Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Bronweg 10
Op het adres Bronweg 10 in Vlierden, (voordien wijknummer V.40), na de huisnummerwijziging van 1950-1955 werd het Bronweg 10, stond tot 1964 een fraai buitenhuis dat in de volksmond algemeen het kasteeltje van de Baarschot werd genoemd.
Eigendoms- en bewoningsgeschiedenis
Op 10 mei 1796 was jonkheer Ignatius Xaverius Josephus de Maurissens (1759-1852), officier in het regiment dragonders van het legioen de Mattha in dienst van de keizer van Oostenrijk, de eerste die het in weelderige Franse stijl gemeubileerde en gestoffeerde huis aan de Baarschot in Vlierden betrok. Het is aannemelijk dat het niet lang voor die tijd gebouwd werd. Het huis op die plek was in de jaren 1736, 1741, 1751 en 1791 eigendom van de familie Van den Boomen. Van hen kochten De Maurissens het terrein. In 1832 was het kadastraal bekend als Vlierden C 628, later omgenummerd tot Vlierden C 1135/1136.
Het buitenhuis bleef lang in handen van de familie De Maurissens. Nog tot in de late 19e eeuw bewoonden de laatste erfgenamen van de familie het huis.[1] Op een onbekend moment werd het aan derden verkocht.
In de Tweede Wereldoorlog was het huis in gebruik als onderduikadres, waarvan het relaas is vastgelegd in een typoscript met de titel Onderduiken op de Baarschot. Het is een uitgewerkte versie van een dagboek van de schrijver, Eric Schiff[2], en bevat ook een handgetekende plattegrond van het huis. Hieruit blijkt, dat het feitelijk een gewone boerenwoning was geworden, waaraan een zogenaamde herenkamer was gebouwd. Hier werd dat jonkheerlijk vertrek genoemd. In deze kamer verbleef de adellijke eigenaar op een zeker moment als hij ter plaatse was.
Onderduikers
Het relaas gaat over de periode 1942-1943; de onderduikers waren Govert van den Bosch, Jan Bosma, Hans Weygers, Piet Schrikker, Frederik Trip (1923-1999), Wolter Trip, Carel van Rossum en Eric Schiff (de schrijver). Zij waren jongemannen; een aantal van hen was nog student. Frederik Trip, zoon van de directeur van de Nederlandse Bank, en Govert van den Bosch hadden in oktober 1941 met twee vrienden een poging hadden gedaan naar Engeland te ontkomen om van daaruit tegen de bezetter te strijden, maar hun vluchtmateriaal was ontdekt.[3][4]. Twee van hun vrienden vertrokken al eerder. Daarna kozen Van den Bosch en Trip, kennelijk met een aantal anderen, ervoor om via Spanje te ontkomen. Op hun vlucht hadden ze onderduikadressen nodig. Frederik Trip was degene die het buitenhuis op de Baarschot kende, en hij stelde het als onderduikadres voor.
Carel van Rossum (ook genoemd Karel of Cackie) en Eric Schiff waren nog in 1945 actief als piloot voor de Royal Airforce. Govert van den Bosch woonde op de Javastraat 48 in Den Haag; het officiële adres van Schiff was Westeinde 3a in Voorburg. Samen met Frederik Trip komen ze voor op een lijst van 30 personen die door Karst Smit over de Nederlands-Belgische grens geholpen waren. Het is onduidelijk of Jan Bosma, Hans Weygers, Piet Schrikker en Wolter Trip eerder al hadden opgegeven. Hun namen komen in lijsten van Engelandvaarders voor zover bekend niet voor.[5]
Tot de huisnummerwijziging van 1950-1955 waren Cor en Tonny Kivits-Claassen de bewoners van het oude buitenhuis.
Sloop
Het kasteeltje is in 1964 afgebroken in het kader van de ruilverkaveling 'De Astense Aa'. Het was toen erg verwaarloosd en de laatste jaren in gebruik door Hendricus Martinus (Tinus) Kuunders (1895-1963) die het pand als stal voor kleinvee gebruikte. Hij wordt in voornoemd relaas ook als bewoner-gebruiker in de oorlogsperiode genoemd.
De firma Bakens uit Asten heeft het pand gesloopt en het puin geruimd. De nog tastbare bewijzen van de familie De Maurissens in Vlierden zijn de grafkapel De Maurissens aan de Oude Torenweg en de steen met het wapen van de Maurissens in Huize De Vliert.
Literatuur
- Henk Beijers en Pieter Koolen – Vlierdens Verleden 721-1926 (Deurne 1996) blz. 168-173.
- Het Weekblad voor Deurne van 11 september 1964
- Archief familie Jansen-Kuunders
Bronnen, noten en/of referenties
|