Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Belgerenseweg 2
Belgerenseweg 2 is een adres in Vlierden.
Geschiedenis als armenhoeve
Op deze plek stond vroeger de zogenaamde 'Armenhoeve aan het Schooteind', die tot 1900 eigendom was van de Armen van Deurne. Kadastraal was de hoeve in 1832 bekend als C 357; de hoeve stond met de lange gevel naar de Brouwhuisweg. Het was een kortgevelboerderij; het pand zoals dat er tot 1958 nog stond, dateerde met grote waarschijnlijkheid uit de 17e of vroege 18e eeuw.
Volgens een opgave van 5 oktober 1798 was de jaarpacht van deze armenhoeve 120 gulden en hoorde er bij deze hoeve 95 lopensen grond. Deze hoeve moest na het verstrijken van de pachttermijn(en) door het burgerlijk armbestuur openbaar worden verpacht. De verpachting van 1891 vormde daarop een uitzondering. Het bestuur vroeg aan de provincie toestemming om de boerderij onderhands te verpachten aan de kinderen van Piet Kemps. Zij betaalden voor de boerderij met 17,5 hectare grond tot dan een jaarhuur van 217 gulden, verhoogd met 7 gulden wegens afkoop van het tiendrecht. Het besluit van het armbestuur om de boerderij onderhands te verpachten werden als volgt toegelicht:
- De tegenwoordige huurders, de kinderen P. Kemps hebben van ouder tot ouder deze boerderij bewoond en zijn zeer geschikte en vertrouwde personen, die de gronden als eigenaren behandelen en de hoef goed kunnen bevallen en daar het vooral in den tegenwoordige ongunstige tijd voor den landbouwer niet zeer gemakkelijk is dergelijke huurder te krijgen, zijn wij overtuigd in het belang van den armen te handelen door den onderhandse huur met de tegenwoordige pachter te sluiten.
De jaarlijkse huursom werd, in verband met de afkoop van het tiendrecht, toen wel verhoogd naar 243 gulden.
| Pachters van de hoeve van de armen van Deurne in Vlierden | ||
|---|---|---|
| periode | pachter | jaarpacht |
| 1716-1748 | Matthijs Peter Goossens | |
| 1748-1783 | de kinderen Matthijs Goossens | |
| 1783-1797 | Goord Royackers | 116 gulden |
| 1797-1800 | Anthony van Tilburg | 116 gulden + 1 zak koren + 16 gulden |
| 1800-1835 | idem | 124 gulden |
| 1835-1879 | Piet Kemps | 180 gulden |
| 1879-1901 | kinderen Peter Kemps | 180 gulden |
Verkoop en particulier bezit
Bij een eerste scheiding van bezittingen kwam het perceel C 357, huis, schuur en erf, rond 1875 toe aan [1], terwijl de percelen eromheen eigendom van de Armen van Deurne bleven. Eigenaar werd Martinus Maas (1831-1896) c.s., landbouwer te Vlierden. Rond 1876 volgde een verbouwing.[2] Het huis ging daarop terug naar de Armen van Deurne, nu kadastraal bekend als C 1292, huis, schuur, erf. Bij een 'verbetering' in hetzelfde jaar keerde het perceel terug naar het hoofdartikel van de Armen, artikel 38.[3] Wat de zin van deze constructie was, is niet duidelijk. Na een vereniging met een aangrenzend perceel kreeg het huiskavel de kadastrale aanduiding C 1355.[4]
In de Deurnese raadsvergadering van 13 augustus 1900 werd op voorstel van het burgerlijk armbestuur van Deurne besloten om de armenhoeve in Vlierden te verkopen omdat die te huur stond en daarop na herhaalde oproep geen enkele pachter gekomen. Het armbestuur meende dat dit hoofdzakelijk kwam omdat deze hoeve voor deze streek nogal groot is en voor dergelijke boerderijen minder vraag is.
De provisionele verkoop door notaris Karel Theodorus van Riet was op 11 oktober 1900 in de herberg van de weduwe van Antoon Goossens en de definitieve verkoop twee weken later in de herberg van Felix van Heugten.
