Johannes Hermanus Henricus Hermans (1848-1919)

Johannes Hermanus Henricus Hermans
Foto: collectie Oudheidkamer
Persoonsinformatie
Volledige naam	Johannes Hermanus Henricus Hermans
Roepnaam	Jan
Geboorteplaats	Helmond
Geboortedatum	7 augustus 1848
Overl.plaats	Groesbeek
Overl.datum	8 maart 1919
Partner(s)	Elisabeth Frederica Marina Klep (1858-1943)
Beroep(en)	ondernemer

Johannes Hermanus Henricus (Jan) Hermans (1848-1919) was boekhandelaar en als oprichter van de Boerenbond Deurne een van de pioniers van de Deurnese georganiseerde boerenstand.

Afkomst en gezin

Jan was een zoon van goudsmid Johannes Theodorus Hermans (Oss 1816-1890 Helmond) en Joanna Maria Raijmakers (Helmond 1808-1878 Helmond).

Hij studeerde aan de toenmalige Latijnse School in Helmond en doorliep vervolgens het klein seminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel. Hij was een gelovig mens en ondernam regelmatig bedevaarten naar Rome en Lourdes. In dit laatste heiligdom leerde hij zijn toekomstige echtgenote kennen: Elisabeth Frederica Marina Klep, (Oosterhout 23 juli 1858 - Arnhem 26 februari 1943), een dochter van de heel- en verloskundige Martinus Cornelis Klep (Breda 1821-1881 Breda) en Margueritte Anne Elisabeth Zwaanshals (Boulogne Sur Mer (Fr) 1814-1891 Breda).

Hij huwde met haar in Breda op 14 september 1887.

Uit dit huwelijk werd een dochter geboren:

1. Maria Josepha Antonia, (Deurne 3 juni 1892 - Ede 3 december 1936). Zij huwde op 17 september 1912 in Groesbeek met journalist Casparus (Caspar) Bartholomeus Martinus Maria Kreijns (Rotterdam 1884-1960 Wouw).

Hij vestigde zich, komende vanuit Helmond, op 24 april 1889 in Deurne op het toenmalige adres Stationstraat 422, het tegenwoordige pand Stationsstraat 91-93, en ging de boekhandel in. In 1906 betrok hij de nieuw villa Mariahof aan de Stationslaan 6, die destijds in zijn opdracht was gebouwd.

In het gezin van Jan Hermans werkten achtereenvolgens en/of gelijktijdig de volgende dienstmeisjes:

• Philomena Huberta Maria Verhagen, geboren in Weert op 14 maart 1875, was in dienst vanaf 2 mei 1889.
• Antonetta Maria van de Mortel, een dochter van timmerman Jan van de Mortel. later gehuwd met bakker Jos Bertrams, was waarschijnlijk ook in dienst vanaf 2 mei 1889.
• Bartholomea Keeren, een ongehuwd gebleven dochter van zadel- en haammaker Hendrik Keeren was, komend van Gemert, in dienst vanaf 2 september 1890.
• Catharina Munsters, een dochter van Johannes Munsters, was, komend van Helmond, in dienst vanaf 25 februari 1891. Zij vertrok bij haar huwelijk met Peter Martens uit Mierlo in februari 1893 naar Helmond.
• Maria Lucia van Brussel uit Helmond kwam op 24 augustus 1893 van Tilburg bij de familie Hermans en vertrok op 5 juli 1894 naar Budel.
• Agnes Maria Huberta Fransen, een dochter van de Liesselse smid Francis Fransen, kwam op 2 maart 1895 van Asten naar Deurne. Zij huwde later met de Liesselse onderwijzer Peter Goevaers.

Maatschappelijke betekenis

Jan Hermans werd ook wel Gouden Jan genoemd, omdat hij vermogend was of omdat hij de zoon was van een goudsmid. Hij speelde een rol van betekenis in de agrarische toporganisaties, die op het einde van de 19e en in het begin van 20e eeuw tot stand kwamen. Zo werd hij tijdens de oprichtingsvergadering van 17 augustus 1896 tot secretaris van de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (NCB) gekozen waar hij 150 Deurnese leden vertegenwoordigde.

