Fredericus Hendrikus Marie Ouwerling (1883-1960)

Frederik Ouwerling
Foto: collectie Frederik Röder
Persoonsinformatie
Volledige naam	Frederik Hendrik Marie Ouwerling
Roepnaam	Frederik, Fré
Geboorteplaats	Hoeven
Geboortedatum	7 november 1883
Overl.plaats	Tilburg
Overl.datum	9 november 1960
Partner(s)	Johanna Petronella barones van Heeckeren van Brandsenburg (1899-1979)
Beroep(en)	gemeentearchivaris Tilburg

ex libris van Fré Ouwerling

Frederik Hendrik Marie (Frederik) Ouwerling (1883-1960) was een broer van de onderwijzer, streekhistoricus en journalist Hendrik Nicolaas Ouwerling (1861-1932).

Persoonlijk

Frederik Ouwerling werd in 1883 geboren als zoon van veldwachter Arie Ouwerling en diens echtgenote Frederika Maria Broekmeijer. Hij had twee oudere zussen en vijf oudere broers, onder wie Hendrik Ouwerling. Hij verliet in 1905 als laatste het ouderlijk huis, en was tot 1915 als onderwijzer werkzaam. In zijn vrije uren studeerde hij bibliotheek en archiefwezen, waarvoor hij een aangeboren belangstelling en aanleg had.

Hij huwde op 6 april 1921 in Utrecht met Johanna Petronella barones van Heeckeren van Brandsenburg, (Zevenaar 19 mei 1899 - Berkel-Enschot 12 juni 1979), dochter van Eduard Carel Constant van Heeckeren van Brandsenburg (Zevenaar 1862-1944 Zevenaar) en Theodora van Haaften (Nijmegen 1876-1948 Zevenaar).

Uit dit huwelijk werd geboren:

• Johanna Jacques Wilhelmina Justina Regula Everhard (Jopie) Ouwerling, (Tilburg 27 januari 1927 - Rotterdam 27 november 2001). Zij huwde met Heinz Röder.

Eigenaar huize De Romein

Zijn broer Hendrik Ouwerling had huize De Romein in Deurne bij testament aan zijn broer Frederik gelegateerd. Na het overlijden van zijn broer werd Frederik Ouwerling op 20 maart 1933, afgegeven bij akte, feitelijk eigenaar. De familie zou eigenaar blijven tot 15 december 1992 .

Archivaris

In 1916 werd hij als ambtenaar op de secretarie aangenomen, waar hij zich met de ordening van het archief bezighield. Tussen 1924 en 1936 was Ouwerling gemeentearchivaris van Tilburg. Hij publiceerde vele malen over het verleden van Midden-Brabant, met name in de vorm van artikelen in regionale tijdschriften. Hij werkte net als zijn broer mee aan het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek.

Zijn particuliere bibliotheek telde op een gegeven moment 30.000 boeken en behoorde tot de meest uitgebreide en kostbaarste boekenverzamelingen in particulier bezit van ons land. Een deel van zijn wetenschappelijke nalatenschap wordt bewaard door het Regionaal Archief Tilburg onder de naam Collectie F.H.M. Ouwerling te Tilburg. In het Brabants Historisch Informatie Centrum wordt een deel van zijn boekencollectie bewaard, waarvan een deel over het Nationaalsocialisme handelt. Een veel groter deel van zijn collectie, dat bestond uit topografische, geschiedkundige, kunsthistorische, literaire en theologische literatuur, werd in 1961 en 1962 openbaar geveild. Zijn levensmotto hangt samen met deze voorkeur voor boeken: Vita sine libris mors est (Een leven zonder boeken is als de dood).

Nationaal-socialisme

Frederik Ouwerling was tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van de Weerbaarheidsafdeling (WA) van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Hij was daarin actief als heerbancommandant van Tilburg. Hij maakte zijn opwachting toen Harmanus Hondius als waarnemend burgemeester van Tilburg in juli 1944 zijn intrede deed. Saillant detail: In de periode dat Frederik Ouwerling eigenaar was van huize De Romein in Deurne was er tijdelijk een kaderschool van de NSB in gevestigd.

Bronnen, noten en/of referenties