Theodore de Smeth (1919-1988)

Theodore baron de Smeth
Foto ter beschikking gesteld door Cultuurhistorie Museum Warsenhoeck / HKN]]
Persoonsinformatie
Volledige naam	Theodore baron de Smeth
Roepnaam	Toto
Geboorteplaats	Sassenheim
Geboortedatum	29 maart 1919
Overl.plaats	Tanneron (Frankrijk)
Overl.datum	3 juni 1988
Partner(s)	Maria Cornelia Johanna Snethlage
Beroep(en)	burgemeester, verzetstrijder

Theodore baron de Smeth van Deurne
1924-1929
heer van Deurne
Periode	1929-1949
Voorganger	Henriëtte Marie Rudolphine Fagel
Opvolger	--
heer van Liessel
Periode	1929-1949
Voorganger	Henriëtte Marie Rudolphine Fagel
Opvolger	--
Vader	Ferdinand François baron de Smeth
Moeder	Ada Wilhelmina Sandberg

Op 24 september 1944 werd het kasteel in brand geschoten . Toch werd er nog geadverteerd. Deze advertentie komt uit de Deurnesche Courant van vrijdag 15 maart 1946

Theodore baron de Smeth, zich ook wel noemend de Smeth van Deurne was een telg uit het adellijke geslacht de Smeth. Hij was titulair heer van Deurne en burgemeester van Appeltern, Batenburg en Jutphaas.

Afkomst

Op deze foto van eind 1924 staat Theodore, de jongste van de drie voorkinderen, als tweede van rechts. Het gezin woonde destijds te Schoonhoven; het Groot Kasteel fungeerde als buitenverblijf (collectie RKD, Den Haag). De baby op schoot van moeder is Jan Anne de Smeth, geboren op 9 september 1924.

Theodore, door bekenden Toto genoemd, werd geboren in de periode dat zijn vader Ferdinand François baron de Smeth burgemeester was van de gemeente Sassenheim. Theodore was het derde kind en tevens de derde zoon van De Smeth en zijn echtgenote jonkvrouw Ada Wilhelmina Sandberg tot Essenburg. Een jaar na de geboorte van Theodore stierf zijn moeder, 32 jaar oud. Een vierde broer met wie Theodore opgroeide werd geboren uit het tweede huwelijk van zijn vader.

In 1929 stierf Theodores oudtante Henriëtte Marie Rudolphine Fagel, weduwe van Theodore baron de Smeth sr. Zij liet het Groot Kasteel en Klein Kasteel te Deurne na aan de jonge Theodore; zijn vader erfde de inboedel. Buiten dit kasteeldomein waren alle gronden, 110 van de 121 hectare, door Mary verkocht. In de jaren dertig woonde het gezin van Ferdinand François baron de Smeth regelmatig tijdens de zomer en rondom feestdagen op het Groot Kasteel. Het Klein Kasteel werd verhuurd.

Tweede Wereldoorlog

Na de dood van Theodores vader in 1939 veranderde de bewoning van het Huis. In de jaren die volgden, veranderde het van woning voor het hele gezin in de woning van Theodore alleen. Zijn secretaresse, Marijke Snethlage ('s Gravenhage 11 juni 1918 - Grasse (F) 18 november 1987), woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog bij hem in. Het stel trouwde op 11 oktober 1944 te Deurne. Dat hij nog een rol weggelegd zag voor zijn familie in Deurne, blijkt uit het feit dat hij in de oorlog plannen maakte voor de aanleg van een familiebegraafplaats in het kasteelpark bij het Groot Kasteel. Hij deed dit in navolging van Hendrik Wiegersma, die in 1942 een Particuliere begraafplaats in Vlierden had laten aanleggen.

