 21 8 22 7 1893 82 - 17 6 17 2 1894 74 1 21 5 21 6 1895 76 3 19 7 17 11 1896 51 1 10 12 14 1 1897 63 1 24 3 10 4 1898 64 2 20 11 12 3 1899 106 - 15 10 13 3 1900 85 1 32 12 22 5 1901 81 1 22 8 11 2

A = Algemene begraafplaats Deurne B = Ned. Herv. gemeente Deurne C = Algemene begraafplaats Liessel D = R.K. begraafplaats Neerkant E = R.K. begraafplaats Helenaveen F = Ned. Herv. begraafplaats Helenaveen G = R.K. begraafplaats Liessel H = R.K. Begraafplaats Bakel

Jaar A B C D E F G H 1902 82 1 16 12 19 5 1903 91 3 22 13 13 5 2 1904 92 3 - 15 10 7 21 1905 68 3 - 13 3 5 23 1906 115 3 - 14 11 5 16 1907 122 5 - 14 20 1 30 1908 96 5 - 11 12 7 21 1909 93 - - 15 8 8 16 1910 83 1 - 10 15 3 21 1911 97 3 - 12 7 1 25 3

A = Algemene begraafplaats Deurne B = Ned. Herv. gemeente Deurne C = Algemene begraafplaats Liessel D = R.K. begraafplaats Neerkant E = R.K. begraafplaats Helenaveen F = Ned. Herv. begraafplaats Helenaveen G = R.K. begraafplaats Liessel H = R.K. Begraafplaats Bakel I = R.K. Begraafplaats Griendtsveen J = R.K. Begraafplaats Zeilberg K = Vlierden

Jaar A B C D E F G H I J K 1912 71 2 - 10 15 5 15 - - - - 1913 78 2 - 11 12 3 25 6 1 - - 1915 66 1 - 9 7 5 16 - - 17 - 1916 61 2 - 9 7 5 16 - - 14 - 1917 64 1 - 10 10 1 16 3 - 9 - 1918 65 0 - 23 11 3 20 2 - 23 - 1919 65 2 - 11 12 2 17 1 1 24 - 1920 68 2 - 13 7 2 25 2 - 15 1 1921 35 1 - 9 2 23 - - - - -

A = R.K. begraafplaats Deurne B = R.K. Begraafplaats Liessel C = R.K. begraafplaats Neerkant D = R.K. begraafplaats Helenaveen E = R.K. Begraafplaats Zeilberg F = R.K. Begraafplaats Sint-Jozfeparochie G = N.H. begraafplaats Deurne H = N.H. Begraafplaats Helenaveen I = R.K. begraafplaats Vlierden

Jaar A B C D E F G H I 1922 47 17 10 4 22 12 1 - - 1923 35 15 7 2 12 10 - 4 - 1924 41 17 17 8 22 11 3 2 - 1925 36 29 8 3 18 18 5 - - 1926 62 21 6 4 19 12 1 2 6 1927 51 18 14 8 21 13 2 1 6 1928 53 17 14 3 17 9 1 2 10 1929 77 14 14 6 28 17 2 3 9

Literatuur

• Luuk Keunen - Merkwaardige begraafplaatsen te Deurne in D'n Uytbeyndel nr 49 (2001) blz. 18-24
• Harrie Kanters - De Wiegersmagraven in D'n Uytbeyndel nr 50 (2002) blz. 4-5