Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Deurnese Peel
De Deurnese Peel is een natuurgebied in Deurne dat in totaal ruim 1400 ha omvat. Deze bestaat uit een centraal deel, het noordelijk gelegen gebied De Bult, en enkele zuidelijke delen genaamd 't Zinkske en de Heitrakse Peel. Samen met de Mariapeel in Limburg vormt het een aaneengesloten gebied van ca 2750 ha. Het geheel is eigendom van Staatsbosbeheer. Het maakt deel uit van het Natura 2000-gebied onder de naam Deurnsche Peel & Mariapeel.
Historie
Tot halverwege de 19e eeuw bestond de Deurnese Peel enkel uit grote vlaktes met levend hoogveenmos, die in het midden vrij ongerept waren, en enkel aan de randen werden onderbroken door gebieden met boerenkuilen. Door vervening (afgraven), ontwatering en ontginning is daar maar weinig van overgebleven. Wel bieden bepaalde gedeelten, met name het centrale deel, nog kansen voor enig herstel.
Merkwaardig zijn de watergangen in een deel van het gebied, die in de vorm van een drietand zijn aangelegd. Dit zijn de zogenaamde wijken die op het Kanaal van Deurne werden aangesloten om de in het gebied gewonnen turf te vervoeren. Een deel werd gegraven door de Maatschappij Griendtsveen ook wel genoemd: Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij; een ander deel door de gemeente Deurne.
Het gebied was aanvankelijk eigendom van de gemeente Deurne. In 1853 verkocht de gemeente een belangrijk strookvormig gedeelte langs de provinciegrens aan Jan van de Griendt, die er een grootschalig verveningsbedrijf zou opzetten: de concessie Helenaveen. Hieruit is het huidige dorp Helenaveen ontstaan. De rest van het gebied bleef tot 1994 eigendom van de gemeente Deurne, waarna deze het aan het Staatsbosbeheer verkocht. Plannen van de gemeente voor verdere ontginning van het gebied leidden tot een aanwijzing als beschermd natuurmonument op 11 december 1980. De vervening werd kort daarna beëindigd.
Deelgebieden
In het kader van de Ecologische Hoofdstructuur en de Landinrichting Peelvenen tracht de overheid tussenliggende landbouwgronden op te kopen en zo van de centrale Deurnese Peel, Mariapeel, 't Zinkske en Heitrakse Peel weer één goed samenhangend geheel te maken. De aankoop van het natte weidegebied 't Molentje is inmiddels vergevorderd en heeft de zuidelijke deelgebieden 't Zinkske en Heitrakse Peel vrijwel met elkaar verenigd. De aankoop van veel landbouwgrond tussen Deurnese Peel en de Mariapeel kon niet voorkomen dat een smalle, bewoonde strook grond (voorlopig?) nog een smalle enclave blijft vormen tussen de beide grote natuurgebieden.
Westelijk van het Kanaal van Deurne ligt de Liesselse Peel, een naar verhouding goed ontsloten deelgebied. Het Leegveld is een landweg, waarlangs men een goede indruk krijgt van dit gebied. Het gebied oostelijk van het Kanaal van Deurne is het meest ongerepte en wordt gezien als het 'wildernisgebied' bij uitstek. Er is een begin van hoogveenregeneratie waar te nemen.
Beheer
Zoals ook in andere delen van de Peel dreigen verdroogde veengebieden dicht te groeien met berkenboompjes. Om die reden is er al sinds eind jaren '70 een vrijwilligersgroep actief in de Deurnese Peel: Werkgroep Behoud de Peel. Veel van de 'wijken' zijn al lang geleden met dammetjes afgesloten om de verdroging te beperken. Ze zijn daardoor in grote watervlakten veranderd. Het is de bedoeling de menselijke invloed in het 'wildernisgebied' tot een minimum te beperken.
Begroeiing
Typerende soorten voor een veengebied zijn veenmos, ronde zonnedauw, kleine zonnedauw, veenpluis, blaasjeskruid, dopheide en struikheide. Tegenwoordig vinden we echter ook veel afgetakeld veen in de Deurnese Peel, met soorten als pijpenstrootje, adelaarsvaren, zachte berk en ruwe berk.
Plaatselijk liggen nog boerenkuilen waarin zich door bijzonder gustige omstandigheden bijzondere hoogveenplanten konden handhaven zoals lavendelhei, kleine veenbes en bepaalde specifieke hoogveen-veenmossen. Het huidige vernattingsbeleid heeft ertoe geleid dat ook elders het veenmos en andere typerende hoogveenvegetaties voorzichtig weer beginnen terug te keren, als kleine eerste stap op de weg naar de vorming van levend hoogveen.
Fauna
In het gebied broeden rond de 100 vogelsoorten, zoals blauwborst, wulp, waterral, sprinkhaanrietzanger, tafeleend, slobeend en wintertaling. De taigarietgans overwintert er en de kraanvogel komt in de trektijd geregeld in de Peel pleisteren, soms in grote aantallen. De Deurnese Peel is een belangrijk leefgebied voor libellen, de das, heikikkers en de gladde slang.
Bronnen
- Wild en Woest en ledig, Gebiedsvisie Natuur- Bos en Landschap 'de Peelvenen'. Habitat-ecoplan bv, DLO-Staring Centrum, Wageningen 1994.
- De Verheven Peel. Beheers- en ontwikkelingsvisie voor het gebied van de Deurnese Peel/Mariapeel en omgeving. Piet Blankers, 1993.
- Thijs Caspers en Vic Bakker (red.), 1999, Handboek van Brabants Landschap: Gids van de Natuurgebieden in Noord-Brabant.
Externe links
DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI
De informatie die hier staat wordt gebruikt om over te hevelen naar WikiTude. Dit is onderdeel van het DeurneWiki TR Plekke project dat als doel heeft geselekteerde artikelen uit DeurneWiki over te brengen naar WikiTude, een nlwikipedia:Toegevoegde realiteit. Zie hier onder hoe WikiTude te installeren. Voor meer informatie, zie artikel DeurneWiki TR Plekke.
| DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI | |
|---|---|
| Naam | Deurnese Peel |
| Wereld | DeurneWiki_TR_Plekke_POI |
| Korte WikiTude text van object | De Deurnese Peel is een ruim 1400 hectaren groot natuurgebied. Het bestond tot halverwege de 19e eeuw uit één grote natte en kale vlakte met heide en levend hoogveen. Aan de randen waren de zogenaamde boerenkuilen. Ruim 600 hectaren van dit gebied werd in 1853 verkocht aan Jan van de Griendt: het latere Helenaveen. De rest verkocht de gemeente na gedeeltelijke vervening in 1994 aan Staatsbosbeheer. Men treft hier zo'n 100 vogelsoorten aan. Zelfs de kraanvogel keert hier weer terug. |
| Bestandsnaam van plaatje bij object voor WikiTude | De Deurnese Peel.jpg |
| Getoond plaatje | 
|
| Coordinaten van het object in WikiTude | 51.428488° N, 5.879130° E |
| Lokatie op kaart | |
Installeren van WikiTude op uw android of iPhone mobiel
Installeer WikiTude voor uw android toestel:
of WikiTude voor uw iPhone: 
door op de links te klikken of via de app-market van uw toestel.