Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank! Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis |
Armentafel
De armentafel was een van oorsprong kerkelijke instelling die zich bezighield met de plaatselijke armenzorg.
De armenzorg werd van oudsher uitgevoerd door een door de kerk aangesteld armbestuur. Vroeger werd deze instelling ook wel tafel van de Heilige Geest, armentafel of kortweg Heilige Geest of den armen genoemd.
De twee leden van de armentafel, de Heilige Geestmeesters of armmeesters, werden meestal gekozen uit de gegoede personen. Eerst gebeurde dat door de pastoor, na de invoering van de reformatie aanvankelijk door de dominee, maar vanaf 1661 door de heer van Deurne.
De armmeesters beslisten over de vraag wie voor hulp in aanmerking kwam en zij beheerden de dikwijls omvangrijke bezittingen van de armentafel. Vanouds was het gebruik dat de bemiddelde mensen in hun testament de Armentafel bedachten. Zo kreeg deze na verloop van tijd pachthoeven, landerijen, kleine kapitalen, grondrenten e.d.
Al in het jaar 1400 is er sprake van een schenking van drie malder rogge aan de tafel van de Heilige Geest.
In 1468 werd de hoeve de Haanakker en in 1505 het Armenhuis in de Wiemel eigendom van de armentafel.
In 1592 bezat deze instelling aan vaste goederen naast de armenhoeve de Haanakker te Vlierden elf akkers, waarvan er enkele bij het Hagelkruis te Deurne lagen. Daarnaast waren de inkomsten aan rogpachten aanzienlijk. Zo had Jan van Doerne in 1529 een jaarlijkse en erfelijke pacht bepaald van 13 mud rogge uit de hoeve de Moosdijk.
Tot de afscheiding van de parochie Vlierden van Deurne rond 1683 viel de armenzorg van Deurne en Vlierden formeel onder één gecombineerde armentafel. Maar al in 1669 waren de eerste scheurtjes zichtbaar in de goede verhouding tussen Vlierden en Deurne met betrekking tot de armentafel. Dat heeft waarschijnlijk alles te maken met de politieke reformatie, die in Deurne vorm kreeg dank zij het handjevol protestanten en een fanatieke Rogier van Leefdael, als heer van Deurne, maar die in Vlierden bij gebrek aan protestanten en met medewerking van de heer van Vlierden niet kon worden doorgevoerd. De armentafel van Deurne bezat in Vlierden een jaarlijkse korenpacht. Maar de heer van Vlierden bepaalde in 1669 dat die korenpacht, op straffe van een boete van vijftig gulden, niet mocht worden afgedragen aan de Deurnese armentafel. Hij liet zijn maatregel aanplakken op de deur van de Vlierdense kapel, zodat iedereen daarvan op de hoogte was. Op verzoek van de Deurnese armmeesters werd notaris Bunnen uit Helmond naar de Vlierdense president-schepen gestuurd om hem te vragen of hij genegen was de korenpacht af te dragen aan de heilige geestmeesters van Deurne. Deze kon niet anders dan wijzen op het verbod van de heer van Vlierden. Ook de Vlierdenaren Frans Willem Aelberts, Lamken Peter Lemmens en Reijnder Franssen, deze laatste was hoevenaar op de in Vlierden gelegen Heilige Geesthoeve van Deurne, wezen op het verbod en droegen hun pacht niet af.[1]
Het leidde tot een rechtszaal en na een uitspraak van de Raad van Brabant werd beslist dat de Deurnese en Vlierdense armentafels zou worden gescheiden en dat Vlierden een vijfde deel van alle bezittingen zou krijgen. Daarbij hoorden een boerderij in Liessel en twee akkers aan de Peelstraat in Deurne, terwijl armenhoeve de Haanakker te Vlierden aanvankelijk aan de armentafel van Deurne bleef. Ergens tussen 1685 en 1705 werd ook de Vlierdense armentafel voor driekwart eigenaar van de Haanakker.
In 1775 liet de armentafel van Vlierden op de Blikhalm een huisje bouwen dat een arm gezin onderdak kon bieden.
