Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Walsberg
| |
| Gemeente | Deurne |
| Oppervlakte | 91 ha. |
| Inwoners (2008) | 1040 |
De benaming Walsberg, een woonwijk van de kern Deurne in de gemeente Deurne, ontstond per 1 januari 1955 en was daarvoor een gehucht dat eeuwenlang Wasberg werd genoemd.
Walsberg was een eenvoudig gehucht, gesitueerd aan de flank van een dekzandrug aan de noordzijde van de Bakelse Aa of ook wel Vlier genoemd. Deze dekzandrug, een hoogte in het landschap ten westen van de huidige Walsbergseweg en vanaf de Langstraat nog als hoogte herkenbaar, werd gebruikt als akker.
Het gehucht grensde aan de gronden van het Groot Kasteel, het Klein Kasteel, de watermolen aan het Haageind en de Kasteelboerderij. De oudste schriftelijke vermelding stamt uit 1340. Vanaf 1803, als de naam op de Tranchotkaart als Walsberg wordt geschreven, zien we een letter -l- in de naam verschijnen. Het zou echter tot ver in de twintigste eeuw duren voordat de spelling met de -l- officieel zou worden. Oudere inwoners spreken ook nu nog van de Wasberg.
Behalve de dekzandrug met aanliggende bewoning en de graslanden in het dal van de Aa bestond de buurtschap voornamelijk uit natte heidevelden en een enkele verstuivingsgevoelige rug. Op die verstoven dekzandrug werd in de 17e eeuw|zeventiende eeuw door de heer van Deurne, destijds Rogier van Leefdael (1617-1699), een konijnenwarande aangelegd om op klein wild te kunnen jagen. De straat Warande grenst aan dat voormalige jachtterrein.
De buurtschap begon aan het eind van de 19e eeuw|negentiende eeuw fors te groeien, toen de heidevelden aan de oostzijde van de nederzetting werden ontgonnen en voorzien van nieuwe landbouwbedrijven. Dat leidde tot de oprichting van een rectoraat in de jaren dertig. In de periode 1932-1935 verrees een eenvoudige kerk, één van de oudst bewaarde ontwerpen van architect Cees Geenen. Dit rectoraat werd in de jaren vijftig omgezet in een zelfstandige parochie, met de heilige Gerardus als patroon. Bij de kerk uit 1935 werd toen het Gerardushuis gebouwd. Op de beboste verstoven dekzandrug van Walsberg en in de naaldbossen daaromheen, werd vanaf de jaren vijftig een villawijk aangelegd.
Tegenwoordig is Walsberg een zelfstandige gemeenschap die echter, wellicht zelfs meer dan de vergelijkbare dorpsdelen Sint-Jozefparochie en Zeilberg, leunt op de voorzieningen van de hoofdkern, Deurne. Er bestaan nog diverse verenigingen [1] in de Walsberg zoals o.a. voor Kinderen (hobby, koor, scouting, kindervakantiewerk), Ontspanning (dans, gilde, kaarten) en Sport (biljart, dart, gym, fiets). De parochie werd in 2005 opgeheven bij de fusie tot de Parochie van de Heilige Willibrord. Vanwege teruglopend kerkbezoek werd daarna ook de kerk gesloten.[2] Op 15 november 2009 werd de laatste H. Mis in de Gerardus Majellakerk gevierd.[3] Momenteel (2009) wordt gezocht naar een niet-commerciële herbestemming voor de kerk, om sloop te voorkomen.[4]
Naam[bewerken | brontekst bewerken]
In tegenstelling tot wat Hendrik Ouwerling dacht, heeft de naam Walsberg niets te maken met het toponiem Wolfsberg, de naam van een dekzandrug ten zuiden van de kern van Deurne. Het landhuis dat tussen de kasteeltuin van het Groot Kasteel en de Walsberg werd gebouwd, draagt daarom dankzij dit misverstand de naam Wolfsberg.
Viaduct
Milheezerweg
Gerardusschool
foto's: Foto: collectie Nellie Hermans-van den Eijnde
| Referenties |