Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Koew
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
.jpg)
Een koew of ków is Deurnes dialect voor koe.[1]
Zegswijzen[bewerken | brontekst bewerken]
- háj hi d'r net zóveul verstand van às 'n ków van de zóndeg - hij heeft er totaal geen verstand van
- àster eijen koew béést, stèèke d'àànder de stárt umhóg - onrustig gedrag werkt aanstekelijk, mensen apen elkaar na, bijv. heg knippen, gras maaien, auto wassen, etc.
- 'n lómp kallef - een lomperik
- zòwwe wórt 't kallef grótter às de koew - zo is de oplossing omslachtiger dan het probleem
- náw schijt 't kallef in d'n émer - nu gaat het mis
- náw heddege 't kallef án 't schijte - nu gaat het mis
- háj búkt às 'n koew - hij laat een boer
- 't trèkt óp de vùrste koew - het tocht hier
- às 'nen òssezèèk - wordt gezegd van een weg met heel veel bochten, zoals een os de kar al plassend voorttrekt
- bótter án oew gat smèère en druijeg brouwet frèète, dès seund! - dat is jammer!
- strékel - 1° wedsteen 2° schelmse vent (scheldwoord): ondeugend iemand
- 'n koew hi 'n gròwete blérrie - een koe heeft een grote tong
- iemeze 't zil óp de hórres gèève - kijken wat het lijden kan als het niet vlotte, toen bond ze in.
Dialectwoorden in verband met koe[bewerken | brontekst bewerken]
| bist | rund |
| stiejer | stier |
| òs | os, gecastreerde stier |
| kallef | kalf |
| vaarskallef | vrouwelijk kalf |
| mólkallef | vrouwelijk kalf |
| stierkallef | mannelijk kalf |
| maol | jong vrouwelijk dier |
| mök | ongedekt beest |
| pink | jonge koe van 'n half tot een jaar |
| vaars | jonge toe van 2-2½ jaar, vlak voordat zij voor de eerste keer moet kalven |
| kalfvaars | vaars die een kalf krijgt |
| schòt | beest dat voor de 2° keer moet kalven |
| kwéén | onvruchtbare koe[2] |
| 'n speulige koew | een tochtige koe (net als een teef die loops is) |
| 'n brulse koew | had losse banden, bleef tochtig, men kreeg ze niet drachtig |
| dikbil | vette koe (ook scheldwoord); koe, (stier) of os met abnormale vleesvorming, vooral aan de achterpoten |
| hórres | horens |
| èèr | uier (het meervoud wordt zelden gebruikt) |
| strikkel | speen van een uier |
| rómme | melk |
| stròppe | verdikte geelachtige melk[3] |
| mölk | karnemelk |
| striepe | melken met duim en wijsvinger |
| bùttere | karnen |
| bótter | boter |
| biest | de eerste melk na het kalven |
| wittere | te drinken geven |
| de naiere | de koestal |
| geunze | zuchtend geluid maken door de koeien op stal |
| groep | sleuf in de koestal voor de vloeibare mest |
| koejevlaoj | koeievla (stront) |
| nirreke | herkauwen |
| reiere | loeien |
| bééze | rennen |
Uitdrukkingen in verband met koe[bewerken | brontekst bewerken]
- de hórres van de koew - de horens van de koe
- de kalvere óp d'n èère wittere - de kalveren op de stal laten drinken (2 vingers op de rand van de emmer)
- de koei reiere, ze wille gemólleke wórre - de koeien loeien, ze willen gemolken worden
- de koew nirrekt - de koe herkauwt
- die koew hi 'n grówete èèr - die koe heeft een zware uier
- de èèrs van die biste wárre te klèèn - de uiers van die runderen waren te klein
Referenties
|