Onderstaande tabel geeft de namen en jaartallen van degenen die geld verschuldigd waren aan de armentafel van Vlierden. De meeste inkomsten had de armentafel uit renten.[2]
| Lijst van personen die geld verschuldigd waren aan de Armentafel van Vlierden | ||
|---|---|---|
| Persoon | soort schuld | periode |
| Godefridus Aarts | land- en/of huishuur | 1815 - 1830 |
| Francis Basten | land- en/of huishuur | 1815- 1826 |
| de weduwe Servaas van de Weijer | rente | 1815 |
| kinderen Dirk van Rijt | rente | 1815 - 1853 |
| Willem Lutters | rente | 1815 - 1845 |
| kinderen Lourens Janssen | rente | 1815 - 1845 |
| Jan Peter van de Mortel | rente | 1815 - 1844 |
| Willem Jan Goossens c.s. | rente | 1815 - 1832 |
| Johannis Peter Nooijen c.s. | rente | 1815 - 1853 |
| de weduwe Hendricus Goossens c.s. | rente | 1815 - 1834 |
| Michiel Vlerks | rente | 1815 - 1836 |
| Willem Jan Goossens | rente | 1815 - 1826 |
| Theodorus van Moorsel | rente | 1815 - 1843 |
| kinderen Hermanus Manders | rente | 1815 - 1843 |
| kinderen Hendrik Aarts | rente | 1815 - 1833 |
| de weduwe Hendrik Smits | rente | 1815 - 1828 |
| Joseph de Veth | roggepacht | 1815 - 1845 |
| het rijk | rente | 1815 - 1846 |
| de gemeente | rente | 1815 - 1846 |
| de weduwe Arnoldus Rovers | rente | 1815 - 1833 |
| de weduwe Arnold van de Kerkhof | rente | 1815 - 1843 |
| de weduwe Godefridus Aarts | land- en/of huishuur | 1827 - 1835 |
| Hendrik van Tilburg | land- en/of huishuur | 1827 - 1850 |
| de kinderen Jan Berkers | rente | 1827 - 1830 |
| Gerrit van der Zanden | rente | 830 - 1834 |
| kinderen Servaas van de Weijer | rente | 1830 - 1842 |
| de weduwe Willem Lutters | rente | 1831 |
| Johannis van der Zanden | rente | 1831 - 1853 |
| kinderen Willem Lutters | rente | 1832 |
| Mattijs Lutters | rente | 1833 - 1853 |
| Willem en Mattijs Goossens | rente | 1833 - 1840 |
| Joachimus Kuunders | rente | 1834 |
| kinderen A. Rovers | rente | 1834 - 1835 |
| kinderen Hendrik Goossens | rente | 1835 - 1843 |
| de weduwe Francis Aarts | rente | 1835 - 1853 |
| Hendrik Jan Aarts | rente | 1835 - 1853 |
| Hendrik Verstappen | rente | 1836 - 1853 |
| de erven Michiel Vlerks | rente | 1837 - 1842 |
| Jan Mattijs Goossens c.s. | rente | 1841 - 1853 |
| G. v. Riet | rente | 1843 - 1844 |
| Jan W. van de Mortel | rente | 1843 - 1844 |
| Jan Munsters | rente | 1843 - 1853 |
| Jan van Leunen | rente | 1843 - 1847 |
| J. Aarts | rente | 1848 - 1853 |
| F.X.de Maurissens | rente | 1848 - 1853 |
| de kinderen L. Janssen | rente | 1846 - 1853 |
| Theodorus van Moorsel | 1844 | |
| Andries Manders | 1844 | |
| de weduwe Dirk Aarts | 1844 | |
| kinderen Dirk Aarts | rente | 1845 - 1847 |
| Pieter J. Klaassens | rente | 1845 - 1853 |
| Jan van Doorne | rente | 1845 - 1853 |
| de weduwe Peter Berkvens | vrijwillige giften | 1843 |
In 1846 werd door het Vlierdense armbestuur voor het eerst 60 gulden subsidie ontvangen van de gemeente.
