DAF

Op het bord staat: “Hub van Doorne Grof fijn en kachelsmederij Reparatie-inrichting voor rijwielen en Motoren”. Zijn eerste bedrijf was in 1920 gevestigd in een bijgebouw van de Kerkmolen aan de Molenstraat 30 in Deurne. Vlnr. op de motor: Hub van Doorne, zijn broer Wim van Doorne, de vijfde persoon is Gerrit Koppens, de zevende persoon (met pet) is Piet van Rixel. De man met de witte jas is molenaar Jan Rakels.
Foto: collectie Ton Hartjens

In 1924, tijdens het Gouden jubelfeest van de Koninklijke Harmonie Deurne, waar Hub van Doorne later voorzitter van werd, kwam dokter Hendrik Wiegersma een kijkje nemen in de versierde Stationsstraat in Deurne. Aan het stuur Hub van Doorne als zijn persoonlijke chauffeur. Rechts, aan de Stationsstraat 4 de kruidenierswinkel van Adrianus Stevenaar, daarnaast aan de Stationsstraat 6 de drogisterij van August Peerbooms en links de garage van Frits Obers.
Foto: collectie Oudheidkamer

Deze trapauto uit 1926 was het eerste vierwielige voertuig dat Hub van Doorne maakte. In deze trapauto, rijdend over het Haageind en met het Groot Kasteel op de achtergrond, zitten twee zusters en een broer van de latere echtgenote van Hub van Doorne. Aan het stuur Wim Reijnders, naast hem zijn zuster, Nel Reijnders, de latere echtgenote van Frans van Ettro een van de directeuren van "Metaalcompagnie Brabant C.V.“ (MCB). Achterin de auto zit Cissy Reijnders die, samen met haar zuster Beth Reijnders, een winkel dreef aan de Stationsstraat 24 in Deurne.
Foto: collectie familie Sigmans-van Kempen

Hub en Wim van Doorne.
Foto: collectie Weekblad voor Deurne

Briefhoofd 1949

Advertentie uit het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 18 maart 1950

Als zoon van de smid Martinus van Doorne is Hub van Doorne niet begonnen met het poetsen van schoenen, maar van paardenhoeven. Hetgeen achteraf het begin is gebleken van een indrukwekkende carrière (aanvulling op het artikel elders in DeurneWiki onder de naam Hub van Doorne.)

Biografie

Na de Eerste Wereldoorlog ging Hub eerst weer werken bij de pachter van de smederij van zijn vader. Vervolgens was hij enige tijd werkzaam bij de Helmondse firma "Helmat" en kwam Hub weer later in dienst bij de arts Hendrik Wiegersma als chauffeur en monteur. In 1920 kon hij de weerstand niet meer weerstaan om een eigen bedrijf op te zetten. Hij huurde daartoe een werkplaats in een bijgebouw van de kerkmolen aan de Molenstraat 30 in Deurne en start, samen met zijn broer Wim, zijn eigen bedrijf: "Hub van Doorne Grof fijn en kachelsmederij Reparatie-inrichting voor rijwielen en Motoren". In 1924 besluit hij terug te keren naar zijn oude werkgever Machinefabriek Mandigers in Eindhoven waar hij dit keer aan de slag ging als bedrijfsleider.

Met steun van de heer Huenges, directeur en eigenaar van "Brouwerij De Valk, begon Van Doorne op 1 april 1928, in een ruimte van niet meer dan vier bij vier meter in de brouwerij, het bedrijf onder de naam "C.V. Hub van Doorne's Machine Fabriek". De productie betreft aanvankelijk magazijnrekken, stalen ramen en constructiewerkzaamheden, onder meer voor Philips en de gemeente Eindhoven. Op 30 april 1930 werd de C.V. omgevormd tot een N.V. de nieuwe naam werd: "Van Doorne's Machinefabriek en Constructiewerkplaatsen N.V." en wordt het bedrijf verplaatst naar het stadsdeel "Stratum".

