Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Bleijs
Bleijs, vroeger ook wel geschreven als Blijs, Bleijst. Bluijs of Bluijst is een doodlopende zijweg van de Molenhof ten zuiden van de Aa. Bleijs werd vroeger ook wel als buurtschap of gehucht aangeduid ofschoon er begin negentiende eeuw maar enkele huizen stonden.
an - in - oop ? In het Deurnese dialect (tweede helft 20ste eeuw) sprak men Bleijs uit als "Blaajs", "haj woont oop d'n Blaajs". (zoals ook: "haj woont oop Brugge").
Oorspronkelijk bestond de Bleijs slechts uit één boerderij (nu Bleijs 3). In de zeventiende en een groot deel van de achttiende eeuw heette het hier Klein Brugge. De boerderij die daar lag was in 1783 eigendom van Antonie Joseph de Wevelinckhoven uit Brussel en werd toen vermeld als hoeve genaamd Kleijn Brugge of voor het eerst Den Bleijst. Het huis werd toen gekocht door Hendrik Biemans.
De vroegste vermelding in de archieven van de Bleijs is voorlopig van 1630. Het betreft een aantekening over de verpachting van novale tienden, tienden die geheven werden over nieuw ontgonnen landen. De tienden van de Walsberg werden in genoemd jaar, samen met die van de Bluijs, verpacht. In oude stukken treffen we vaker de namen Bluijs en Bluijsacker aan in plaats van Bleijs. Mogelijk heeft de herkomst van de naam iets te maken met het middelnederlandse woord beluyc dat hok of verblijfplaats betekent?
Dat er al heel lang bewoning op de Bleijs moet zijn geweest, werd rond het jaar 2000 duidelijk toen daar enkele nieuwe bedrijfsgebouwen werden geplaatst. Bij het grondwerk kwam men namelijk restanten van een oude waterput met houten beschoeiing tegen. Die vroegere bewoning moeten we, zoals ook blijkt uit de kadasterkaart van 1832, nog ten zuiden van de boerderij van Theo van Aert zoeken. In laatstgenoemd jaar stonden daar al twee boerderijen.
De hoeve de Bleijs was van oudsher een pachtboerderij. Vermogende lieden van buiten Deurne hadden hier een deel van hun kapitaal belegd. Enkele namen van eigenaren zijn bekend. Zo was rond 1690 de Eindhovense oud-schepen Willem Reijnder Poolen eigenaar van de Bleijs. Hij voerde nog een heftig politieke strijd tegen Rogier van Leefdael, de heer van Deurne. In de achttiende eeuw was de Bleijs in bezit van de familie De Wevelinchoven die in Roermond en Brussel de directie van de keizerlijke posterij voerde. Van hen ging de hoeve over in handen van de Helmondse koopman Willem van Hoeck, vader van de Vlierdense pastoor Jan Baptist van Hoeck.
In 1832 stonden er twee boerderijen. De boerderij sectie A nummer 111 (zie kaart) was eigendom van de weduwe van Antonius Welten uit Bree. Eigenaar van nummer 112 was Geert Doensen uit Bakel. Hij verpachtte de boerderij sedert 1817 aan Peter Hoebergen.
Op 26 februari 1833 verkocht Gerard Doensen zijn boerderij met bijna vier hectare land voor 400 gulden aan Johannes van de Laar. In 1855 liet Van de Laar zijn boerderij verbouwen.
In 1865 kwam er Johannes Verbaarschot wonen. Hij was geboren op Bruggen en bewoonde van 1860 tot 1865 een boerderij op de Breemortel. In 1884 bouwde hij een nieuw huis op de Bleijs. Na zijn overlijden werd op 25 november 1913 de boerderij met bijna tien hectare grond door de erfgenamen geveild. De provisionele verkoop vond plaats in de herberg van Johannes Vermulst en de definitieve verkoop in die van Mathijs Muffels in Bakel. Koper was Thomas Rovers voor 6.115 gulden. Hij had de verplichting om de brug over de Aa te onderhouden.
Na zijn overlijden werd de boerderij voortgezet door zijn zoon Petrus en kleinzoon Thomas.
In 1939 werd er in de buurt een nieuwe boerderij gebouwd in opdracht van Johanna Aarts.
Later vestigde zich Ties Bankers met zijn vrouw Marie Swinkels in het huis dat de weduwe Nel van Dijk-Relou in 1939 voor zichzelf en haar twee ongehuwde zoons Jantje en Graard liet bouwen.
Opmerkelijk is dat de Bleijs en Molenhof weliswaar tot het Deurnes grondgebied horen maar parochieel bij Bakel zijn ingedeeld.
Huisnummering 1953
In 1953 werden de oude huisnummers vervangen door nieuwe adressen. Onderstaand zie u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.
| Hoofdbewoner | Oude nr | Nieuw adres |
|---|---|---|
| Dijk-Aarts,wed. van | C.64a | Bleijs 2 |
| Dijk,van Leonardus | C.65 | Bleijs 3 |
Literatuur
Pieter Koolen – " Bleijs" - afl. 18 in de serie Historische verkenningen (Heemkundekring H.N. Ouwerling) in Weekblad voor Deurne van 15 november 2007