Zusters Franciscanessen

De eerste drie novicen die op 23 juni 1844 in Veghel werden onthaald. Klik op het icoon voor meer informatie.
Foto collectie zusters Franciscanessen SFIC Veghel

De zusters Franciscanessen op 28 september 1948.br>Foto collectie zusters Franciscanessen SFIC Veghel

Op het tapijt van Deurne kregen de zusters Franciscanessen ook hun plek.

De zusters Franciscanessen zijn vrouwen van verschillende kloostercongregaties die als Derde Orde de regel van Sint-Franciscus volgen. De Franciscanessen ontplooien meestal wereldlijke activiteiten, zoals in zorg en onderwijs; het zijn actieve zusters. Daarin verschillen zij van de Clarissen, die als Tweede Orde een contemplatief leven leiden.

Zusters Franciscanessen der Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Moeder Gods uit Veghel

Er bestaat een zeer groot aantal rooms-katholieke congregaties die behoren tot de zusters Franciscanessen. Voor de gemeente Deurne en Liessel en later de gemeente Deurne waren vooral de zusters Franciscanessen der Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Moeder Gods van belang. Dit is een katholieke Franciscaanse kloostercongregatie te Veghel die ook wel wordt aangeduid als zusters Franciscanessen SFIC (Franciscan Sisters of the Immaculate Conception). Vanwege het grote belang van deze congregatie voor Deurne wordt die in DeurneWiki ook wel kortweg aangeduid als zusters Franciscanessen.

Geschiedenis

Aanzet tot de vorming van de kloostercongregatie in Veghel werd gegeven door deken Bernadinus Johannes van Miert, pastoor en bouwheer te Veghel. Vanaf 1834 werkten er in Veghel zusters van de Bossche congregatie van de Choorstraat. Van Miert wilde een onafhankelijke congregatie in Veghel en kreeg van de apostolisch vicaris van het bisdom 's-Hertogenbosch, de bekende monseigneur Joannes Zwijsen, na veel verwikkelingen toestemming tot het stichten van een eigen zustercongregatie.

Op 23 juni 1844 werden de eerste drie novicen, Koosje van Miert, een nicht van deken Van Miert, Maria Elisabeth van Hoof uit Veghel, later eerste huisoverste in Deurne, en Maria Francisca de Roij uit Oirschot met een warm welkom in Veghel onthaald. Met hun vestiging in Veghel wordt 1844 beschouwd als het stichtingsjaar van de congregatie.

De zusters lenigden de sociale noden van de inwoners van de gemeente en droegen bij aan het vormen van een hechte katholieke gemeenschap.

Deurne de eerste nevenvestiging

In 1856 kwamen de eerste vier zusters Franciscanessen uit Veghel naar Deurne en concentreerden ze zich op het stichten van een liefdehuis, diverse scholen en een gasthuis voor ouden van dagen. Later ontstond door de inzet van de zusters in de oude parochie van Deurne zelfs het Sint-Jozefziekenhuis.

In de loop van de tijd waren de zusters Franciscanessen uit Veghel op vier plaatsen in de gemeente Deurne actief, namelijk de

1. zusters Franciscanessen in Deurne (1856-1985),
2. zusters Franciscanessen in Helenaveen (1884-1986),
3. zusters Franciscanessen in Zeilberg (1914-1960) en
4. zusters Franciscanessen in Neerkant (1917-1970).

Zusters Franciscanessen van de Heilige Antonius van Padua uit Asten

Geschiedenis

Deze congregatie werd opgericht in Boerdonk (Noord-Brabant) door pastoor Gerardus van Schijndel op 17 februari 1913 met als belangrijkste doel het missiewerk, het liefst onder de allerarmsten. Later werden ook onderwijs en wijkverpleging ter hand genomen.

In 1921 betrok de congregatie het huis in Asten aan de Wilhelminastraat 27 omdat de congregatie zich gestaag uitbreidde. Op dit adres werden moederhuis en noviciaat gevestigd en vanuit dit huis vertrokken de zusters naar de missie. Vanaf het begin zette de congregatie zich ook in voor mensen uit de omgeving van Asten. De zusters legden ziekenbezoek af, waakten bij de ernstig zieken en verzorgden de wijkverpleging in samenwerking met het Wit Gele Kruis.

Nevenvestiging in Deurne

De activiteiten van deze zusters in de regio zuidoost Brabant waren gericht op de verpleging en verzorging van gehandicapte kinderen en ook wijkzorg bij het Wit-Gele Kruis Liessel.

De verpleging van de gehandicapte kinderen was al kleinschalig begonnen in Ommel in 1954. In 1961 betrokken de zusters het Leonardushuis in Beek en Donk, overgenomen van de zusters van Schijndel. De congregatie kocht in 1967 het huis met de naastliggende school. Er was daar plaats voor veertig geestelijk gehandicapte kinderen.

De congregatie kocht in Deurne in 1963 een stuk grond ter grootte van 18 hectaren, het Rijtven genaamd. Drie hectaren daarvan zou mogen worden bebouwd. Aanvankelijk werden er vier paviljoens gebouwd voor zwaar geestelijk gehandicapte kinderen. Door omstandigheden kon het complex echter pas in juli 1970 betrokken worden.

In 1973 waren er acht zusters werkzaam voor negentig geestelijk gehandicapte kinderen. In Beek en Donk werkten in die tijd nog tien zusters met zeventig kinderen. De twee instellingen hebben dus naast elkaar bestaan. Het werk werd gedaan in nauwe samenwerking met huize Maria Roepaan te Ottersum.

In 1977 verhuizen de zusters van Beek en Donk met de kinderen naar Deurne en voegden zich bij de zusters en kinderen daar. De zusters woonden in een huisje van het Rijtven en verhuisden 1977 naar de Rijtvensedreef 12, dichter bij het centrum, om leven en werk te kunnen scheiden.

Na hun pensionering bleven een paar zusters in het Rijtven werkzaam als vrijwilligster en als vrijwilligsters in de parochie van Deurne. In 2000 werd Rijtvensedreef 12 verkocht en vestigden de zusters zich in Asten en Moergestel. Het Rijtven is tegenwoordig onderdeel van stichting ORO te Helmond.

Zie ook het overzicht van alle missiezusters van Asten die in Deurne hebben gewoond.

Bronnen, noten en/of referenties "Donderdag vlagt Deurne voor de Zusters.” "Honderd jaar liefdewerk in de geest van Sint-Franciscus” op de voorpagina van het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 5 mei 1956. "Deurne bereidde Zusters Franciscanessen een schitterend eeuwfeest.” "Altaar en communiebank cadeau der bevolking” pagina 5 van het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 12 mei 1956. Zusters Franciscanessen SFIC (Veghel) ORO schrijft geschiedenis