Heeft u correcties, aanvullingen of foto's bij een artikel dan kunt u die hier mailen.
Rabo-clubsupport leverde dit jaar 765,88 euro op. Allen die op ons stemden hartelijk dank!
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis

Rijksveldwacht brigade Deurne: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 103: Regel 103:
|[[Adriaan Maas (1836-1915)|Maas, Adriaan]]||onbezoldigd||1862 - 1865||veldwachter
|[[Adriaan Maas (1836-1915)|Maas, Adriaan]]||onbezoldigd||1862 - 1865||veldwachter
|-
|-
|[[Johannes Franciscus Maas (1882)|Maas, Johannes Franciscus]]|| ||1934 - 1938||brigadier-majoor der rijksveldwacht
|[[Johannes Franciscus Maas (1882)|Maas, Johannes Franciscus]]|| ||1934 - 1938||brigadier-majoor rijksveldwacht
|-
|-
|[[A. Martens|Martens, A]]||onbezoldigd||ca 1902||
|[[A. Martens|Martens, A]]||onbezoldigd||ca 1902||

Versie van 30 aug 2015 10:56

Leden van het korps Rijksveldwacht Deurne. Helemaal links, zittend: Johannes Bernardus Tegelaers (1888-1944), de overige leden zijn (helaas nog) onbekend.
Foto collectie Zus Peters-Tegelaers
Voormalig politiebureau aan de Martinetstraat
Foto collectie Ton Hartjens

Een Rijksveldwachter was de benaming van een politioneel ordehandhaver.

Nederland kende gemeenteveldwachters en rijksveldwachters. De eersten hadden alleen bevoegdheden binnen de eigen gemeente, en daarom waren gemeenteveldwachters vaak tevens aangesteld als onbezoldigd rijksveldwachter.

De gemeenteveldwachter was nauwelijks een professionele politieman. De gemeente vond de functie van veldwachter ook niet erg belangrijk. Hij werd slecht betaald en boezemde waarschijnlijk weinig ontzag in zijn doorgaans versleten uniform. Vaak moest een gemeenteveldwachter vragen of hij op kosten van de gemeente na jaren een nieuwe uniformjas mocht kopen.

Ook het salaris van de gemeenteveldwachter was laag. Gemiddeld verdiende een gemeenteveldwachter rond 1900 zo'n 250 gulden per jaar. Verschil qua inkomen was afhankelijk van de neventaken. Was de gemeenteveldwachter ook gemeentebode en opzichter bij openbare werken, dan kreeg hij toeslagen van 25 tot 50 gulden per jaar.

Vanaf de jaren 1930 treed een zekere professionalisering in. Zo had de gemeenteveldwachter recht op dertig gulden rijwielvergoeding, vijftig gulden diplomatoelage, honderd gulden uniformgeld, vrije woning en medische behandeling. De nieuwe gemeenteveldwachter stond ook niet meer overal alleen voor. Bij bijzondere gelegenheden als bijvoorbeeld de kermis stonden rijksveldwachters van het district of leden van de Koninklijke Marechaussee hem bij. De gemeenteveldwachter werd vanaf de jaren dertig ook ingezet als zedenmeester.

Bewapening

De Gemeente Veldwachters in Deurne en Liessel waren allemaal uitgerust met een zogenaamde “Hartsvanger” (een kort en dik snijzwaard). In 1927 werd er een nieuwe provinciale instructie van kracht die aangaf dat een Gemeente Veldwachter in Noord-Brabant in het bezit moest zijn van een “Klewang” of “Sabel”. Na overleg met de andere veldwachters stuurde Chef Veldwachter Franciscus de Clerck (1885-1958) op 19 januari 1927 een brief aan B&W van Deurne en Liessel dat er gekozen was voor de “Klewang” met het verzoek “elke gemeenteveldwachter in het bezit te stellen van een Klewang volgens het alhier aanwezige model”. Uiteindelijk is het toch geen klewang geworden, maar een sabel (de zg. veldwachterssabel).[1]

Bureau

In die tijd was het ook heel gewoon dat een veldwachter / politieman een bureau aan huis had of in het bureau woonde. In het eerste geval kreeg de betreffende veldwachter daar dan een (kleine) vergoeding voor. In het tweede geval woonde hij er meestal gratis. De verzorging van de arrestanten was dan tevens zijn taak. Meetstal draaide de vrouw des huizes daarvoor op want de arrestanten aten met de pot mee. In Deurne bijvoorbeeld fungeerde een deel van huize Landzicht (Stationsstraat A.53), het woonhuis van groepscommandant Theo Koenders, tot 1953 als "groepsbureau". Na die tijd werd het politiebureau in het Gemeentehuis gevestigd en weer later in het politiebureau aan de Martinetstraat.

