Schouwvoering op de waterwegen

De schouwvoering op de waterwegen vond in Deurne en Vlierden regelmatig plaats om te controleren of de boeren de sloten, voor zover die aan hun percelen grensden, goed geveegd hadden.

Al in het keurboek van Deurne van 1525 tot circa 1665 was bepaald dat ieder zijn sloten moest vegen en dat op overtreding een boete van achttien stuivers stond.

Deze schouwvoering vond een of twee keer per jaar plaats, meestal in het voorjaar in de maanden april of mei en in het najaar in september of oktober. Dat gebeurde meestal door twee schepenen en en na de Franse Tijd door de twee assessoren of wethouders. Zij maakten daarvan een verslag, waarin werd vermeld welke grondeigenaren in overtreding waren. Bij een herschouw, die enkele weken later gebeurde, moesten de sloten goed geveegd zijn. Was dat niet gebeurd dan werd het vegen uitbesteed aan een derde en waren behalve de boete ook die kosten voor rekening van de wetsovertreder.

Van de schouwvoering werd een schriftelijk verslag, het zo geheten schouwverbaal, gemaakt waarin de namen van de gebrekkigen werden vermeld. Deze schouwverbalen zijn van de voormalige gemeente Vlierden over de periode 1817-1850 bewaard gebleven.

Onderstaand als voorbeeld de letterlijke tekst van het Vlierdense schouwverbaal van de schouw in het voorjaar van 1832.

SCHOUWVERBAAL

Op maandag den veertienden der maand mei achttienhonderdtweeëendertig is door mij ondergeteekende burgemeester der gemeente Vlierden, distrikt Helmond, provincie Noord-Braband, ingevolge Art. 57 van het reglement van bestuur voor het platteland dezer provincie, vastgesteld bij koninklijk besluit van den 23 july 1825 no 132 en opgevolgd besluit van hun edele Grootachtbare Heeren Gedeputeerde Staten dezer provincie 24 january 1826 Litt CC ten overstaan van de assessoren Antonij Vervoordeldonk en Hendrik Goossens de schouwvoering begonnen over de straten, wegen, rievieren en waterleidingen binnen deze gemeente des morgens om acht uren begonnen aan de Weijer op het Brouwhuis vandaar langs de Weijerse Loop na de rivier de Aa tot aan den Deuseldonkschen Eekelhof, voorts langs dezelve rivier tot Stipdonk, de straten en wegen op de Weijer en het Brouwhuis, vervolgens langst de Goorloop en de rivier de Aa tot Belgeren, wanneer wij bevonden hebben dat de rivier de Aa tegen het erf van de weduwe Peter Berkvens niet na behoren was geveegd doch hetwelk door Arnoldus van Bussel aldaar tegenwoordig aangenomen is na behoren te vegen. Voorts hebben wij alle de voormelde straten, wegen rivieren en waterleidingen in goede orde opgeveegd en gemaakt bevonden.

Op dingsdag den vijftienden mei achttienhonderdtweeëendertig ten overstaan als voor des morgens om acht uren begonnen aan de rivier de Aa op Belgeren, vervolgens langst dezelve rivier, voorbij de Hoeven en de Hazeldonk tot aan de Leensel of limietscheiding tusschen Asten, Deurne en Vlierden. wanneer wij dezelve rievier overigens na behoren geveegd en van het onkruit en overhangend hout gezuiverd hebben bevonden.

Op woensdag den 16 mei achttienhonderdtweeendertig ten overstaan als voor des morgens om acht uren begonnen aan de Loop in de Raakt vervolgens denzelven loop door de Beukels, na het Vloeijend tot aan de Donschot, van daar terug door de straten na de Kapel de straten na Brouwhuis en Belgeren en verder alle straten, wegen en waterleidingen binnen deze gemeente, als wanneer wij bevonden hebben, dat alle dezelve in goeden staat waren opgemaakt en geveegd. Van al het welk wij ingevolge Art 81 van het hier voor aangehaalde reglement dit Proces-verbaal hebben opgemaakt en geteekend en waarvan een afschrift aan den Heere Distriktskommissaris van Helmond zal worden ingezonden

Voor afschrift De burgemeester Van Riet

Bronnen, noten en/of referenties