Zoeaaf

Tenminste 18 Deurnenaren en Vlierdenaren hebben als zoeaaf gediend in het pauselijke leger.

Toen in 1860 in Italië een strijd losbarstte, waarbij de kerkelijke staat dreigde ingenomen te worden, deed paus Pius IX een oproep aan vrijwilligers te komen dienen in het pauselijk leger als zoeaaf. Dat waren er ongeveer 11.000, waarvan 3.181 uit Nederland. Vanuit Deurne meldden zich zestien mannen. Dat waren (met vermelding diensttijd):

Deurnese zoeaven in de 19de eeuw

Naam zoeaaf	Dienstperiode als zoeaaf
Johan Berkvens	15 december 1867 - 16 juni 1870
Piet Bouwmans	7 december 1867 - 20 september 1870
Martinus van Dinter	18 januari 1869 - 8 oktober 1869
Johan Fransen	14 mei 1869 - 20 september 1870
Hendrik Groos	12 februari 1869 - 20 september 1870
Jacob Hamers	22 december 1867 - 6 januari 1870
Willem Hendriks	18 januari 1868 - 20 september 1870
Pieter van Hoek	11 februari 1868 - 17 februari 1870
Jan Willem Mikkers	7 december 1867 - 1 september 1868
Johan Pluijm	1 december 1867 - 16 december 1870
Johan van Rooij	7 december 1867 - 31 december 1869
Johan Smits	1 december 1867 - 20 september 1870
Johan Strijbosch	15 december 1867 - 31 december 1869
Hubertus Vervoordeldonk (1837-1910)	15 december 1867 - 21 december 1869
Driek Welten	22 december 1867 - 23 juli 1870
Francis Welten	12 februari 1869 - 20 september 1870
Gerard van der Zanden	15 december 1867 - 31 december 1869
Francis van Hoek	onbekend
Petrus Jansen	onbekend

Bij indiensttreding moest de toekomstige zoeaaf een franstalige feuille d'enrôlement waarvan de (vertaalde) inhoud als volgt was

Bewijs van indienstname van ... voor twee jaren
Vandaag ... is de genoemde ..., zoon van ... en ..., geboren te ... op ..., laatstelijk woonachtig te ..., provincie ..., van beroep ... opgenomen in dienst vam Zijne Heiligheid, als gewoon soldaat in het bataljon der zoeaven, zich verplichtend om gedurende twee jaren trouw te dienen en de voorgeschreven eed af te leggen in handen van de bevoegde autoriteit onder overlegging van de hieronder genoemde documenten, conform de regels en voorschriften voor recruten. Wij ondergetekenden hebben hem voorlopig toegelaten namens de soeverein en beloven namens hem dat hij zal genieten van alle voordelen van soldij, beloning, kleding, aanvullingen, vergoedingen en van alles wat is vastgelegd in de wet van 7 januari 1852 en dat hij na afloop van de tijd waarvoor hij dienst heeft genomen zijn ontslag zal mogen vragen (in het geval dat het hem niet behaagt om in dienst te blijven), hetgeen hem zal worden toegewezen volgens de geldende voorschriften.
De genoemde ... verklaart dat hij tot op de dag van vandaag nog nooit uit wat voor legeronderdeel dan ook is verstoten, wetende welke straf hem wacht die - verstoten uit een eenheid - opnieuw in dienst gaat, en dat hij zich zonder uitzondering onderwerpt aan de code en de wetten van het leger, en zo ook aan de regels en tucht die gebruikelijk zijn en zullen zijn in het balatjon, eveneens zonder uitzondering.
Volgt een opsomming van de overlegde documenten.

In 1870 was de strijd van de zoeaven afgelopen. Terwijl Johan Mikkers in een veldhospitaal stierf, overleefden de anderen de oorlog.

Literatuur:

• Bert Beulens - De Geschiedenis rondom de Sint Willibrorduskerk 1800-2000 in: De Sint Willibrorduskerk belicht blz. 148-149.
• Jan Beekmans - "Onze Pauselijke Zouaven" boek ter gelegenheid van de herdenkingstentoonstelling in het gemeentehuis van Beek en Donk van 12 tot 27 januari 1985.

Bronnen, noten en/of referenties