Helmondseweg 5

Nederlandse Hervormde Kerk
Locatie	Helmondseweg 5, Deurne
Start bouw	1815
Gereed	1815
Monument status	Rijksmonument

Rechts de N.H. Kerk aan de Helmondseweg.
Foto: collectie Thom van der Straaten

De Nederlands-Hervormde Kerk, de kerk van de protestantse gemeente Deurne, bevindt zich aan de Helmondseweg 5. Deze kerk werd op 31 oktober 1817 ingewijd.

Bouwgeschiedenis

De kerk is gebouwd tussen 1815-1817, na de overdracht van de oude kerk en nadat hiervoor al in 1809 door Lodewijk Napoleon, die in dat jaar een bezoek aan Deurne zou brengen, de benodigde gelden beschikbaar had gesteld. Het land rondom de kerk was eigendom van Theodorus baron de Smeth, en het is dan ook aannemelijk dat het perceel van de kerk van zijn landerijen rond de hoeve Ten Velde is afgesplitst.

Het betreft een zaalbouw met driezijdige sluitingen, dakruiter en lichte steunberen met uitgemetselde lagen, waardoor een geblokt effect ontstaat. Het dak is gedekt met leien. Bij de bouw werd het metselwerk aangenomen door Pieter van de Mortel voor 387 gulden, terwijl Adriaan van de Mortel (1759-1829) voor 531 gulden het timmerwerk verzorgde.

Architectuur

Het betreft een achtkantig gebouw, bestaande uit een schip van twee traveeen. Het gebouw heeft een symmetrische plattegrond, opgetrokken uit handgevormde baksteen. Er zijn hardstenen dorpels en sluitstenen aanwezig, evenals uitgemetselde lichte pilasters op de hoeken. De vensters en deuren kennen gietijzeren maaswerk, en zijn uitbundig geometrisch ingedeeld met rozetten, driepassen en visblazen. Onder het maaswerk hebben de lancetvensters een kleine roedenverdeling. De dakbedekking is samengesteld en kent leien in maasdekking. Op het dak staat een achtkantige dakruiter met klok en spits. De luidklok in het torentje van de kerk werd ivm de metaalverordening 1942 op 12 november 1942 tussen 12:00 en 14:00 uur door de Duitsers weggehaald. Vijf jaar later werd er een nieuwe klok in de klokkentoren gehangen.

N.H. Kerk interieur.
Foto: collectie Peter Vink

Interieur

Timmerman Adriaan van de Mortel zorgde er voor dat op 2 augustus 1817 de preekstoel uit de Bakelse kerk, die tot dan nog steeds door de protestanten gebruikt werd, werd verplaatst naar de nieuwe kerk in Deurne. Het betreft een eiken kansel met koperen gegoten lezenaar uit de 18e eeuw. De baronnenbank is de bank die in 1906, op verzoek van de toenmalige heer van Deurne Theodore baron de Smeth, in 1906 vooraan links in de kerk werd geplaatst. De eiken herenbank bestaat uit oude fragmenten uit het eerste kwart van de 19e eeuw en een wapen van de familie De Smeth. Dit wapen werd in de vroege 21e eeuw gesneden en vervangt een eerder exemplaar.

Orgel

Het orgel werd door een telg uit de familie De Smeth aan de kerk geschonken. Het plaatje dat op het orgel werd gemonteerd en daarvan getuigde, is in het recente verleden van het orgel verdwenen.

Begraafplaats

Op de begraafplaats vindt men onder andere een Baarhuisje en de monumentale grafzerk van dominee Reddingius, die op 34-jarige leeftijd door een val op een ijzeren kachel om het leven kwam.. Op de begraafplaats staan onder meer een beuk (ca. 85 cm. doorsnee) en een esdoorn (ca. 75 cm. doorsnee). Om de kerk en begraafplaats is sinds 1863 een gemetselde muur met ezelsrugboog en naast de poort pijlers met hardstenen dekplaten. Voor de overige begravenen op het kerkhof zie Categorie:Begravene protestants kerkhof (Helmondseweg)

De kerk is een rijksmonument.

Bronnen, noten en/of referenties

DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI

De informatie die hier staat wordt gebruikt om over te hevelen naar WikiTude. Dit is onderdeel van het DeurneWiki TR Plekke project dat als doel heeft geselekteerde artikelen uit DeurneWiki over te brengen naar WikiTude, een nlwikipedia:Toegevoegde realiteit. Zie hier onder hoe WikiTude te installeren. Voor meer informatie, zie artikel DeurneWiki TR Plekke.

DeurneWiki TR Plekke: DeurneWiki_TR_Plekke_POI
Naam	Helmondseweg 5
Wereld	DeurneWiki_TR_Plekke_POI
Korte WikiTude text van object	De Nederlands-Hervormde Kerk werd gebouwd rond 1816 door de Deurnese aannemers Pieter van de Mortel (metselwerk voor 387 gulden) en Adriaan van de Mortel (timmerwerk voor 531 gulden). In 1817 kreeg de kerk de preekstoel uit de Bakelse kerk. De eigen ommuurde begraafplaats is van 1863. Bijzonder is het baar- of lijkenhuisje (1843) en de Joodse begraafplaats als enclave binnen dit kerkhof. In de kerk is een speciale bank voor de heer van Deurne, met het wapen van de familie De Smeth van Deurne.
Bestandsnaam van plaatje bij object voor WikiTude	ProtestantsekerkDeurne.jpg
Getoond plaatje
Coordinaten van het object in WikiTude	51.463747° N, 5.793190° E
Lokatie op kaart	Bezig met het laden van de kaart... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"450px","height":"500px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"icon_32_DeurneWiki_TR_Plekke.png","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":16,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.463746999999998,"lon":5.7931900000000001,"icon":"/wiki/images/a/a4/Icon_32_DeurneWiki_TR_Plekke.png"}],"imageoverlays":null}

Installeren van WikiTude op uw android of iPhone mobiel

Installeer WikiTude voor uw android toestel: of WikiTude voor uw iPhone: door op de links te klikken of via de app-market van uw toestel.