Heeft u correcties, aanvullingen of foto's bij een artikel dan kunt u die hier mailen.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis
Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand.

De Braak

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Bezig met het laden van de kaart...
Bezig met het laden van de kaart...
Bezig met het laden van de kaart...

Het toponiem de Braak (de Braec, de Braeck, de Braect, de Brake, Braken) werd voor meerdere plaatsen in Deurne gebruikt. Bij de invoering van het kadaster in 1832 droegen zowel de kadastrale percelen G 1283 tot en met G 1320 op Vreekwijk als een akkercomplex bij het Vloeieind, kadastraal sectie F 479 tot en met F 496, deze naam. Ook was er op Vreekwijk een huis dat die Braec heette. De Braak op Vreekwijk werd ook wel De Roode Braeck genoemd.


De vroegste vermelding van dit toponiem dateert van de periode 1382-1387 toen Jan Coman van Loen aan Hendrick, de zoon van wijlen Jan Colke, en Matheus van Doerne twee mud rogge, Helmondse maat, verkocht, gaande uit een stuk land genaamd de Braeck gelegen te Deurne, met aan de ene zijde het land van Jan de Becker en aan de andere zijde dat van Willem van de Beke en anderen.[1]

Het akkercomplex de Braak aan het Vloeieind, met aan de zuidzijde nog bewaard gebleven stijlranden en houtwal, heeft nog steeds deze naam. Het noordelijk gedeelte van het akkercomplex werd met de bouw van missiehuis SVD, met name met de aanleg van de begraafplaats, aangetast.

Het woord -braak- wordt meestal geassocieerd met braakliggende grond, akkerland dat men een of meer jaren niet beploegde en inzaaide om daarmee de vruchtbaarheid te herstellen of bevorderen. Ook zou het woord braak kunnen samenhangen met het Keltische brag of het Gallisch brogilus dat moeras betekende en in de loop der tijd zijn overgegaan op de nabijgelegen akkers. Recent onderzoek legt ook verband met het Duitse braike/breike, in Frankrijk braige/braigle, akkerland dat uitsluitend is voorbehouden aan de hof of hoeve waartoe het hoorde, dus niet voor gemeenschappelijk gebruik. Het zou dan altijd heerlijk land zijn, ten behoeve van de meier of van de kerk. Dan zou het juist om zeer goede grond gaan, die de grondheer voor zich zelf benutte. Dat past uitstekend bij het vroegere goed Ter Brake bij de huidige Kerkeindseweg, waar de eerste Van Doernes zetelden voor ze hun kastelen op het Haageind bouwden.

In 1457 was sprake van een stuk land gelegen ter plaatse geheten Vreecwijck in die Roode Braeck, gelegen tussen het erfgoed van Jan Dircx aan de ene kant en dat van Willem Comans en zijn kinderen aan de andere kant.[2]

Bij de boedelverdeling op 20 februari 1681 door de erfgenamen van Willem Klaessen en Madalena Janse ging de huijsinge tot Vreckwijck genaemd de Braec naar Dircx Daniels en Wilbort Hendericx.[3]

Merk op dat het NAD-kamp Vreekwijk tijdens de oorlogsjaren de naam De Roode Braak droeg.

Braak komt, in de verschillende schrijfwijzen, ook voor als samenstellend deel van andere Deurnese toponiemen zoals Boeijenbraak, Braeckacker, de Rode Braak.

Straatnaam Braak

Bij de invoering van de formele straatnamen en adressen per 1 januari 1955 kreeg het zandpad aan de noordwestrand van de bossen van Vreekwijk de naam Braak. Het pad is inmiddels verdwenen. Op de topografische kaart van 1978 is de weg nog zichtbaar.[4]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Bossche schepenprotocol R 1177 folio 337.
  2. Bossche schepenprotocol
  3. Archief schepenbank Deurne inv.nr. 101 folio 48.
  4. Zie Topotijdreis 1978