De boerderij zelf ging uiteindelijk naar smid Martinus Fransen die er zijn smederij in vestigde.[5] De landerijen raakten versnipperd, zoals in onderstaande tabel te zien is.
| Goederen onder Vlierden van de Armenhoeve bij de verkoop in 1900 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Koop | Omschrijving | Kadastraal | Grootte | Koper | Prijs (guldens) |
| 1 | Huis met schuur, erf, tuin, bouw- en weiland | sectie C 1355, C 1354 en C 356 | 1.21.95 | Martinus Fransen | 1.070 |
| 2 | Bouwland de Nieuwerf | sectie C 335 | 0.86.70 | Jan Crooijmans | 300 |
| 5 | Massa van de kopen 3 en 4 Weiland | sectie C 304 en C 305 | 0.57.00 | Hendrica, Theodora en Francina Kemps | 375 |
| 6 | Bouw- en weiland | sectie C 165 en C 1040 | 0.82.20 | Martinus Fransen | 600 |
| 7 | Bouw- en weiland | sectie C 285 en C 286 | 0.89.50 | Hendrica, Theodora en Francina Kemps | 354 |
| 8 | Weiland | sectie C 452 | 0.61.40 | Theodorus van den Boomen | 220 |
| 9 | Bouwland | sectie C 451 | 0.88.90 | Petrus Koolen | 300 |
| 10 | Bouwland | sectie C 530 en gedeelte van C 1494 | 0.26.40 | Peter van Duijnhoven | 84 |
| 11 | Bouwland | sectie C 531 en gedeelte van C 1494 | 0.26.70 | Lambert Jansen | 90 |
| 12 | Weiland | sectie C 462 en C 463 | 0.60.30 | Cornelis Zeegers | 210 |
| 13 | Weiland | sectie C 469 | 0.39.60 | Engelbert Verleijsdonk | 79 |
| 14 | Weiland | sectie C 412 en C 413 | 1.90.90 | Hendrik Jacobs | 460 |
| 15 | Bouwland | sectie C 536 | 0.68.70 | Martinus van Bree | 134 |
| 16 | Bouwland | sectie C 490 en C 491 | 0.64.20 | Martinus Fransen | 59 |
| 17 | Massa van alle voorgaande kopen | 10.64.55 | |||
| 18 | Bouwland | sectie C 71 | 0.56.40 | Eimert Verstappen | 99 |
| 19 | Bouwland | sectie C 520 | 0.35.40 | Johannes Keijzers | 54 |
| 20 | Bouwland | sectie C 516, C 1181 en C 1488 | 0.97.00 | Adriaan Vinken | 120 |
| 23 | Massa van de kopen 21 en 22 Hooiland en heide | sectie A 979, A 980 en A 985 | 1.79.10 | Theodorus, Willem en Hendrik Swinkels | 235 |
| 24 | Hooiland en heide | sectie A 961 en A 956 | 1.11.90 | Johannes Sauvé | 74 |
| 25 | Hooiland | sectie A 951 | 0.63.40 | Johanna van den Boomen, weduwe Arnoldus van den Eijnden | 160 |
| 26 | De onverdeelde helft in hooiland | sectie A 628 | 0.23.10 | Engelbert Verleijsdonk | 14 |
| 27 | Hooiland | sectie A 612 en A 615 | 0.54.50 | Engelbert Verleijsdonk | 29 |
| 28 | Hooiland | sectie A 613 en A 614 | 0.45.30 | Hendrik Beijers | 29 |
| 29 | Hooiland | sectie A 1063 | 0.51.70 | Petrus Sauvé | 54 |
Rond 1902 volgde een kadastrale schatting van het perceel, en rond 1903 bijbouw.[6] Het ging om een verlenging van de bestaande boerderij, in westelijke richting (richting Brouwhuis). Deze aanbouw werd als een apart huis gebruikt.
Rond 1918 verkocht Martinus Fransen het huis aan Hendrik Jacobs. Via de erven Jacobs werd het pand rond 1923 eigendom van Peter Jacobs.[7] Peter Jacobs verkocht het huis rond 1929 aan Marinus Weemen. Inmiddels was het pand verenigd tot 1 huis.[8]
Sloop en nieuwbouw
Op 2 juni 1958 brandde de boerderij volledig uit; alleen de buitenmuren bleven staan. Enkele bijgebouwen brandden tot de grond toe af. Weemen liet de resten van de oude langgevelboerderij daarop afbreken; op het erf bleven alleen drie hokken staan. De familie Weemen bouwde daarna op Belgerenseweg 10 een nieuwe woning.[9]
Op het al 60 jaar niet bebouwde perceel van de oude armenhoeve werden in de periode 2018-2020 enkele nieuwe huizen gebouwd. Deze huizen kregen de adressen Belgerenseweg 2 en Brouwhuisweg 35-37. Bij grondwerkzaamheden voor de bouw van Belgerenseweg 2 werden muurresten van de oude armenhoeve aangetroffen.
Bronnen, noten en/of referenties
|