Lijst van bedeelden en andere uitgaven door de armentafel van Vlierden[bewerken | brontekst bewerken]
- Johanna van der Zanden 1815 - 1826
- Catharina van der Zanden 1815 - 1817
- Arnoldus Maas 1815 - 1817
- Theodorus Smits 1815 - 1820
- Francis Basten 1815 - 1826 oninbare huishuur
- Goort Aarts 1815 - 1817 oninbare huishuur
- Willem Martens 1815 - 1820
- Helena van Neerven 1815 - 1827
- Jacobus van de Nieuwenhuizen 1815 - 1845 begrafeniskosten
- Huibert Joosten 1815 - 1820
- Hendrik van de Mortel 1815 - 1823
- Arnoldus Melters 1815 - 1817
- Gerard Beijers 1815 - 1828 begrafeniskosten
- Antonetta van Hugten 1815 - 1826
- Jacobus van de Moosdijk 1815 - 1826
- Andries van den Heuvel 1815 - 1823
- Jan Hurkmans 1815 - 1817
- Lambert van Geffen 1815 - 1820
- Maria van Gerwen 1815 - 1823
- Francina Hurkmans 1815 - 1817
- Hendrina Kuijpers 1815 - 1817
- Petronella Meulendijks 1815 - 1820
- Johannes van Hoof 1815 - 1820
- Catharina Rooijakkers 1818 - 1820
- Arnoldus van de Mortel 1818 - 1826
- Goort Aarts 1818 - 1826
- Willem Verhoeven 1818 - 1820
- Catharina Neervens 1818 - 1843
- Johannis Verbakel 1821 - 1823
- Anna Bogaars 1821 - 1826
- Willemijna Martens 1821 - 1826
- Antonij Kuijpers 1821 - 1832
- Jan van de Moosdijk 1821 - 1826
- Willemina Joosten 1821 - 1826
- Joanna Maria Joosten 1824 - 1828
- Joanna Maria van Gerwen 1824 - 1826
- Johanna van der Zanden 1824 - 1826 begrafeniskosten
- Godefridus Waijers (onderwijs) 1824 - 1833
- H.Th. van Saar (medicijnen) 1824 - 1827
- P. Hetterscheij (grondlasten) 1824 - 1830
- Maria Joosten 1827 - 1830 begrafeniskosten f 4,40
- Hendrik van Tilburg 1827-1842
- de weduwe Anthonij Kuijpers 1827-1834
- de weduwe Gerrit Beijers 1827-1832
- de weduwe Arnoldus van de Mortel 1827-1841
- de weduwe Antonij Huijbers 1827-1851
- J.G. Frencken (secretaris) 1824-1851
- wed Jacobus (Jan) van de Moosdijk 1828-1832
- Adriaen Kuijpers 1828-1832
- Pieter Abrahams 1830-1834
- Jan Mansvelders 1830-1847
- Anna Catharina Bremans 1830 begrafeniskosten 2,75
- onder oninbare kosten wordt genoemd 3 jaar huishuur (1815-1817) voor Godefridus Aarts (fl. 16,50) en Francis Basten (fl. 18,00)
- Renier Moors reparaties 1830-1838
- Antonij van Tilburg reparaties 1830
- de weduwe Godefridus Aarts 1831-1833
- Meggelina van de Mortel 1831
- Christina van de Mortel 1831
- H. Koolen reparaties 1831
- J. Essers grondlasten 1831-1832
- L. Sluters medicijnen 1832
- Michiel Smits begrafeniskosten 1832: f 2,75 1834:f 1,60
- Jan van Hoof reparaties 1832
- Joost Vlemmings reparaties 1832
- J.M. Rippens grondlasten 1833-1841
- Martinus Cras onderwijzer 1834-1853
- Michiel Smits arbeidsloon 1834 fl. 3,75
- kinderen Hendrik van Tilburg 1837-1838
- Willem Huismans kleding-kosten 1837
- wed Hendrik van Tilburg kleding-kosten 1837
- Jan Mansvelders kleding-kosten
- J.B. van Geldrop huishuur 1837