Op 30 april 1932 werd de naam wederom gewijzigd. De nieuwe naam luidde: "Van Doorne's Aanhangwagenfabriek N.V. DAF" en ging Van Doorne voornamelijk hooiwagens en andere platte karren, die door een paard of een tractor getrokken werden, produceren. De voormalige "buurman" van Hub van Doorne, Smid Thies van Griensven aan de Molenstraat in Deurne, werd tot alleenvertegenwoordiger van "DAF-landbouwwagens" voor de gemeente Deurne en de gemeente Bakel benoemd. Vanaf 1949 ontwikkelde de fabriek zich tot producent van vrachtwagens en personenauto's.

Hub was bij DAF de technische man, zijn broer Wim meer de financiële man. Hub is dan ook de uitvinder van de "Variomatic" en ontwikkelde ook de eerste DAF personenauto, de zogenaamde "regenjas", een klein éénpersoons dwergautootje, in de Tweede Wereldoorlog. Na zijn pensionering ontwikkelde hij in een prive werkplaats achter zijn woning Doornehof in Deurne met een klein team van geselecteerde DAF-medewerkers nog de "Duwband" en richtte hij het bedrijf "Van Doorne's Transmissie" (VDT) in Tilburg op. Eind 1998 telde VDT circa 400 medewerkers.

Octrooien en patenten

Hub van Doorne heeft meer dan honderd octrooien en patenten op zijn naam staan. Van vedergewicht oplegger tot en met de Variomatic (het "pientere pookje")

Chronologie

Chronologie van een vaardig smid, vindingrijk constructeur, voortvarend ondernemer, grondlegger van DAF en met een zeer groot sociaal hart:

DAF

• 1910:Op tienjarige leeftijd (1910) verlaat Hub de lagere school om bij zijn vader in de smederij te gaan werken.
• 1912:Op 1 oktober 1912 overlijdt z’n vader en gaat Hub bij de pachter van de smederij van z’n vader werken.
• 1914: Toen Hub in militaire dienst moest ging hij als leerling-smid bij Machinefabriek Mandigers te Eindhoven werken, waar hij tot 1918 bleef.
• 1918: Na de Eerste Wereldoorlog ging Hub eerst weer werken bij de pachter van de smederij van zijn vader. Vervolgens was hij enige tijd werkzaam bij de Helmondse firma "Helmat" .
• Weer later kwam Hub in dienst bij de arts Hendrik Wiegersma als chauffeur en monteur.
• 1920: Hub kon de weerstand niet meer weerstaan om een eigen bedrijf op te zetten. Hij huurde daartoe een werkplaats in een bijgebouw van de kerkmolen aan de Kerkstraat in Deurne en startte, samen met zijn broer Wim, zijn eigen bedrijf:

Hub van Doorne
Grof-, fijn-, en kachelsmederij
Reparatie inrichting voor rijwielen en motoren"