Jan Hermans richtte in 1897 de Botermijn van Eindhoven op en werd in 1899 gemachtigde voor de coöperatieve aankoop. In 1901, trad hij af als secretaris van het NCB-hoofdbestuur maar bleef nog tot 1904 bestuurslid. Behalve voorzitter van de Boerenbond Deurne was hij ook voorzitter van de Raad van Toezicht van de Boerenleenbank Deurne. Hermans werd in 1896 lid van de gemeenteraad van Deurne en Liessel en in de raadsvergadering van 29 september 1900 werd hij tot wethouder gekozen. Bovendien werd hij bij die gelegenheid aangesteld als “derden ambtenaar van den burgerlijke stand”. In de gemeenteraadsvergadering van 3 september 1907 nam hij afscheid als raadslid en wethouder wegens vertrek naar Duitsland en op 23 oktober daaropvolgend werd hem eervol ontslag verleend als ambtenaar van de burgerlijke stand.

Daarnaast zat Jan Hermans in diverse andere bestuursorganen. Zo was hij tot 1904 rubriekredacteur van het bondsorgaan, tot 1907 lid van het bestuur van de Onderlinge Brandassurantie van de NCB, van 1900 tot 1902 voorzitter van de Noord-Brabantse Zuivelbond en van 1904 tot 1907 voorzitter van de Boxtelse Coöperatieve Exportslagerij.

Afscheid

Hij nam op 3 september 1907 afscheid van de gemeenteraad.

Bij zijn afscheid van de leden van de Deurnese Boerenbond publiceerde hij in het Boerenbondsblaadje de volgende afscheidsrede.

Beste Vrienden,

Zoo gaarne had ik in eene algemeene Vergadering in het Bondsgebouw persoonlijk afscheid van u genomen bij mijn vertrek naar Duitschland. Zulks ging echter niet, wijl de vergaderzaal vol veevoederartikelen zit. Thans richt ik mij door het Boerenbondsblaadje tot u. Juist door eensgezindheid en samenwerking hebben wij den Boerenbond van Deurne, ten spijt van zekere vrienden en tegenstanders als tot den bloeiensten Boerenbond van den N.C.B. meer, tot dien van Nederland gemaakt. Dat het zoo blijve, dat het Bestuur dus op de eerste plaats zorge, dat geen verkeerde personen in het Bestuur of aan het hoofd komen staan, die heimelijk den Boerenbond een knak zouden geven — dat de eensgezindheid en samenwerking niet gestoord worden door ophitsing, verdachtmaking in een of ander Blad en dat de Eerw. Geestelijke Adviseur, onbegrijpelijk in een verkeerd vaarwater gekomen, de pen weder opneme voor zijn Blad, voor het Blaadje van den Boerenbond van Deurne, door Z.Ew. zelf gesticht en dat zooveel heeft bijgedragen tot groei en bloei van den Deurneschen Boerenbond. Vooral hoop ik zulks, omdat het Bestuur, hoe ijverig ook, zoo hard noodig heeft advies en steun, nu de Voorzitter hen niet meer kan leiden, doch zich zelve zal moeten beheeren. Weest eensgezind Leden van den Boerenbond van Deurne, onthoudt u direct en indirect van politiek en laat u vooral niet ophitsen, wilt gij steun van hen, die steun kunnen geven, verbitter eerst hen dan niet, maar komt voor uw recht uit en dit recht zal u wedervaren, wanneer zulks op gepaste wijze gevraagd wordt. Alle onderdeelen van den Boerenbond van Deurne hebben uitstekend gewerkt, Coop. aankoop, Brandassurrantie, paardenfonds enz. alleen moet de Boerenleenbank wat meer vertrouwen hebben bij hen, die er gebruik van kunnen maken, dit is mijn innige wensch. Vaartwel dan Vrienden, Leden van den Boerenbond in Deurne, blijft aaneen gesloten, weest eensgezind. Ik dank u recht hartelijk voor het vertrouwen in mij gesteld van af de oprichting van den Boerenbond van Deurne tot op heden, en de grootste voldoening zal voor mij zijn, wanneer ik mag hooren dat de Boerenbond van Deurne steeds in groei en bloei toeneemt. Gods beste zegen steune den Boerenbond van Deurne!!

JAN HERMANS. Deurne, 19 Sept. 1907.

Op 2 oktober 1907 verhuisde hij naar Remagen in Duitsland.

Bronnen, noten en/of referenties W.A.M. van Heugten - Deurne en de Peel Gerard Jansink - Jubileumboek Een eeuw coöperatief bankieren in Deurne 1901-2001 Noten