Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Heiakker: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (3 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox wijk | {{Infobox wijk | ||
| naam = Heiakker | | naam = Heiakker | ||
| gemeente = | | gemeente = Deurne | ||
| kaart = [[Afbeelding:Map - NL - Deurne - Wijk 00 Deurne - Buurt 05 Heiakker.jpg|200px]] | | kaart = [[Afbeelding:Map - NL - Deurne - Wijk 00 Deurne - Buurt 05 Heiakker.jpg|200px]] | ||
| coordinaten = | | coordinaten = | ||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
| ondertitel = Markering van de Peelrandbreuk met een park en bomenrij in de wijk Heiakker | | ondertitel = Markering van de Peelrandbreuk met een park en bomenrij in de wijk Heiakker | ||
}} | }} | ||
De '''Heiakker''' is een middeleeuws akkercomplex, een buurtschap en rond 1977 een woonwijk van de kern Deurne in | De '''Heiakker''' is een middeleeuws akkercomplex, een buurtschap en vanaf rond 1977 een woonwijk van de kern Deurne in Deurne. | ||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
De Heiakker was | De Heiakker was al in de middeleeuwen het meest oostelijke deel van het aaneensluitende akkercomplex van Deurne. De akker lag ingeklemd tussen de lagere gronden van de [[Bakelse Aa]] of [[Vlier]], de oude doorgaande route tussen [[Hanenberg]] en [[Kerkeind]], de akkergronden van [[Zeilberg]] en de [[Peelrandbreuk]]. In een later stadium moeten ook de gronden ten oosten van de Peelrandbreuk tot akkergrond zijn ontgonnen, tot aan de broekontginning van [[Het Riet]]. Het hoogste en mogelijk ook eerst ontgonnen deel bevindt zich ten oosten van [[Holten's Molen]], aan weerszijden van de huidige [[Veldweg]]. | ||
De naam verwijst naar het landschapstype van vóór de ontginning. Het landschap was hier kennelijk al zó uitgeput dat men deze akker in de middeleeuwse periode uit heide heeft ontgonnen, en niet bijvoorbeeld uit een minder gedegradeerd bostype. | De naam verwijst naar het landschapstype van vóór de ontginning. Het landschap was hier kennelijk al zó uitgeput dat men deze akker in de middeleeuwse periode uit heide heeft ontgonnen, en niet bijvoorbeeld uit een minder gedegradeerd bostype. | ||
| Regel 25: | Regel 25: | ||
==Bestemmingsplan== | ==Bestemmingsplan== | ||
Het bestemmingsplan Heiakker werd in oktober 1978 door de gemeenteraad van Deurne vastgesteld. Pas een jaar later werd de goedkeuring verleend door Gedeputeerde Staten. Bijzonder in het plan Heiakker was de voor Deurnese begrippen vrij dichte woonbebouwing en daarnaast de wijze waarop de woonstraten werden ingericht. In het plan, dat de groei van Deurne in de eerste decennia moest opvangen, werden 3.500 tot 4.000 huizen gebouwd. Tot 1990 moesten er 2.000 woningen gerealiseerd worden. In 1981 hoopte men ruim 300 huizen te kunnen bouwen, in 1982 ruim 160 en in 1983 ruim 210. | |||
Het bestemmingsplan Heiakker werd in oktober 1978 door de gemeenteraad van Deurne vastgesteld. Pas een jaar later werd de goedkeuring verleend door Gedeputeerde Staten. Bijzonder in het plan Heiakker was de voor Deurnese begrippen vrij dichte woonbebouwing en daarnaast de wijze waarop de woonstraten werden ingericht. In het plan, dat de groei van Deurne in de eerste decennia moest opvangen, werden | |||
