De Schatgraaf

Bezig met het laden van de kaart... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"400px","height":"400px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[{"text":"","title":"","link":"","strokeColor":"#FF0000","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"2","pos":[{"lat":51.452852999999998,"lon":5.7969929999999996},{"lat":51.452424999999998,"lon":5.795598},{"lat":51.452241000000001,"lon":5.7944610000000001},{"lat":51.450716999999997,"lon":5.7931840000000001},{"lat":51.449753000000001,"lon":5.793812},{"lat":51.449745999999998,"lon":5.7942},{"lat":51.447983999999998,"lon":5.7947749999999996},{"lat":51.447930999999997,"lon":5.7942679999999998},{"lat":51.447473000000002,"lon":5.7945739999999999},{"lat":51.447380000000003,"lon":5.7939249999999998},{"lat":51.446157999999997,"lon":5.7945130000000002},{"lat":51.445847000000001,"lon":5.797879},{"lat":51.449241999999998,"lon":5.7963069999999997},{"lat":51.450465999999999,"lon":5.7962610000000003},{"lat":51.451709999999999,"lon":5.7970249999999997},{"lat":51.452852999999998,"lon":5.7969929999999996}]},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ESchatgraaf\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EBij de invoering van het \u003Ca href=\"/wiki/index.php?title=Kadaster\" title=\"Kadaster\"\u003Ekadaster\u003C/a\u003E in 1832 de sectienummers Deurne F 177 tot en met F 211\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Schatgraaf\n","link":"","strokeColor":"r","strokeOpacity":"blue","strokeWeight":"0.7","pos":[]},{"text":"","title":"","link":"","strokeColor":"#FF0000","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"2","pos":[]}],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":15,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[],"imageoverlays":null}

De Schatgraaf (Schutgraaf) is een zeer oude benaming voor een akkercomplex van het noordoostelijk gedeelte van Vreekwijk, aan de westzijde grenzend aan de Derpsche Heide.

De vroegste vermelding van dit toponiem, als Scatgrave , dateert van 1421 en is te vinden in een cijnsboek van de Heer van Helmond. Ton Spamer verzamelde liefst 70 vermeldingen van dit toponiem in zijn werkstuk Een karretje op den zandweg reed… en noteerde daarbij de volgende schrijfwijzen, met tussen haakjes de vroegste vermelding: Scatgrave (1421), Scatgraeff (1542), Scotgraef (1542), Scatgraeve (1543), Scatgrave (1544), Schatgraaf (1566), Schatgrave (1606), Schaetgraeff (1611), Schatgraeven (1615), Schatgrave (1618), Schatgraff (1621), Scatgraeffs (1637), Schaedt graeff (1663), Schutsgrave (1697). Schadt Graef (1701), Schatgraag (1785). Hij wijst erop dat de naam van dit toponiem zou kunnen samenhangen met een scheidingssloot (schat (schede, schot, scheiding) en graaf (sloot). Het zou om een oost-west lopende scheidingssloot tussen Vreekwijk en het Derp gaan. Op de kadastrale kaart van 1829 van sectie F worden de percelen F 177 tot en met F 211 gerekend onder de Schatgraaf.

Het toponiem raakte in de twintigste eeuw helemaal in de vergetelheid. In een tweetal gedrukte catalogi bij de verkoop van een groot aantal goederen van de familie De Maurissens van respectievelijk mei-juni 1929 en juli 1936 werd het toponiem nog wel genoemd:

• Bij de publieke verkoop van 1929 was koop 30: Bouwland genaamd „Schutgraaf", gelegen langs den ouden grintweg Deurne-Liesel, kad. gemeente Deurne, sectie F. no. 187, groot 39 aren, belend : Mart. v. d. Mortel, Ger. Klaassen, Snijders en den weg. Deze akker lag ongeveer ter hoogte van het huidige adres Leembaan 45.
• Bij de verkoop in 1936 was koop 6: Gedeelte weg "De Schatgraaf" Kadaster Sectie F gedeelte van No. 1395, voor zoover afkomstig uit oud nummer 332, groot 1 Aren, 50 Centiaren.

In een artikel over een drietal bronzen gebruiksvoorwerpen, gevonden bij de opgraving van het urnenveld Sint-Jozefparochie in 1837, wordt ten onrechte in verband gelegd tussen dit toponiem en het schatgraven van die tijd. Urnenveld Sint-Jozefparochie. De kadastrale kaart werd negen jaar voor de urnenvondsten getekend en de percelen met dat toponiem waren al honderden jaren in cultuur gebracht.

Bronnen, noten en/of referenties