Johannes Hanewinckel (1709-1778)

Johannes Hanewinckel (circa 1796-1778)
.
Persoonsinformatie
Volledige naam	Johannes Hanewinckel
Geboorteplaats	Oisterwijk
Geboortedatum	9 januari 1709
Overl.plaats	Deurne-Liessel
Overl.datum	30 januari 1778
Partner(s)	Hendrina van den Born (1703-na 1772)
Beroep(en)	schoolmeester

Johannes Hanewinckel was van 1736 tot zijn dood schoolmeester in Liessel, het laatste anderhalf jaar van zijn leven had hij een vervanger.

Zijn juiste geboortedatum is niet bekend, hij is te Oisterwijk geboren rond 1709. Hij was een zoon van de Oisterwijkse schoolmeester Dirk Hanewinckel en zijn moeder was de in Deurne geboren Isabella Plaan, dochter van dominee Adolf Plaan. Hij huwde met Hendrina van den Born. Uit dit huwelijk werden in Liessel de volgende kinderen geboren en gedoopt te Deurne:

1. Johannes Albertus (gedoopt 5 augustus 1736). Hij woonde en werkte drie jaar bij de Astense chirurgijn Hendrik Halbersmit en vertrok in 1759 van daar naar Batavia, waar hij als chirurgijn werkte. In 1778 was hij weer terug in Nederland en woonde in Alem.
2. Jacob (gedoopt 2 februari 1738), hij huwde met Hendrien Fabri en vestide zich in Oerle.
3. Isaak (gedoopt 17 juli 1740).
4. Abraham (gedoopt 28 october 1742), hij is jong overleden.
5. Abraham (gedoopt 16 augustus 1744), hij huwde in augustus 1771 te Oerle met Anna Elisabeth Weijsenburg en vestigde evenals zijn broer Jacob in Oerle.

Meester Johannes Hanewinkel stierf te Liessel op 30 januari 1778 en werd op 5 februari te Deurne begraven.

Op 27 maart 1736 werd zijn aanstelling als schoolmeester van Liessel goedgekeurd en volgde hij de kort daarvoor overleden schoolmeester Martinus Verhoeven op. Op 12 april 1736 trad hij in functie. Hij kwam in een splinternieuwe school met schoolmeesterswoning in het centrum van het dorp naast de kapel, waarvan de eerste steen het jaar daarvoor was gelegd. De school bleef tot 1887 in gebruik en de schoolmeesterswoning zelf nog tot in de twintigste eeuw.

Op 29 april 1738 werd hij, samen met drie anderen, door dominee De la Fontaine kandidaat gesteld voor de vervulling van twee vacante diakenzetels in de kerkenraad. Enkele jaren daarvoor had diens voorganger dominee Martinet zich verzet tegen de aanstelling van een schoolmeester als diaken, het was namelijk een combinatie van ambten die ook volgens de regels van de classis niet was toegestaan. Johannes Hanewinckel werd niettemin, samen met Hermanus van de Water, gekozen als diaken. Deze keer kwam het protest tegen de aanstelling van de zijde van drossaard Pero de Cassemajor. Vanwege de gestelde regel bleef de bevestiging van de diakenen achterwege.

Uit een lijst van 7 oktober 1747 blijkt dat Johannes Hanewinckel een van degenen was die in dat jaar besmet werden door de rode loop. Hij wist daarvan te herstellen. Eind december van dat jaar stelde hij zelf een lijstje op van de 17 Liesselnaren die deze epidemie niet hadden overleefd.

In 1772 werd hem een schepenzetel aangeboden, maar hij weigerde met het oog op zijn ouderdom en vanwege de afstand tussen Liessel en Deurne die hij met zijn zwakke lichamelijke gesteldheid moeilijk kon overbruggen.

Op 10 juni 1776 droeg hij zijn werkzaamheden voor de klas over aan zijn waarnemer Pieter Wijnants, de zoon van Jan Wijnants, die later in Deurne voor de klas stond.

Twee dagen voor zijn dood schonk Hanewinkel een hoeveel kleding, zijn zilveren schoengespen, zijn grote bijbel en enkele andere goederen aan de bij hem inwonende Jan Wijnants. Dit in ruil voor zijn levensonderhoud en om hem een passende begrafenis te geven. Op de dag van zijn begrafenis kochten zijn kinderen deze goederen terug van Wijnants.

Als formele schoolmeester van Liessel werd hij opgevolgd door vader Jan Wijnants. Er was in aangehuwde lijn een familierelatie tussen Hanewinckel en zijn opvolger Wijnants: Antonia Booms (1725-1781), de vrouw van Jan Wijnants, was de dochter van Antonia Plaan, een zus van de vrouw van Johan Hanewinckel.

Bronnen, noten en/of referenties