Het plan voorzag in de bouw van een nieuwbouwwijk in acht fases, waarbij elke fase een onderscheidend type straatnamen zou krijgen. | Het plan voorzag in de bouw van een nieuwbouwwijk in acht fases, waarbij elke fase een onderscheidend type straatnamen zou krijgen. | ||
De uitvoering vond in volgorde van fase plaats: met fase 1 werd in 1979 gestart, terwijl fase 8 pas ná 2000 werd voltooid. De oudste woningen staan aan de [[Rietgors]].<br> | De uitvoering vond in volgorde van fase plaats: met fase 1 werd in 1979 gestart, terwijl fase 8 pas ná 2000 werd voltooid. De oudste woningen staan aan de [[Rietgors]].<br> | ||
Het plan Heiakker stuitte in Deurne bij enkele particulieren op verzet. De gemeente moest ingewikkelde procedures volgen om toch zo gauw mogelijk met de bouw van de huizen te kunnen beginnen. | Het plan Heiakker stuitte in Deurne bij enkele particulieren op verzet. De gemeente moest ingewikkelde procedures volgen om toch zo gauw mogelijk met de bouw van de huizen te kunnen beginnen. | ||
==Straatnaamgeving== | |||
In haar vergadering van 31 maart 1981 besloot B en W dat bij de straatnaamgeving voor de Heiakker uitgegaan diende te worden van: | |||
{| class="wikitable sortable" | {| class="wikitable sortable" | ||
|- | |- | ||
| Regel 41: | Regel 41: | ||
| 1 | | 1 | ||
| [[Vogelweide]] | | [[Vogelweide]] | ||
| | | Peelvogels | ||
| | | | ||
|----- | |----- | ||
| Regel 77: | Regel 77: | ||
| [[Kastelenerve]] | | [[Kastelenerve]] | ||
| Namen voor kastelen | | Namen voor kastelen | ||
| De straatnamen hebben geen historische band met het nabijgelegen [[Groot Kasteel]] en | | De straatnamen hebben geen historische band met het nabijgelegen [[Groot Kasteel]] en [[Klein Kasteel]], maar zijn op het thema ''kastelen'' in het algemeen gebaseerd. | ||
|----- | |----- | ||
|} | |} | ||
De acht deelplannen zijn ook ruimtelijke eenheden. De wijk als geheel wordt door de noord-zuid-verbinding [[Heiakkerpad]], de oost-westverbindingen [[Appeldijk]], [[Veldweg]] en [[Nieuwe Wittedijk]] en de [[Vlier]] in negen ongeveer even grote deelgebieden verdeeld. De drie laatstgenoemde paden zijn in het plan geïntegreerde voormalige landwegen. Elk van de deelgebieden kennen een in zichzelf gekeerde wegenstructuur, met slechts via de hoofdverkeerswegen [[Peellandsingel]], [[Vliersingel]] en [[Veenmossingel]] (en [[De Meent]]) dwarsverbindingen voor het autoverkeer. In het negende deelgebied, achter het Klein Kasteel, werd het [[Heiakkerpark]] aangelegd. | |||
==De wijk== | ==De wijk== | ||
[[File:Cafetaria d'n Heiakker Deurne.jpg|300px|thumb|Cafetaria d'n Heiakker | [[File:Cafetaria d'n Heiakker Deurne.jpg|300px|thumb|Cafetaria d'n Heiakker]] | ||
[[Bestand:01.266.JPG|thumb|right|300px|Bebouwing in de Heiakker.<br> | [[Bestand:01.266.JPG|thumb|right|300px|Bebouwing in de Heiakker.<br><small>foto Pierre van den Meulenhof - collectie gemeente Deurne</small>]] | ||
{{Kaart | |||
|Heiakker Deurne | |||
In de Heiakker bevinden zich geen winkels. Er is alleen een cafetaria, een kapper en tal van kleine ondernemers aan huis. Voor de dagelijkse boodschappen moet men naar het centrum van Deurne, [[Wolfsberg (winkelcentrum)]] of [[winkelcentrum De Koolhof]]. | }} | ||