Korps Rijkspolitie

In 1945 kreeg Deurne de beschikking over een meer professionele politieorganisatie, het korps:Rijkspolitie Deurne.

Zie ook de artikelen Bijzondere veldwachters en Politie.


(Rijks)veldwachters, werkzaam in de "gemeente Deurne (en Liessel)", waren (lijst nog onvolledig):

Naam Opmerking Periode Rang
Aarts, Michiel onbezoldigd ca 1870 - ca 1875
Aarts, Petrus Johannes gemeenteveldwachter
Althuizen, Franciscus gemeenteveldwachter
Althuizen, Nicolaas veldwachter
Althuizen, Nicolaas onbezoldigd 1877 - 1898 rijks-veldwachter
Althuizen, Pieter François gemeenteveldwachter
Althuizen, Willem 1891 - 1892 veldwachter
Blaauw, Johannes Albertus 1938 - 1946 brigadier-majoor
Boerenkamp, Francis ca 1905-1931
Boomgaard, Paulus Gerardus 1906 - 1907 rijksveldwachter
Boven, van Theodorus ? - ? ?
Bruggemans, Carel Leendert Johannes 1884 - 1887 brigadier rijksveldwacht
Clerck Franciscus 1916 - 1940 chef-veldwachter
Essen, van den Jacobus Vincentius onbezoldigd 1881 - 1885 rijksveldwachter
Fransen, Paulus 1876 - 1892 veldwachter Vlierden
Fransen, Piet 1926 - 1928 veldwachter Deurne
Hammen, van der Jan Hendrik 1895 - 1898 brigadier rijksveldwacht
Heijden, van der Arnoldus onbezoldigd (Vlierden) voor 1907 - rijksveldwachter
Heijden, van der Johannes onbezoldigd 1852-1871
Hendriksen, Christiaan Albertus 1883 - 1883 rijksveldwachter
Heurik, van den Arnoldus ? - ?
Heuvel,van den Johannes Hendricus gemeenteveldwachter
Hoebergen, Gerardus onbezoldigd voor 1892 - na 1900 veldwachter
Hoek, van Antonie onbezoldigd[2] 1865 - ca 1877
Hoek, van Francis onbezoldigd 1862 - 1910
Huizing, Evert 1886 - na 1889 3e klas, rijksveldwachter
Iven, Wilhelmus onbezoldigd (Vlierden) 1901 - 1907 gemeenteveldwachter
Jansen, Christiaan 1912-1924 brigadier-majoor rijksveldwacht
Kartner, Hendrik onbezoldigd 1858 - ca 1877 rijksveldwachter
Kartner, Johannes Baptista onbezoldigd 1870 - 1888 rijksveldwachter
Keunen, Willem onbezoldigd 1877 - ca 1879
Koenders, Theo 1943 - 1945 groepscommandant
Libregts, Sebastiaan onbezoldigd (Vlierden) 1906 - 1907 rijksveldwachter
Maas, Adriaan onbezoldigd 1862 - 1865 veldwachter
Maas, Johannes Franciscus 1934 - 1938 brigadier-majoor rijksveldwacht
Martens, A onbezoldigd ca 1902
Orleans, Eduard François 1887 - 1895 brigadier rijksveldwachter
Ouwerling, Arie 1878 - 1883 brigadier
Pijnen, Jacobus 1929 - 1932 rijksveldwachter
Roest, Walterus 1901 - 1925 gemeenteveldwachter
Rooijakkers, Cornelis Vlierden buitengewoon veldwachter
Schaik, Eimericus Antonius 1914 -1915 gemeenteveldwachter
Schijndel, van Antonius onbezoldigd 1892 - na 1898
Slaats, Antonie onbezoldigd 1893 - 1906 veldwachter
Strijbosch, Hendrik onbezoldigd[3] 1865 - ca 1877
Urlings, Mathias Hubertus 1936 - ? brigadier-titulair rijksveldwachter
Ven, van de Johannes Paulus onbezoldigd ? - 1873 veldwachter
Verstappen, Hendrik 1919 - ? gemeenteveldwachter
Verstappen, Johannes Hendricus 1914 - 1915 veldwachter
Vosmeer, Joseph 1932 - 1936 brigadier-titulair rijksveldwachter
Vosters, Antonius Johannes 1890 - ? rijksveldwachter
Vullings, Johannes Alphons veldwachter
Warenburg,van de Franciscus 1899 - 1920 brigadier-rijksveldwachter
Wich, Coenraad Wilhelmus 1885 - 1888 veldwachter
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Archief Jacq de Clerck, kleinzoon van Franciscus de Clerck
  2. in dienst bij Jan van de Griendt
  3. in dienst bij baron De Smeth