Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Kouwenhoekseweg
De Kouwenhoekseweg is een eeuwenoud gehucht dat de Kerkeindseweg met de Voortseweg verbindt.
Oud cultuurlandschap[bewerken | brontekst bewerken]
Ofschoon we de naam Kouwenhoek, met al zijn spellingsvarianten, niet verder kunnen terugvoeren dan 1641 is het zeker dat al eeuwen daarvoor op dit stukje Deurne boerengezinnen woonden en werkten.
De oude belastingboeken geven ons antwoord op de vraag wie vroeger de eigenaren en bewoners van de boerderijen waren. Zo had bijvoorbeeld op het huidige adres Kouwenhoekseweg 9 Mathijs Aert Teggers destijds een boerderij die gehuurd werd door Goris Jansen Verhoeven.
Vroeger strekte de Peel zich uit tot aan de Kouwenhoek; dat weten we omdat destijds een verbod gold voor buitendorpse karren en hun voerlui om in de Peel te komen. In het dorpsreglement was nauwkeurig bepaald tot hoe ver de karren wel mochten komen en een van die grenspunten was: "de voorste nieuwe erven of Couwenhoek".
Wat betreft de herkomst van dit opmerkelijk toponiem zullen velen denken dat de gure oostenwind hier vroeger vrij spel had en het er daarom kouder was. Ongetwijfeld was dat zo maar als naamsverklaring is het zinvoller om een parallel te zoeken met toponiemen als de Kaweide (vroeger Cauweijde) en het Kwatveld (afgeleid: Kwadestaart), landbouwgronden omringd door moerassig peelgebied.
Cauwberg[bewerken | brontekst bewerken]
In een gemeenteverordening van 1796 wordt gesproken over "de Cauwberg boven de Couwenhoek", we hoeven dus Deurne niet uit om de Cauwberg te beklimmen. We zien de Deurnese Cauwberg nog fraai liggen als we, zodra de mais af is, vanaf de hoek Bakelseweg - Voortseweg richting Kouwenhoek kijken.
Smeden[bewerken | brontekst bewerken]
De Kouwenhoek is de geboortegrond van Neel Aldenzee, die samen met zijn vrouw Tonna Bankers en zijn talrijke kroost in 1969 zijn 65-jarig bruiloftsfeest mocht vieren. De voorouders van Neel waren in mannelijke lijn vier generaties lang smid geweest, geen wonder dat tot op de huidige dag veel Aldenzee's nog de bijnaam "de smed" dragen.
In 1997 verscheen er van de hand van Theo Aldenzee een boek getiteld "Het Geheim van de Smed" waarin de afstamming van de familie Aldenzee besproken wordt. Daaruit blijkt dat deze Deurnese Smedenfamilies hun roots hebben in het Westfaalse Münsterland waar hun nakomelingen thans de naam "Altenzell" dragen. Via Gulick (Julich) en het destijds Gelderse Heinsberg resideerden ze in Stevensweert dat onder Spaans gezag was. Een aftakking vestigde zich te Helmond waar men belangrijke posities veroverden. In de 17e eeuw was er al een smid-ijzerhandelaar aldaar. Met de toen gebezigde naam "van Oldenzeel" stierf de familie in mannelijke lijn in de 18e eeuw geheel uit. Via een bestaardtak bleef de familie bestaan: de Vlierdense Margaretha Verdeuseldonck bracht een onwettige zoon ter wereld die zich bij zijn huwelijk te Vlierden "Aldenzee" liet noemen. Alles wijst er op dat de vader een Deurnese kapelaan was, Willem van Oldenzee heette en afkomstig van de eerder genoemde Oldenzeels uit Helmond. De doop van deze Jan werd op een los briefje in de doopboeken van Vlierden ingeschreven in april 1732. Jan leerde het smidsvak van zijn stiefvader Frenske Smits en gaf het vak door aan zijn zonen Jan-Willem Aldenzee de Smed van Vlierden en Theodorus (Dirk) Aldenzee, de eerste Deurnese Aldenzee-smid. Dirk vererfde zijn smederij aan zijn zoon Peier Aldenzee wiens zoon Tinus de Kouwe Smed" in den Cauwenhoeck werd. Tinus was de vader van Neel, vader van Jan (Loonwerkersbedrijf) en Jan werd de vader van de elders in deze wiki genoemde Mies Aldenzee, broer van Martien die zijn smederij als modern machine- en landbouwmechanisatie bedrijf nog vollop runt, samen met zijn zoon Marcel. familiearchivaria Aldenzee Stein (Limb)
De Oude Meulen[bewerken | brontekst bewerken]
De boerderijen op de Kouwenhoekseweg 9 en 11 dragen al sinds eeuwen de naam "de Oude Meulen". Misschien heeft dat te maken heeft met een vroegere watermolen die eeuwen geleden bij het Kerkeind op de Vlier lag. Maar de naam kan ook afgeleid zijn van een vroegere windmolen. We kennen namelijk een document uit 1613 waarin een viertal mannen van rond de 80 jaar oud verklaarden dat zij zich nog uit hun jeugd herinnerden dat destijds op verzoek van de eigenaar van de Bakelse mulder de molen van Deurne naar Vlierden is verplaatst. Rond 1546 was er inderdaad een rechtszaak tussen de familie Van Doerne en Gijsbert Heijm over de bouw van een nieuwe windmolen ter vervanging van de oude. Misschien stond deze windmolen op de Kouwenhoek. De hoeve "de Oude Meulen" was rond 1600 in handen van de adellijke familie De Bevere. Die bewoonde de hoeve niet zelf maar liet haar bewerken door een pachter of zogenaamde laat. De familienaam Slaats is daarvan afgeleid; de kans is groot dat verre voorouders van de dragers van die naam ooit op zo'n pachtboerderij zaten. De eigenaren zelf woonden dikwijls in steden als Helmond, Eindhoven of Den Bosch.
Huisnummering 1953[bewerken | brontekst bewerken]
In 1953 werden de oude huisnummers vervangen door nieuwe adressen. Onderstaand zie u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.
| Hoofdbewoner | Oude nr | Nieuw adres |
|---|---|---|
| Kuijpers, Hendrik | D.34 | Kouwenhoekseweg 1 |
| Dinther,van Petrus J. | D.35 | Kouwenhoekseweg 3 |
| Ven,van de Godefridus | D.36 | Kouwenhoekseweg 2 |
| Beniers, Petrus L. | D.36a | Kouwenhoekseweg 4 |
| Aldenzee Wilhelmus | D.145 | Kouwenhoekseweg 13 |
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Pieter Koolen – "Kouwenhoekseweg" - afl. 49 in de serie Historische verkenningen (Heemkundekring H.N. Ouwerling) in Weekblad voor Deurne van 1 oktober 2009 Het Geheim van de Smed Theo Aldenzee 1997.