In de Heiakker bevinden zich geen winkels. Er is alleen een cafetaria, een kapper en tal van kleine ondernemers aan huis. Voor de dagelijkse boodschappen moet men naar het centrum van Deurne, [[Wolfsberg (winkelcentrum)|winkelcentrum De Wolfsberg]] of [[winkelcentrum De Koolhof]]. | |||
Aan de rand van de Heiakker bij de [[Zeilbergsestraat]] bevindt zich een tandartspraktijk, een huisarts en een dierenartsenpraktijk. | Aan de rand van de Heiakker bij de [[Zeilbergsestraat]] bevindt zich een tandartspraktijk, een huisarts en een dierenartsenpraktijk. | ||
De wijk Heiakker heeft anno 2011 ongeveer | De wijk Heiakker heeft anno 2011 ongeveer 2.000 woningen; hiervan is zo'n 26% een huurwoning. In de Heiakker zijn zowel woningen met een tuin of terras als appartementen met een balkon. Naast enkele blokken van twee-onder-een-kapwoning en enkele vrijstaande woningen staan er voornamelijk rijtjeshuizen. | ||
De wijk wordt ontsloten door een viertal wegen: de [[Fitissingel]], [[Veenmossingel]], Vliersingel en Peellandsingel. Voor het langzaam verkeer is een stelsel van fietspaden aangelegd, waarbij drie daarvan het tracé van de voormalige zandpaden [[Appeldijk]], [[Veldweg]] en [[Nieuwe Wittedijk]] volgen. Het park, dat werd aangelegd nabij de [[Vlier]] kreeg de benaming [[Vlierpark]]. In historisch opzicht ligt dit park deels op de plek van de zogenaamde [[Sint-Kathelijnenbeemd]] en de [[Vriezenbeemd]]. Deze twee grote percelen hooiland werden reeds in 1454 als oostelijke belending van het [[Klein Kasteel]] genoemd. | De wijk wordt ontsloten door een viertal wegen: de [[Fitissingel]], [[Veenmossingel]], Vliersingel en Peellandsingel. Voor het langzaam verkeer is een stelsel van fietspaden aangelegd, waarbij drie daarvan het tracé van de voormalige zandpaden [[Appeldijk]], [[Veldweg]] en [[Nieuwe Wittedijk]] volgen. Het park, dat werd aangelegd nabij de [[Vlier]] kreeg de benaming [[Vlierpark]]. In historisch opzicht ligt dit park deels op de plek van de zogenaamde [[Sint-Kathelijnenbeemd]] en de [[Vriezenbeemd]]. Deze twee grote percelen hooiland werden reeds in 1454 als oostelijke belending van het [[Klein Kasteel]] genoemd. | ||
Het centrum van de wijk bevindt zich tussen de buurten [[Vogelweide]], [[Peelhof]], [[Meitmortel]] en [[Vlindertuin]]. Rondom een planmatig aangelegd driehoekig terrein, [[de Meent]] geheten, bevinden zich sporthal | Het centrum van de wijk bevindt zich tussen de buurten [[Vogelweide]], [[Peelhof]], [[Meitmortel]] en [[Vlindertuin]]. Rondom een planmatig aangelegd driehoekig terrein, [[de Meent]] geheten, bevinden zich sporthal [[De Kubus]] en enkele middenstanders. Op 100 meter afstand liggen de beide basisscholen, de rooms-katholieke [[basisschool D'n Heiakker]] en de openbare [[basisschool De Hasselbraam]]. | ||
Drie straten ([[Krullevaar]], [[de Hork]] en [[Torteltuin]]) en de aanliggende basisschool | Drie straten ([[Krullevaar]], [[de Hork]] en [[Torteltuin]]) en de aanliggende basisschool De Hasselbraam zijn genoemd naar namen die voorkomen in het kinderboek ''Pluk van de Petteflet'' van Annie M.G. Schmidt. | ||
==Kenmerkende gebouwen== | ==Kenmerkende gebouwen== | ||
[[image:Vredeskapel.jpg|thumb|400px|Maria Vredeskapel]] | |||
[[image:Vredeskapel.jpg|thumb | |||