• 1924: Hub besloot terug te keren naar zijn oude werkgever Machinefabriek Mandigers in Eindhoven waar hij dit keer aan de slag ging als bedrijfsleider.
• 1926: Hub construeert een trapauto die twee personen nodig heeft om vooruit te komen.
• 1928: Hub zet twee kleine bestelauto’s in elkaar. Met steun van de heer Huenges, directeur en eigenaar van "Brouwerij De Valk, begon Van Doorne op 1 april 1928, in een ruimte van niet meer dan vier bij vier meter in de brouwerij, het bedrijf onder de naam "C.V. Hub van Doorne's Machine Fabriek". Bij het eenjarig bestaan van het bedrijf zijn er 60 medewerkers.
• 1930: Op 30 april 1930 werd de C.V. omgevormd tot een N.V. de nieuwe naam werd: "Van Doorne's Machinefabriek en Constructiewerkplaatsen N.V." en wordt het bedrijf verplaatst naar het stadsdeel "Stratum".
• 1932: Op 30 april 1932 werd de naam wederom gewijzigd. De nieuwe naam luidde: "Van Doorne's Aanhangwagenfabriek N.V. DAF". en ging Van Doorne voornamelijk aanhangwagens produceren. Later ontwikkelde de fabriek zich tot producent van vrachtwagens en personenauto's. waarbij Hub de technische man en zijn broer Wim meer de financiële man was.
• 1934: Het bedrijf presenteert op de RAI de zogeheten “ vedergewicht” oplegger.
• 1946: Hub experimenteerde met een driewielig autootje wat met succes ingezet kon worden in zijn eigen circus ’t Hoefke. In de jaren daarna werden de eerste prototypen van de DT5 en DT10 vrachtwagens beproefd.
• 1950: Er wordt een nieuwe onderneming in het leven geroepen onder de naam “DAF Automobielfabriek N.V. “ . Deze fabriek, met 9.000 m2 gelegen aan de Geldropseweg en met 184 medewerkers produceerde twee wagens per dag, werd op 14 april 1950 officieel door minister Spitzen geopend.
• 1955: Het 10.000e DAF-chassis werd afgeleverd en DAF ontving een order van de Nederlandse regering voor de levering van 3600 militaire voertuigen. Er waren op dat moment 2500 medewerkers werkzaam.
• 1957: Op 13 november 1957 werd de “ Motorenfabriek “ oficieel in gebruik genomen.
• 1958: Presentatie en productie van de eerste DAF personenauto, voorzien van een continu-variomatische aandrijving, De “ Variomatic”, vond op 28 januari 1958 plaats. In de volksmond werd deze personenwagen al snel de auto met het “ Pientere Pookje” genoemd.
• 1959: "Geboorte" van de DAF 600 personenwagen.
• 1960: Daf besluit deel te gaan nemen aan rally’s. Het personeelsbestand is inmiddels tot 4500 gestegen

• 1961: September 1961 introductie van de Daffodil
• 1964: Er worden 24 wagens per dag gemaakt (jaarproductie 6000 stuks) waarvan 30% voor export bestemd was. In dit jaar liep ook de 50.000e vrachtwagen van de band en op 25 september 1964 rolde de 100.000e personenauto van de band.
• 1965: Hub van Doorne werd 65 jaar en op vrijdag 28 mei 1965 nam hij afscheid als president-directeur van het DAF concern en werd president-commissaris. Broer Wim neemt het stokje over.
• 1968: Ingebruikname van de personenwagenfabriek in Born (Limburg).
• 1972: Hub trok zich als president-commissaris terug uit DAF, zoon Martien wordt de nieuwe president-directeur
• 1999: In dit jaar liep de 500.000e vrachtwagen van de band.

VDT

Na zijn pensionering ontwikkelde Hub in een prive werkplaats achter zijn woning Doornehof in Deurne met een klein team van geselecteerde DAF-medewerkers nog de "Duwband" (Transmatic / opvolger van de Variomatic).

• 1972: Toen de eerste technische resultaten zichtbaar werden verhuisde de groep naar Eindhoven in een kleine ruimte binnen de DAF-fabriekenen en is hij vanaf 1972 grootschalig begonnen door het het bedrijf "Van Doorne's Transmissie" (VDT) in Tilburg op te richten.
• 1995: Bosch Groep neemt alle aandelen over waarmee VDT een 100% dochter van de Bosch groep werd.
• 1998: In dat jaar telde VDT circa 400 medewerkers.

Literatuur

Boek "Dr. Hub J. van Doorne" door Jan J.A. Hohmann (1 januari 2000)

Daf Museum

Daar waar alles begon, in het pand van de oude "Brouwerij De Valk" is het DAF Museum gehuisvest. Hier heeft men de originele werkplaats in ere hersteld.

• Zie hier de website van het DAF Museum in Eindhoven

Externe Link

• Fotogalerij met afbeeldingen van alle DAF-producten

DAF-fabriek in Eindhoven

Bronnen, noten en/of referenties