Norbertijnen, Norbertinessen

De Norbertijnen en Norbertinessen zijn voor de geschiedenis van Deurne van belang omdat tijdens de Franse Revoltie enigen van hen, na verjaagd te zijn uit hun klooster, onderdak vonden in Deurne.

Algemeen

Een andere benaming voor de leden van deze kloosterorde is reguliere kanunniken van Prémontré of Premonstratenzers. Deze kloosterorde werd in 1121 door de heilige Norbertus van Xanten gesticht in Prémontré, vanwaar de naam. Norbertijnen worden ook wel witheren genoemd naar hun witte habijt. De norbertijnen leven volgens de regel van Augustinus.
Een van de nieuwe stichtingen was de abdij van Averbode in de jaren 1134-1135.
In de beginjaren overleefde de kloostergemeenschap, die oorspronkelijk uit mannen en vrouwen bestond, door landbouw waarbij de Norbertijnen hulp kregen van lekenbroeders. Oorspronkelijk was het dus een dubbelklooster. De nieuwe kloostergemeenschap verkrijgt in 1139 een pauselijke bekrachtiging.
Aan het begin van de 13de eeuw verhuizen de zusters van Averbode definitief naar een eigen klooster te Keizerbosch in Neer, nabij Roermond.

Verblijf in Deurne

Op 10 februari 1797 werden de proost, pater Gerlachus, en een dertigtal zusters door de Franse bezetters uit het klooster verjaagd omdat het klooster niet bij machte waren de opgelegde contributie te betalen. Heel wat geestelijken vluchtten in die tijd naar Noord-Brabant, waar een heel ander politiek regime heerste. Daarnaast hadden priorin zuster Therese en haar zus, zuster Agnes, familie wonen in Vlierden. De proost, priorin en 9 zusters vertrokken mogelijk om die redenen naar Deurne.
Zij betrokken in 1802 op het (huidige) adres Martinetstraat 32-34 het huis van de weduwe van A.A. van Noort, voormalig secretaris van Deurne. Ze verhuisden later naar de leegstaande woning van dominee Jan Floris Martinet aan het (latere) adres Markt 12.

In het Orgaan voor Limburgse geschiedenis, taal en letterkunde, de Maasgouw van augustus 1906 staat een artikel met de volgende inhoud:

Op 12 november 1803 ondertekende Pater Gerlachus te Deurne een getuigenis van een zuster Ursula de la Croix. Deze getuigenis werd door het gemeentebestuur van Deurne bekrachtigd met de gemeentezegel en mede namens A. Corstiaens ondertekend door G. van Riet, secretaris te Deurne.

Hieruit kan worden afgeleid dat de pater en de zusters meerdere jaren in Deurne verbleven.

Zusters Norbertinessen in Deurne

Zie ook het overzicht van de Norbertijn en Norbertinessen, die in Deurne hebben gewoond.

Bronnen

• Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek H.N. Ouwerling en Fruytier
• Pater Herman Janssens, Norbertijnenabdij Averbode België.
• Dhr. Jo Kuijpers, Heemkundekring Oos Naer te Neer Limburg

Referenties