- Francis Vriends reparaties 1837
- de weduwe C.G. van de Dries geneeskundige hulp 1837
- Goort van Gestel 1838
- Pieter Goossens huishuur 1838
- Jan van de Berkmortel rep. 1839-1842
- Elisabeth Peeters bedeeld 1841-1848 begrafenis
- Arnoldus Peeters 1842-1843
- Maria Martens 1842
- A. van Hugten huishuur 1842
- Cornelis Berkers 1843
- Anthonij Hurkmans 1843-1848
- G. van Riet 1843
- kind. Anth. Hurkmans 1843
- Hendrik J. Goossens huishuur 1843
- Hummeling belasting 1843-1845
- Hendrik van Tilburg (repar)1843
- C. Wijnants (diensten) 1843
- Hendrik Leenders (besteding) 1844-1848
- Piet Vervoordeldonk (bedeling) 1844-1850
- Elisabeth Rooijakkers 1844-1845
- de weduwe Aldenzee (besteding) 1844-1848
- J. v Laanen (bedeling) 1844-1847
- J. Dirks (bedeling) 1844
- J. Dekkers (bedeling) 1844-1845
- K. Neervens (bedeling-kieding) 1844-1850
- H. Heiligers (reparaties) 1844
- J. van Leunen (bedeling) 1845
- G. Huibers (medicijnen) 1845
- J. van Laanen (huishuur) 1845
- J. van der Putten (armmeester) 1845
- Van Leunen (huishuur) 1845
- E. van de Mortel (bedeling) 1846
- de weduwe J.M.Dirks (bedeling) 1846-1850
- J van de Nieuwenhuizen (bedeling) 1846-1847
- Theodorus Martens (bedeling) 1846-1849
- de weduwe Hijpers (bedeling) 1846-1853
- de weduwe J. v Laanen (huishuur) 1846-1848
- M. van Hoek (repar.) 1847
- W.J. van Laenen (bedeling) 1848
- de weduwe Dirks (bedeling) 1848
- F. v Gestel (bedeling) 1848
- J vd Mortel (bedeling) 1848
- de kinderen W.Martens (bedeling) 1848
- Armmeesters van Helmond (medicijnen voor F.van Gestel) 1848
- G. Verbakel (huishuur voor Dirk Martens) 1848
- J.H. Peerenboom (besteding van Kaat van Neerven en van de wed. J. Dirkx) 1848
- Jan Koolen te Breugel (huishuur voor Ida Huijbers) 1848
- F.X. de Maurissens (huishuur voor Ida Peeters) 1848
- J. Knaapen (huishuur voor vrouw Dirkx) 1848
- J. Pardoel (huishuur) 1848
- de weduwe Van Laanen (bedeling) 1849
- Maria Martens (bedeling) 1849-1850
- Jacobus van de Mortel (bedeling) 1849-1853
- Anthonij Hurkmans 1849
- de weduwe J.M. Dirks 1849-1853
- Theodorus van Gestel 1849-1853
- G. Moors (bedeling) 1850
- de weduwe F. Martens (bedeling) 1850-1852
- de weduwe Th. Martens (bedeling) 1852-1853
- J. van de Mortel (huishuur) 1849-1850
- F. van Heugten (huishuur) 1849-1850
- M. van Bree (bedeling) 1851-1853
- J. van de Berk (reparaties) 1851
- Antonie Dekkers (reparaties) 1851
- J. van de Berkmortel (reparaties) 1851
- J. Winkens (bedeling) 1853
- Th. Mansvelders (besteding J. van den Nieuwenhuizen) 1852
- W. van der Zanden (besteding C. van Neerven) 1852-1853
- Francijn Danenberg (bedeling) 1852-1853
- Jan Dirks (bedeling) 1852
- Gordina Winkens (bedeling) 1852
- Francijn van Heugten (bedeling) 1852-1853
- J.W. Pastoors (medicijnen) 1852-1853
- J.A. Meijer (medicijnen) 1852
Bronnen, noten en/of referenties
|