Landbouwverslag 1876

foto collectie LHE – Lien Janssen-Beks

foto collectie gemeente Deurne

foto collectie Piet Pardoel

foto collectie LHE - Jan Goevaerts

foto collectie Jan van de Mortel

foto collectie Paul Jacobs

foto collectie Lam Janssen

In het landbouwverslag 1876 werd de algemene toestand van de landbouw als volgt omschreven.

Evenals in onze voorgaande verslagen mogen wij van vooruitgang in den landbouw melding maken, vooral in vergelijking met jaren herwaarts, wat moet worden beschouwd een gevolg te zijn van betere bemesting door aankoop van meststoffen (guano) en betere voeding van het vee, Konnen de elders overtollige en veelal schadelijke meststoffen alhier worden aangevoerd zonder dat derzelver prijzen door de kosten van transport bovenmatig werden opgevoerd dan mocht men zich een toekomst voor de landbouw voorspellen waaraan thans niet kan worden gedacht terwijl toch vooral behoeften aan meststoffen de meerdere bloei van de landbouw tegenhoudt.

Misgewas door plantenziekte of schadelijk gedierte heeft men niet te betreuren.

In 1876 zijn in het openbaar verkocht 7.20.00 hectare bouwland voor 3.350 gulden en 8.50.00 hectare weiland voor 7.180 gulden. Behalve 13 % voor onkosten. Verhuur van landerijen vindt bij uitzondering plaats, de regel is verhuring van boerderijen met de woning.

De verkochte runderen op de verschillende jaarmarkten hebben, volgens zo nauwkeurig mogelijk gemaakte aantekeningen, ongeveer 75 à 80 gulden opgebracht gemiddeld.

De gemiddelde prijs der boter op de weekmarkt is over het gehele jaar geweest 1,30 gulden per kilogram.

Op de jaarmarkten werden aangevoerd op de voorjaarsmarkt 130 runderen en op de najaarsmarkt 145 runderen. Op de weekmarkt werd gedurende het gehele jaar aangevoerd en verkocht 16.655 kilogram boter.

Er is in de gemeente aanwezig een niet-gegradueerde veearts genaamd Antonius Smits, hebbende een vergunning bedoeld bij art. 15 der wet van 8 juli 1874 (Staatsblad no 98). G. Hikspoors is in den loop des jaars overleden.

De verbeteringen blijven zich hoofdzakelijk bepalen in betere bewerking der gronden en bemesting door aankoop van meststoffen. In de laatste jaren wordt langzamerhand meer toegelegd op aankoop van guano, feces en as waarvan echter de hoeveelheid niet is aan te geven.

Gewassen met opbrengsten in 1876
gewas	hectaren	opbrengst
rogge	770	13.090 hl 17 hl/ha 2.600 kilo stro/ha
haver	320	12.800 hl 40 hl/ha 2.700 kilo stro/ha
boekweit	123	1.230 hl 10 hl/ha 2.400 kilo stro/ha
veenboekweit	500	9.000 hl 18 hl/ha
erwten	20	200 hl 10 hl/ha 600 kilo stro/ha
aardappelen	230	43.700 hl 190 hl/ha
winterkoolzaad	45	1.125 hl 25 hl/ha
vlas	62	18.600 kg 12 hl zaad/ha prijs 75 gulden/100 kilo 10,30 gulden/hl zaad
tabak	-	-
mangelwortelen	14	360.000 kilo 60.000 kilo/ha
wortels	20	3.000 hl 150 hl/ha
wortels als ondervrucht	15	1575 hl 80 hl/ha
160
zomerspurrie	35
herfstspurrie	520
groen gemaaide klaver	60

Er was 960 hectare weiland met een geschatte gemiddelde opbrengst van 4.500 kilo hooi per hectare.

Veestapel in Deurne en Liessel in 1876
Soort	aantal
veulenmerries en (vermoedelijk) drachtige merries	15
veulens en paarden onder drie jaar	10
overige paarden	240
ezels en muilezels	1
springstieren	6
melkkoeien en melkvaarzen	1360
kalveren, pinken en hokkelingen	470
mestossen en ander mestvee	160
trekossen	140
in de loop van het jaar gemeste en geslachte kalveren	25
schapen	1.460
aantal houders van schaapskudden op gemeenteweiden	39
uitgevoerde lammeren	520
geiten en bokken	375
varkens	530
in de loop van het jaar geboren, gemeste en geslachte varkens	400
kippen	1.850
eenden	70
bijenkorven	2.700
gemiddeld honinggewicht per korf	11 kg
gemiddeld wasgewicht per korf	1 kg
kiloprijs honing	0,51 gulden
kiloprijs ruwe bijenwas	0,80 gulden

Er waren twee veefondsen die zeer gunstig werken en waaraan nagenoeg alle veehouders deelnemen.

Ontginning van veengronden heeft in de gemeente op vrij grote schaal plaats en zo het schijnt met vrij gunstig gevolg.

Bronnen, noten en/of referenties RHCe toegang 13180 Gemeentearchief Deurne 1813-1950 inv.nr. 98/4