Kenmerkende gebouwen aan de rand van de wijk zijn onder meer de [[Maria Vredeskapel]], het [[Klein Kasteel]] en [[Holten's Molen]], die alle drie van vóór de aanleg van de woonwijk dateren. Omdat de wijk op een akkercomplex werd gebouwd, zijn er niet of nauwelijks panden afgebroken voor de bouw van de wijk. Daarentegen staan er daarom ook geen historische gebouwen binnen de wijk. | Kenmerkende gebouwen aan de rand van de wijk zijn onder meer de [[Maria Vredeskapel]], het [[Klein Kasteel]] en [[Holten's Molen]], die alle drie van vóór de aanleg van de woonwijk dateren. Omdat de wijk op een akkercomplex werd gebouwd, zijn er niet of nauwelijks panden afgebroken voor de bouw van de wijk. Daarentegen staan er daarom ook geen historische gebouwen binnen de wijk. | ||
Huidige versie van 26 feb 2022 om 19:30
| |
| Gemeente | Deurne |
| Oppervlakte | 99 ha. |
| Inwoners (2008) | 5070 |
| |
| Markering van de Peelrandbreuk met een park en bomenrij in de wijk Heiakker | |
De Heiakker is een middeleeuws akkercomplex, een buurtschap en vanaf rond 1977 een woonwijk van de kern Deurne in Deurne.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De Heiakker was al in de middeleeuwen het meest oostelijke deel van het aaneensluitende akkercomplex van Deurne. De akker lag ingeklemd tussen de lagere gronden van de Bakelse Aa of Vlier, de oude doorgaande route tussen Hanenberg en Kerkeind, de akkergronden van Zeilberg en de Peelrandbreuk. In een later stadium moeten ook de gronden ten oosten van de Peelrandbreuk tot akkergrond zijn ontgonnen, tot aan de broekontginning van Het Riet. Het hoogste en mogelijk ook eerst ontgonnen deel bevindt zich ten oosten van Holten's Molen, aan weerszijden van de huidige Veldweg.
De naam verwijst naar het landschapstype van vóór de ontginning. Het landschap was hier kennelijk al zó uitgeput dat men deze akker in de middeleeuwse periode uit heide heeft ontgonnen, en niet bijvoorbeeld uit een minder gedegradeerd bostype.
In post-middeleeuwse bronnen wordt van enkele woningen wel gezegd dat ze in de Heiakker lagen. Vermoedelijk stonden ze aan de huidige Veldstraat, op de grens van de Heiakker en de Deurnese akker. Van een duidelijke buurtschap is echter geen sprake; de huizen werden ook wel onder de buurtschap Haageind gerekend.
Bestemmingsplan[bewerken | brontekst bewerken]
Het bestemmingsplan Heiakker werd in oktober 1978 door de gemeenteraad van Deurne vastgesteld. Pas een jaar later werd de goedkeuring verleend door Gedeputeerde Staten. Bijzonder in het plan Heiakker was de voor Deurnese begrippen vrij dichte woonbebouwing en daarnaast de wijze waarop de woonstraten werden ingericht. In het plan, dat de groei van Deurne in de eerste decennia moest opvangen, werden 3.500 tot 4.000 huizen gebouwd. Tot 1990 moesten er 2.000 woningen gerealiseerd worden. In 1981 hoopte men ruim 300 huizen te kunnen bouwen, in 1982 ruim 160 en in 1983 ruim 210. Het plan voorzag in de bouw van een nieuwbouwwijk in acht fases, waarbij elke fase een onderscheidend type straatnamen zou krijgen.
De uitvoering vond in volgorde van fase plaats: met fase 1 werd in 1979 gestart, terwijl fase 8 pas ná 2000 werd voltooid. De oudste woningen staan aan de Rietgors.
Het plan Heiakker stuitte in Deurne bij enkele particulieren op verzet. De gemeente moest ingewikkelde procedures volgen om toch zo gauw mogelijk met de bouw van de huizen te kunnen beginnen.
Straatnaamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
In haar vergadering van 31 maart 1981 besloot B en W dat bij de straatnaamgeving voor de Heiakker uitgegaan diende te worden van:
| Fase | Naam fase | Categorie straatnaam | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| 1 | Vogelweide | Peelvogels | |
| 2 | Meitmortel | Plantensoorten uit heide en veen | Historische veldnaam |
| 3 | Veengroes | Plantensoorten uit heide en veen | |
| 4 | Peelhof | Geologische benamingen | |
| 5 | Witteveld | Gereedschappen voor verturving | |
| 6 | Vlindertuin | Vlindersoorten | |
| 7 | Bloemgaarde | Park- en veldbloemen | |
| 8 | Kastelenerve | Namen voor kastelen | De straatnamen hebben geen historische band met het nabijgelegen Groot Kasteel en Klein Kasteel, maar zijn op het thema kastelen in het algemeen gebaseerd. |
De acht deelplannen zijn ook ruimtelijke eenheden. De wijk als geheel wordt door de noord-zuid-verbinding Heiakkerpad, de oost-westverbindingen Appeldijk, Veldweg en Nieuwe Wittedijk en de Vlier in negen ongeveer even grote deelgebieden verdeeld. De drie laatstgenoemde paden zijn in het plan geïntegreerde voormalige landwegen. Elk van de deelgebieden kennen een in zichzelf gekeerde wegenstructuur, met slechts via de hoofdverkeerswegen Peellandsingel, Vliersingel en Veenmossingel (en De Meent) dwarsverbindingen voor het autoverkeer. In het negende deelgebied, achter het Klein Kasteel, werd het Heiakkerpark aangelegd.
De wijk[bewerken | brontekst bewerken]
In de Heiakker bevinden zich geen winkels. Er is alleen een cafetaria, een kapper en tal van kleine ondernemers aan huis. Voor de dagelijkse boodschappen moet men naar het centrum van Deurne, winkelcentrum De Wolfsberg of winkelcentrum De Koolhof.
Aan de rand van de Heiakker bij de Zeilbergsestraat bevindt zich een tandartspraktijk, een huisarts en een dierenartsenpraktijk.
De wijk Heiakker heeft anno 2011 ongeveer 2.000 woningen; hiervan is zo'n 26% een huurwoning. In de Heiakker zijn zowel woningen met een tuin of terras als appartementen met een balkon. Naast enkele blokken van twee-onder-een-kapwoning en enkele vrijstaande woningen staan er voornamelijk rijtjeshuizen.
De wijk wordt ontsloten door een viertal wegen: de Fitissingel, Veenmossingel, Vliersingel en Peellandsingel. Voor het langzaam verkeer is een stelsel van fietspaden aangelegd, waarbij drie daarvan het tracé van de voormalige zandpaden Appeldijk, Veldweg en Nieuwe Wittedijk volgen. Het park, dat werd aangelegd nabij de Vlier kreeg de benaming Vlierpark. In historisch opzicht ligt dit park deels op de plek van de zogenaamde Sint-Kathelijnenbeemd en de Vriezenbeemd. Deze twee grote percelen hooiland werden reeds in 1454 als oostelijke belending van het Klein Kasteel genoemd.
Het centrum van de wijk bevindt zich tussen de buurten Vogelweide, Peelhof, Meitmortel en Vlindertuin. Rondom een planmatig aangelegd driehoekig terrein, de Meent geheten, bevinden zich sporthal De Kubus en enkele middenstanders. Op 100 meter afstand liggen de beide basisscholen, de rooms-katholieke basisschool D'n Heiakker en de openbare basisschool De Hasselbraam.
Drie straten (Krullevaar, de Hork en Torteltuin) en de aanliggende basisschool De Hasselbraam zijn genoemd naar namen die voorkomen in het kinderboek Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt.
Kenmerkende gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]
Kenmerkende gebouwen aan de rand van de wijk zijn onder meer de Maria Vredeskapel, het Klein Kasteel en Holten's Molen, die alle drie van vóór de aanleg van de woonwijk dateren. Omdat de wijk op een akkercomplex werd gebouwd, zijn er niet of nauwelijks panden afgebroken voor de bouw van de wijk. Daarentegen staan er daarom ook geen historische gebouwen binnen de wijk.
Video-impressie[bewerken | brontekst bewerken]
Amateurfilmer Jan Kuijten van Videoclub Deurne schoot enkele sfeerbeelden in de wijk Heiakker en het naastgelegen Kasteeldomein en stelde die ter beschikking voor publicatie op DeurneWiki.