Landbouwverslag 1880
Het landbouwverslag 1880 van de gemeente Deurne en Liessel gaf het volgende beeld.
Algemene toestand - De toestand van de landbouw mogen wij in vergelijking vooral met jaren herwaarts gunstig noemen. In een betrekkelijk gering aantal jaren heeft er een algemene ommekeer van zaken betrekkelijk de landbouw plaats gehad. Voor 20 à 25 jaren verkocht elke landbouwer van enig aanbelang jaarlijks een zeker gedeelte rogge en op het ogenblik is er geen landbouwer die daaraan denkt, in tegendeel wordt door de meeste landbouwers vrij wat veevoer bijgekocht, zodat de ontvangsten van de landbouwer zich tegenwoordig bepalen tot de opbrengst der baten van gefokt en gemest vee. Tot ons leedwezen vermenen wij te moeten constateren dat de financiële toestand van de kostwinnende landbouwer er evenwel in de laatste tijd niet gunstiger bij is geworden, waarvan de reden niet met genoegzame zekerheid is aan te geven. Over het algemeen toch was de oogst vrij gunstig, de boter goed aan prijs en misgewassen zijn niet ondervonden
Koop- en huurwaarde der landerijen - 2.71.00 hectare bouwland voor 883 gulden en 0.38.00 hectare weiland 246 gulden. De onkosten bedragen 13 %.
Vee- en boterprijs - De gemiddelde prijs der op de jaarmarkten verkochte runderen schat men op 60 gulden terwijl de gemiddelde prijs der boter was 1,31 gulden per kilogram
Marktaanvoer - Op de twee jaarmarkten was de aanvoer van vee gemiddeld 115 stuks. Op de weekmarkt werden gedurende het jaar 1880 aangevoerd en verkocht 49.515 kilogram boter.
Veeartsen - In de gemeente is aanwezig een niet-gegradueerde veearts Antoon Smits, die in het bezit is ener vergunning zoals bedoeld wordt bij art. 15 der wet van 8 juli 1874 (Staatsblad no 98). Hij geniet geen toelage van de provincie of de gemeente.
Invoer en aankoop van meststoffen is in de laatste jaren merkelijk verminderd, veelal doordat de landbouwer niet meer het vertrouwen in de guano heeft wat hij daar vroeger in stelde. Daarentegen vermenen wij dat vrij wat meerder veevoeder wordt aangekocht.
| Gewassen met opbrengsten in 1880 | ||
|---|---|---|
| gewas | hectaren | opbrengst |
| rogge | 775 | 15.500 hl 20 hl/ha 3.000 kilo stro/ha |
| haver | 330 | 13.200 hl 40 hl/ha 2.400 kilo stro/ha |
| boekweit | 130 | 2.600 hl 20 hl/ha 2.200 kilo stro/ha |
| veenboetweit | 200 | 3.600 hl 18 hl/ha |
| erwten | 20 | 280 hl 14 hl/ha 600 kilo stro/ha |
| aardappelen | 215 | 29.025 hl 135 hl/ha |
| winterkoolzaad | 26 | 464 hl 18 hl/ha |
| vlas | 65 | 480 kg/ha 12 hl lijnzaad/ha |
| mangelwortelen | 15 | 10.000 kilo/ha |
| koolraap | 10 | 11.000 kg/ha |
| wortels | 15 | 40 hl/ha |
| wortels als ondervrucht | 20 | 60 hl/ha |
| stoppelknollen | 145 | |
| herfstspurrie | 550 | |
| groen gemaaide klaver | 60 | |
Rogge - Hoewel bij het uitzaaien nogal tamelijk veel regen viel en daardoor enige percelen hebben geleden is de opbrengst van de rog over het algemeen meer dan middelmatig.
Haver - Bijzonderheden zijn niet aanwezig. Zij heeft gunstig weer gehad en de opbrengst is dan ook evenals de kwaliteit goed. Naar gissing kunnen er wel een 200 hectaren evene geteeld zijn die mogen worden geacht te hebben opgebracht 40 hectoliter graan en 2.700 kilo stro per hectare.
Boekweit - Deze vrucht heeft geen bepaalde tegenspoed gehad en is dan ook bevredigend gegroeid.
Veenboekweit - Het veenbranden en uitzaaien ondervond bijzonder geen tegenspoed, zodat dan ook de opbrengst bevredigend is.
Erwten - De opbrengst der erwten is bevredigend.
Aardappelen - De aardappelen hebben voorspoedig gegroeid, de opbrengst is meer dan middelmatig en de kwaliteit goed. De gewone ziekte heeft weinig nadeel veroorzaakt.
Winterkoolzaad - Nagenoeg de helft der beplante percelen zijn door de vorst vernietigd. Datgene wat niet door de vorst had geleden is bevredigend gelukt.
Vlas - Is vrij goed opgewassen, doch in de bloei staande vertoonde zich een soort van rupsen waardoor het voor een groot gedeelte te vroeg is moeten worden geplukt.
Voedergewassen - De wortels zijn nagenoeg mislukt, daarentegen brachten de stoppelknollen een ruim beschot. De spurrie was laat gegroeid en werd grotendeels beschadigd door de vorst. De klaver heeft goed gegroeid en de opbrengst was derhalve bevredigend. Hij wordt groen van het veld opgevoederd.
Wei- en hooilanden - Er was 960 hectare wei- en hooiland met een geschatte gemiddelde opbrengst van 2.100 kilo hooi per hectare. Geraamde gemiddelde opbrengst gehooide eimaat of 2de snede 2.100 kilogram. De voortijd was te koud en te nat, waardoor het gras niet groeide, de eimaat was zelfs beter dan de eerste snede.
| Veestapel in Deurne en Liessel in 1880 | |
|---|---|
| Soort | aantal |
| veulenmerries en (vermoedelijk) drachtige merries | 18 |
| veulens en paarden onder drie jaar | 25 |
| overige paarden | 250 |
| ezels en muilezels | 1 |
| springstieren | 6 |
| melkkoeien en melkvaarzen | 1350 |
| kalveren, pinken en hokkelingen | 420 |
| mestossen en ander mestvee | 175 |
| trekossen | 118 |
| schapen | 1.500 |
| aantal houders van schaapskudden op gemeenteweiden | 39 |
| uitgevoerde lammeren | 400 |
| geiten en bokken | 395 |
| varkens | 670 |
| in de loop van het jaar geboren, gemeste en geslachte varkens | 300 |
| kippen | 2.100 |
| eenden | 60 |
| bijenkorven | 2.500 |
| gemiddeld honinggewicht per korf | 13 kg |
| gemiddeld wasgewicht per korf | 2,25 kg |
| kiloprijs honing | 0,46 gulden |
| kiloprijs ruwe bijenwas | 0,60 gulden |
Aanfok hoewel minder dan vorige jaren is hij toch gunstig door de goede springstieren die de laatste jaren zijn aangekocht. De gezondheidstoestand is gunstig.
Er zijn aanwezig twee veefondsen die zeer goed werken.
Handel in varkens ging gunstig, de biggen en vette varkens waren voortdurend hoog in prijs.
De bijenteelt leverde gunstige resultaten op.
Voortdurend wordt nogal bevredigend werk gemaakt van de ontginningen en met voldoende uitkomsten.
De vroegere zandverstuiving bij het Zandbosch houdt zich voortdurend goed staande.
Bronnen, noten en/of referenties
|