Lagere landbouwschool

Bestand:17.718.jpg

Lagere Landbouwschool in een van de lokalen van het patronaatgebouw Rust Roest aan de Kruisstraat.
Foto: collectie Oudheidkamer

Het schoolgebouw aan de Heuvelstraat foto collectie mw. Koolen-Mennen Vlierden

buitenkaft van het rapport van een van de leerlingen van het eerste uur.

Op 1 september 1927 werd in een van de lokalen in het patronaatgebouw Rust Roest aan de Kruisstraat in Deurne begonnen met een Lagere landbouwschool.

Voorgeschiedenis

Voordat de lagere landbouwschool in Deurne werd opgericht werden er door de Fraters van Tilburg al landbouwcursussen en wintercursussen gegeven aan jonge en oude boeren.

Dr. van der Zanden, Inspecteur van het Landbouwonderwijs, meende de ontwikkeling van de jonge boer in andere banen te moeten leiden door aansluiting te geven bij het onderwijs van de lagere school. En hij was het, die de lagere landbouwscholen in ons land in het leven riep. Het was zijn bedoeling alle boerenjongens bij dit onderwijs te betrekken door het aantal scholen zodanig uit te breiden dat praktisch elke boerenjongen in de gelegenheid werd gesteld een lagere landbouwschool te bezoeken. De aanwezigheid van een lagere landbouwschool werd steeds in diverse NCB afdelingen als een ideaal beschouwd voor de ontwikkeling van de boerenjeugd en de strijd om die aanwezigheid werd vaak heftig gevoerd.

Binnen de NCB ijverden hoofdbestuurslid, tevens burgemeester van de gemeente Deurne, Johannes Casper van Beek (1877-1951) en Pastoor Roes jarenlang voor het stichten van een landbouwschool in Deurne. In 1926 beloofde het Generaal Bestuur van de Fraters van Tilburg aan pastoor Roes een gekwalificeerde onderwijzer hiervoor te leveren.

Op 1 September 1927 werd de school, toen nog gevestigd in een van de lokalen van het patronaatgebouw Rust Roest, ingewijd en opende daarmee als een der eerste vier landbouwscholen de rij in het gebied van de NCB. Wat in het fraterhuis gevreesd werd geschiedde. De onderwijscommissie van de NCB wilde geen religieus in haar scholen en frater Willibrordo, het hoofd van de lagere jongensschool aan de Visser met akte land- en tuinbouw, pluimveeteelt en bijna bijenteelt, werd gepasseerd. Aangesteld werd en tot hoofd benoemd, de heer Gerardus Jacobus van Oss hoofd der school te Wanroy.

Begin

Er werd begonnen met achtenveertig leerlingen uit de gemeente Deurne, zes leerlingen uit de gemeente Bakel, vier uit de gemeente Asten, drie uit de gemeente Gemert en één leerling uit Someren. Het betrof een vierjarige geleide studie, waarbij de leerling toch geregeld in de praktijk werkzaam bleef om zo de grondslag te leggen die voor hem voor zijn toekomstig bestaan van grote waarde zou worden.

Het eerste schoolbestuur bestond uit:

• Directeur Van Oss, eerste hoofd der school
• Pastoor Roes, rector, leraar godsdienst en vicevoorzitter
• Burgemeester Van Beek (voorzitter van het schoolbestuur)
• Rijkslandbouwconsulent dr. ir. J.H.F. Deckers.
• Raadslid Gerardus van Hugten (1866-1943) (Liessel) secretaris
• Raadslid Johannes Fransen (1879-1959) (Vlierden) lid
• P. Aarts (Asten) lid

Het onderwijs aan de school werd bekostigd door het rijk, boerenbonden en gemeentebesturen van de dorpen waar de leerlingen vandaan kwamen betaalden een bijdrage per leerling. Het patronaatgebouw werd na een paar jaar als schoolgebouw afgekeurd.

De belangstelling voor dit onderwijs nam in Deurne gestadig toe en de groei van de landbouwschool was regelmatig en natuurlijk. Waren de eerste jaren de aanmeldingen vrij bescheiden, de daaropvolgende jaren waren van dien aard dat regelmatig de helft der leerlingen moest worden afgewezen. In 1946 overtrof het aantal aanmeldingen ruim driemaal de beschikbare plaatsen.

Nieuw schoolgebouw

Op kosten van Boerenbond Deurne werd aan de Heuvelstraat een nieuw schoolgebouw van enkele lokalen neergezet en een directeurswoning. Op 20 februari 1930 werd het nieuwe schoolgebouw plechtig ingezegend door deken H. Meijer uit Asten. De landbouwschool bleef echter financieel een zorgenkindje. Jaar na jaar waren er onkosten of was het schoolbestuur niet in staat de huur aan de boerenbond te betalen.

Fusie

Na verloop van tijd daalde het aantal jongeren dat een agrarische opleiding wilde volgen. Daardoor kwam het zelfstandig voortbestaan van de lagere landbouwschool in gevaar. Een oplossing werd gevonden door de school te verhuizen naar een houten noodvoorziening op de LTS-lokatie aan de Pastoor Jacobsstraat en in1972 te laten fuseren met de lagere technische school (LTS) die gevestigd was aan de Haspelweg. Bij deze fusie kreeg de school de naam Scholen Gemeenschap Dr. Hub van Doorneschool, genoemd naar Dr. Hub van Doorne, industrieel uit Deurne en oprichter van DAF.

Directeuren

In het bestaan van de landbouwschool heeft men drie directeuren gehad:

• Gerardus Jacobus van Oss (vertrok op 26 juni 1933 naar Udenhout)
• Franciscus Richardus (Frans) Schreurs (1896-1973)
• Hendrikus Hubertus Cornelis (Harrie) Gerlings (1936)

Literatuur

• De Kroniek (kloostermemoriaal) van het Fraterhuis in Deurne (in november 2013 door het archief van de Fraters van Tilburg ter beschikking gesteld).
• Diverse auteurs, Gedenkboek Boerenbond Deurne 1896 – 1946, 9 oktober 1946
• Merijn van der Vlies, Honderd jaar Boerenbond Deurne 1896-1996, juni 1996

Getuigschift Lagere Landbouwschool Deurne 1931

Referenties