Theodore, tijdens de Tweede Wereldoorlog in verzetskringen beter bekend als "Eugène", was actief betrokken bij het verzet tegen de Duitse bezetter. Hij was door Paul Guermonprez verzocht om commandant te worden van de Raad van Verzet, waarbij hij ook het commando voerde over de R.V.V. in oostelijk Noord-Brabant, inclusief de RVV-Verzetsgroep Deurne. Ondanks dat hij nauwlettend door de Duitsers in de gaten werd gehouden, kwamen de R.V.V.-voormannen in juli 1944 bij elkaar op het Groot Kasteel. De Smeth stelde de R.V.V. in hun hooggespannen verwachtingen echter teleur vanwege zijn passiviteit en gebrekkige leiding. De oorzaak daarvan lag wellicht in het feit dat hij zich slecht kon bewegen doordat de Duitsers hem nauwlettend in de gaten hielden. Eind juli 1944 stelde hij zijn functie voor oostelijk Brabant beschikbaar, waarna hij werd opgevolgd door C.S. Vermeulen. Een zekere Hoekstra uit Eindhoven nam het commando over de Zuid-R.V.V. over.

Stal-Peellandt

Theodore wist het kasteeldomein, nog slechts 11 hectare groot, via zijn "Stal-Peellandt" winstgevend te maken door in te zetten op het fokken van paarden. Volgens het handelsregister van de Kamer van Koophandel werd zijn stal/bedrijf per 10 juli 1948 opgeheven.

Sport

De Smeth was op jonge leeftijd al een begenadigd dressuurruiter. In 1941, op zijn 22e, was hij reeds erevoorzitter van de Rijvereniging Rust Roest, opgericht door pastoor Hendrik Roes in de dertiger jaren.
Ook bij andere sporten was De Smeth betrokken. In 1942 zat hij in de commissie om de fusie van de lokale voetbalverenigingen DOS en Deurania voor te bereiden. Uiteindelijk resulteerde dit in het ontstaan van SV Deurne. Daarnaast was hij vermoedelijk de naamgever van de Baron de Smethbeker, waarom verschillende hockeyverenigingen uit Zuid-Nederland in (ten minste) 1947 en 1948 streden.

Na de Tweede Wereldoorlog

Theodore en Marijke overleefden de verwoesting van het Groot Kasteel op 24 september 1944, omdat zij bij de beschieting in de kelder verbleven. Zij trokken in bij het gezin van Pieter Wiegersma, die sinds 1942 het Klein Kasteel bewoonde. Op 11 oktober 1944 huwden Theodore baron de Smeth van Deurne en Marijke Snethlage. Van herbouw van het Groot Kasteel zou niets meer komen. In 1948 vertrok het echtpaar uit Deurne.
In 1949 werd de ruïne van het Groot Kasteel aan de gemeente Deurne verkocht, onder beding dat De Smeth als eerste benaderd zou worden wanneer er in het park gebouwd zou kunnen worden. Toen Martien van Doorne enige decennia later een deel van het park van de gemeente wilde kopen om er een huis te laten bouwen, liet De Smeth de mogelijkheid aan zich voorbij gaan. Van Doorne, zoon van industrieel Hub van Doorne, liet vervolgens het landhuis De Wolfsberg bouwen. De Smeth heeft na zijn vertrek in 1948 Deurne bewust achter zich gelaten.

De Smeth werd na zijn vertrek ambtenaar ter secretarie in de gemeente 's-Graveland. In 1957 werd hij burgemeester te Jutphaas. Bij de installatie was naast zijn vrouw en dochters Monique en Sadine ook Hendrik Wiegersma aanwezig, met wie hij kennelijk contact had gehouden.. Van 1972 tot 1982 was hij burgemeester van de kleine gemeenten Appeltern en Batenburg in het Land van Maas en Waal. Kort na 1982 verhuisde hij met zijn vrouw naar Frankrijk. Theodore stierf in 1988. Hij werd begraven op het dorpskerkhof van Tanneron, waar zijn graf anno 2007 nog aanwezig was.

Met de verkoop van het Groot Kasteel werd ook afstand gedaan van de officieuze titel van (titulair) heer van Deurne en Liessel. Daarmee kwam een einde aan meer dan zes eeuwen heren en vrouwen in Deurne.

Onderscheidingen

• De Smeth van Deurne was onderscheiden als Ridder van Eer en Devotie in de Orde van Malta.
• Nadat De Smeth als burgemeester van Appeltern in 1982 in de VUT was gegaan, ontving hij het verzetskruis uit handen van Prins Bernhard.

Externe link

• Artikel over Theodore de Smeth door de werkgroep Historisch alphen aan de Maas.

Bronnen, noten en/of referenties