Linden op de Markt

Zicht op de Markt te Deurne vanuit het Haageind, 1890. We herkennen de bomen rond het huis van dokter Crobach.

De Markt in de jaren 1960-1970. Op deze foto zijn de twee bomen voor de voorgevel (rechts) en één voor de zijgevel (links) van het huis van dokter Crobach nog herkenbaar. De fotograaf stond wat verder naar rechts dan bij bovenstaande foto, maar dezelfde bomen zijn zichtbaar. Foto coll. Nelly Hermans-van den Eijnde.

Op de Markt in Deurne stonden tot omstreeks 1985 meerdere monumentale lindebomen. De meeste stonden ooit nabij gevels van inmiddels verdwenen woonhuizen.

De bomen waren in de late 19e eeuw, toen de eerste foto's ervan gemaakt werden, zeer waarschijnlijk al ouder dan 100 jaar. Een exacte leeftijd kunnen we niet geven, omdat er geen oudere afbeeldingen bekend zijn. Enkele ervan markeerden het vroegere verloop van de Stationsstraat, die tot 1894 nog doorliep tot vlak voor de kerk, en de rooilijnen van de bebouwing langs Kerkstraat en Molenstraat.

De oudste foto's

Drie lindebomen stonden in 1894 voor de voorgevel van herberg De Gouden Leeuw, één voor de voorgevel van Markt 12 en drie rond het vroegere huis van dokter Crobach, te weten twee voor de voorgevel en één voor de zijgevel.

Op de overzichtsfoto van de Markt uit 1895 zien we drie bomen op de Markt vóór het oude raadhuis (vermoedelijk de drie bomen voor en naast het toen inmiddels afgebroken huis van Crobach), twee bomen achter het huis van Crobach op de hoek met de Martinetstraat (op geen andere foto te herkennen), twee bomen (één is lastig zichtbaar) voor de voorgevel van De Gouden Leeuw en één langs de zijgevel daarvan.

Eerste helft 20e eeuw

Zeker is, dat er in de vroege 20e eeuw nog minstens twee bomen voor de voorgevel van De Gouden Leeuw stonden en één langs de zijgevel. Wat er met de twee bomen achter het huis van Crobach is gebeurd, is onzeker; mogelijk zijn ze al ten tijde van de bouw van het nieuwe gemeentehuis gekapt. In de vroege 20e eeuw, waarschijnlijk bij de bouw van De Zon, sneuvelden de twee bomen voor de voorgevel van De Gouden Leeuw.

Omstreeks 1934 en in 1955 waren er uiteindelijk met zekerheid nog 5 bomen over: de drie rond het vroegere huis van dokter Crobach, één boom die aan de zijgevel van De Gouden Leeuw stond en één die voor Markt 12 stond. Tegen één van de bomen werd in 1921 de Jaap van de Leijsing opgesteld, een zwerfkei.

Tweede helft 20e eeuw

De laatstgenoemde bleef staan na de bouw van de Rabobank in 1959. Doordat de rooilijn daarbij werd teruggelegd, stond de boom nog vrijer in de ruimte dan voorheen. In oktober 1982 vormden de bomen nog mede het decor voor de protestacties tegen de sluiting van het ziekenhuis. Alle vijf sneuvelden waarschijnlijk omstreeks 1985, toen de Markt werd heringericht en nieuwe bomen werden geplant. De bomen zullen toen zeker zo'n 200 jaar, maar waarschijnlijk nog wel een stuk ouder zijn geweest.

Foto's

De Markt van Deurne vanuit de Visser. Centraal herkennen we drie bomen voor De Zon (waarvan er één schuilgaat achter het raadhuis), één voor de voorgevel van Markt 12 en één langs de zijgevel van het huis van dr. Crobach.

De grotere Markt van Deurne in wording, circa 1895. In het midden zien we op de achtergrond meerdere grote linden staan.

Drie bomen rond De Gouden Leeuw en één van de bomen die ooit rond het huis van Crobach stonden.
Foto: collectie heemkundekring Deurne

De bomen die bij het huis van Crobach stonden, nu rond de kiosk. Rechts één van de andere bomen, mogelijk die langs de zijgevel van De Gouden Leeuw. Foto van kort na september 1944.

De Markt in Deurne, 1955. Heel duidelijk zien we hier de drie bomen die rond het huis van Crobach stonden, de ene boom die naast de Gouden Leeuw stond en de boom voor Markt 12.