U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Jan Wijnants (1729-1808)

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Jan Wijnants
Persoonsinformatie
Volledige naam Jan Wijnants
Geboorteplaats Hapert
Doopdatum 5 juni 1729
Overl.plaats Deurne
Overl.datum 19 september 1808
Partner(s) Antonia Booms (1725-1781)
Beroep(en) schutter, vorster, schoolmeester

Jan Wijnants (1729-1808) was schutter in Deurne, vorster in Vlierden en later schoolmeester in Liessel.


Jan Wijnants was een zoon van Arnoldus Wijnants en Johanna Fabri. Zijn moeder hertrouwde met Paulus Maarlandt en dus volgde hij zijn stiefvader op als schutter en vorster.

Hij huwde op 8 december 1754 in Geldrop met Anthonetta Booms, (Geldrop 4 februari 1725 - Deurne-Liessel 26 februari 1781).

Uit dit huwelijk werden de volgende kinderen geboren:

  1. Arnoldus, (Deurne 16 november 1755 - Deurne 22 november 1755).
  2. Pieter, (Deurne 29 mei 1757 - Deurne 29 december 1835). Hij huwde met Jacoba van de Pol (1754-1821).
  3. Arnoldus, (Deurne 15 december 1765 - Deurne 19 oktober 1769).

Jan hertrouwde op 13 november 1796 te Berlicum met Peternella Dekkers (1748-1831), dochter van vorster van Hooge en Lage Mierde, Jacobus Dekkers en Elisabeth Fabri.

Jan Wijnants ergerde zich, na zijn aanstelling in 1753 als vorster van Vlierden, enorm aan de oude gewoonte om in de paas- en oogsttijd jaarlijks langs de deuren te moeten gaan en te bedelen om paaseieren en om een deel(tje) van de oogst. Deze extra inkomsten had de vorster echter wel broodnodig als aanvulling op zijn weinig riante jaarsalaris van 25 gulden en daarom was dit bedelrecht aan het ambt verbonden. Men kan zich voorstellen dat dit niet alleen vernederend was voor de vorster, maar dat deze gewoonte ook corruptie en chantage in de hand kon werken. Wijnants vroeg en kreeg een verhoging van zijn salaris en afschaffing van het bedelrecht. In enkele omliggende plaatsen was het gebruikelijk dat de vorster met kerstmis en nieuwjaar een extra gratificatie kreeg. Uiteindelijk werd zijn salaris opgetrokken tot 75 gulden per jaar.

In 1775 werd zijn taak als vorster als volgt omschreven:

Ten dienste der gemeente van Vlierden als voor de kerk en arme aldaer de nodige binnenvacatien en exploicten waer toe zij weegens de regenten als vorster geëmployeert, worden te verrigten en dat zij ook verpligt zullen zijn alle de publicatiën, citatiën, het beleggen van alle gerechtsdaagen, en comparatiën en tot het oppassen der regenten bij het houden derselve mitsgaders ook in het generaal alle gemeentens, kerk- en armezaken van wat benaaminge die souden moogen weesen, bedagt of onbedagt, daer voor te doen met interdictie aan hem suppliant om paaseieren, kermis etc. op te halen.

Jan Wijnants was, evenals zijn Vlierdense voorganger, tevens schutter van Deurne en woonde daar op het (latere) adres Stationsstraat 33.

Op 1 april 1778 nam hij ontslag nadat hij was aangesteld tot schoolmeester in Liessel. Tot in de vacature als vorster van Vlierden was voorzien trad de Vlierdense schepen Jan de Groot als plaatsvervangend vorster op.

Op 8 maart 1798 werd hem door het inmediair bestuur van Brabant ontslag aangezegd als schoolmeester van Liessel met ingang van 22 september van dat jaar. Hij scheen tamelijk onbekwaam voor zijn vak te zijn. Zij opvolger werd Willem Jan Koolen.

Uit onderstaand genealogisch schema blijkt dat Jan Wijnants via zijn vrouw nog gelieerd was aan Deurnese voorouders.

Antonia Michiel Goloffs
~ Deurne circa 1645
+ Deurne 1719
 
dominee Adolf Plaen
 
 
 
 
Antonia Plaen
 
Pieter BoomsArnoldus Wijnants
 
Johanna Fabri
 
Paulus Maarlandt
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Antonia Booms
 
Johannes Wijnants
 
 
 
 
Pieter Wijnants