Vèèreke

'n zóg mi bàgge (foto beschikbaar gesteld door Harrie van Neerven)

Op de Gròweten Bottel liete ze in 1990 de vèèrekes nog bòjte gewórre.

Vèèreke is Deurnes dialect voor varken

Andere benamingen

• kuus - varken
• zóg - zeug, vrouwtjesvarken
• bèèr - beer, mannetjesvarken
• gèlt - vrouwelijk varken, later zeug
• bèrg - gecastreerd mannelijk varken
• bàg - big
• kuuske - varkentje / biggetje
• köningske - achtergebleven biggetje
• wéélt vèèreke - everzwijn
• pézzerik - geslachtsdeel van het mannelijk varken

Uitdrukkingen in verband met varken

• 'n zóg mi twèèlf bàgge - een zeug met 12 biggen.
• 'n zóg (gón) verdoewwe - een zeug in een andere kooi (gaan) zetten.
• vèèrekesdrànk - draf
• de vèèrekeskittel stóóke - varkensvoer koken.
• spuuling - spoeling
• van d'n bak gebeete wórre - niet aan de trog kunnen komen van een varken door aggressief gedrag van soortgenoten.

Mankementen en ziektes

• 't vèèreke is van de beijn - 't varken kan door z'n zwakte of z'n zwaarte niet meer staan.
• vèèrekespèst - varkenspest (zeer besmettelijk)

Zegswijzen en uitdrukkingen met vèèreke

• vèèrekesblaor - zuring
• vèèrekesgras - polygonium : fam. van het duizendschoon
• vèèrekespére - rozebottels van de hondsroos
• vèèrekesstàrte - paardestaarten (plant)
• wéélt vèèreke - pissebed
• 'n vèèreke - een ondeugend iemand

Zegswijzen en uitdrukkingen in verband met vèèreke

• d'n bèèr rèèje - tekeer gaan
• háj lut 't mès in 't vèèreke stèèke - hij werkt iets niet af.
• háj keek gelik 'n zóg die in 't stròwwe gezaaikt hi - hij keek of hij het niet verbeteren kon.
• àltijd án d'n èèfterse hànge - aan de achterste mem hangen : altijd het laatste aan de beurt zijn.
• van d'n bak gebeete wórre - zich in gezelschap niet kunnen handhaven.
• de spuuling wàs deun - we kwamen er bekaaid af.
• die wò mèjer zijn àzzene rèèchte vèèrekesstárt - hij wou tot de notabelen behoren

Referenties