De Withorst

Boerderij De Withorst.
Foto: collectie Henk van Dinther

Boerderij De Withorst aan de Wittedijk 19 werd in 1926 door de gemeente Deurne gebouwd en aan particulieren verpacht.

Boerderij

Van de besloten raadsvergadering van 31 augustus 1926 melden de notulen daarover het volgende:

Verhuring van de boerderijen De Withorst en Kuilkenshoeve.

De voorzitter deelt mede dat hij ter bespreking van de aanvragers om genoemde boerderijen het noodig oordeelt even in besloten vergadering over te gaan, waarmede de vergadering accoord gaat. Verder zegt spreker dat er verschillende liefhebbers zijn om de boerderijen te huren, o.a. Hendrik te Velp bij Grave, Van der Linden uit Mill en Driessen uit Helden-Panningen, uitgenomen Hendriks uit Velp zijn allen geschikt bevonden. B en W zijn bij die personen op de boerderij gaan kijken en vonden ze geschikte boeren behalve genoemde Hendriks.

De onderhandelingen met Van der Linden zijn gestaakt daar deze blijkbaar niet op de gestelde voorwaarden van B en W inging. Tenslotte bleven als ernstige candidaat-huurders over Vogels, Van der Straaten en Driessen, waarvan geen uitgezonderd, de beste informaties zijn verkregen en daar er maar twee boerderijen te verhuren zijn werd de keus van B en W moeilijk wie van de drie aan den raad als huurder moest worden voorgedragen. Het college heeft daarom gemeend de huurders naar voren te brengen die het eerst hun aanvrage hebben ingediend en dat zijn Van der Straaten uit Wanroij en Vogels uit Erp. Beiden of liever alle drie gaven de voorkeur aan de Withorst. Spreker zegt dat B en W echter hebben gemeend dat Van der Straaten volgens hen met meest in aanmerking moet komen voor de Withorst gezien zijn veestapel, werkwijze en zijn gereede als landbouwwerktuigen enzovoorts.

Over Van der Straaten is ook nog geïnformeerd bij den burgemeester van Wanroij en den burgemeester van Oploo, den vroegeren secretaris van Deurne, die de beste verklaringen geven.

Ten bewijze dat Van der Straaten goed boert laat de voorzitter eenige melklijsten van de stoomzuivelfabriek circuleeren, die tot tevredenheid van verschillende raadsleden stemmen.

Het lid Cleutjens verklaart dat deze lijsten er goed uitzien en f 90 om de 14 dagen een flink bedrag is.

De voorzitter meent hier nog zijn spijt te moeten betuigen dat ook Driessen uit Helden niet kon worden geholpen, aangezien ook deze flink en degelijk boer is, waar de gemeente ook goed mee kon zijn.

Het lid Cleutjens zegt van Driessen te hebben vernomen dat hij niet in aanmerking kon komen, Driessen verklaarde dat hij gaarne zou hebben gehuurd en zich aanbevolen houdt voor een volgende gelegenheid. De voorzitter meent dat zich deze gelegenheid wel eens kon voordoen, naar hij verwacht zal ook de erfpachter Manders op zijn boerderij niet vol kunnen houden, De man is reeds op het raadhuis zijn nood komen klagen en verklaarde zelf dat het zoo niet meer ging.

De eerste pachter werd Lambertus van der Straaten uit Wanroij. Het oorspronkelijke adres was D.48. De eerste jaren betaalde hij 55 gulden per hectare per jaar. Hij kon, zoals ook enkele andere boeren op de vooroorlogse ontginningsboerderijen, de moeilijke beginperiode niet te boven komen en ging in 1933 failliet.

De Withorst werd in 1940 voor 800 gulden per jaar verpacht aan A. Aarts uit Asten.

Toponiem

Het toponiem de Withorst is van veel vroeger datum dan de boerderij.

Bij een grote en massale wolvenjacht in juli 1753, door alle houders van schapen en koeien met hun honden, werd afgesproken dat de mannen van Liessel die van Deurne ter hoogte van de Withorst elkaar zouden ontmoeten.

Ook in het memorieboek dat gemeintmeester Balthasar van Schaijk vanaf 1760 tot aan zijn dood bijhield bij de verpachting van peelveldjes wordt de Wittenhorst als markeringspunt genoemd.

In de raadsvergadering van 27 juni 1868 werd besloten door de rotten een baan te doen opwerpen vanaf den Venrayschen dijk naar de Withorst. Deze aanvulling wordt gerealiseerd door J Bennenbroek zoon van J M Bennenbroek geb. 24-05-1899. Hij met zijn vrouw Johanna Verbaarschot heeft vanaf 19-03-1943 De Withors in exploitatie gehad. Als aanvulling op het reeds eerder beschrevene is na her vertrek van de eerste huurder Verstraeten achtereenvolgens de volgende huurder geweest Verspaa (geen verdere gegevens bekend) voor de duur van zeven jaar en vervolgens Toon Aarts (eerder vernoemd) afkomstig uit Asten. Deze heeft de Withorst ook voor de duur van zeven jaren bewoond. In 1943 ging hij een ruil aan met J.M. Bennenbroek waardoor deze de nieuw huurden werd van De Withorst. In 1954 werd De Withorst door de toenmalige bewoner de gebouwen in eigendom verkregen en de boerderij een erfpacht. Deze erfpacht werd afgesloten voor de duur van 50 jaar tegen een kanon (huur) van vijftig gulden per hectare per jaar. De boerderij is in exploitatie gehouden door J.M. Bennenbroek. Deze heeft in 1967 de exploitatie overgedragen aan zijn zoon Jan die er heeft geboerd tot 1972. Jan Bennenbroek (21-06-1943) heeft het eigendom overgedragen aan Toon van de Mortel tot dan woonachtig op kulertseweg 5 te Deurne Zeilberg. Toon van de Mortel heeft het bedrijf overgedragen aan zijn zoon Arie. Deze geeft het bedrijf voortgezet tot het werd verkocht aan TOM. (Tuinbouw ontwikkeling maatschappij). Deze TOM is er tot op heden niet in geslaagd haar doel te realiseren en worden de gronden verhuurd voor landbouwdoeleinde. De Withorst heeft haar naam te danken aan een verhoging in het landschap (een Horst) midden in het landschap van de boerderij. Deze grond was van lichte kwaliteit.

Bronnen, noten en/of referenties