Breemortelweg

Deelnemers van de Breemortel aan de bevrijdingsoptocht op 12 mei 1945. (foto collectie Bert van Rixtel) Aan het spinnewiel zit Marie Brands, daarvoor zit Riek Manders, rechts daarvan met hoofddoek is Martina Bennenbroek, naast haar Lies van de Burgt, het meisje voor hen is Jo van Rixtel, Hanna van Rixtel-Manders hanteert de karnton, achter haar staan Net van Bussel en Door van der Kant, rechts daarvan resp. Toon Manders, Fons Geven, Sjef Brunas en Grard Bennenbroek.

De drie Breemortelse senioren Bert van Rixtel, Wim van der Kant en Jan van de Burgt voor huize Van de Burgt, herbouwd in 1930.

De Breemortelweg verbindt de Liesselseweg met de Veghelsedijk.

Oud gehucht

Een klein, middeleeuws gehucht in Deurne is de Breemortel. Een van de vroegste vermeldingen vinden we terug in een schepenakte in het stadsarchief van 's-Hertogenbosch, waar rond 1423 sprake is van de Brede Mortel. Als we bedenken dat "mortel" een aanduiding was voor moerassige, drabberige grond dan is deze gehuchtnaam heel logisch: hier immers hield het oude cultuurlandschap op en begon de uitgestrekte en natte peel. Later komen we het toponiem ook herhaaldelijk tegen als Breemwortel. Kennelijk raakte men de betekenis van deze naam kwijt en werd er een variant van de naam verzonnen.

Weijerstraat

De Breemortelweg tussen de karakteristieke bocht en de Liesselseweg weg heette eertijds de Weijerstraat en wordt door de ouderen daar nog steeds de Wèèrstraot genoemd. Opvallend is dat deze benaming in geschriften van vóór 1750 herhaaldelijk voorkomt maar daarna nooit meer. Deze straatnaam heeft door mondelinge overlevering de afgelopen twee en 'n halve eeuw dus glansrijk overleefd.

Brand

Bert van Rixtel (72 jaar), Wim van der Kant (80 jaar) en Jan van de Burgt (87), allen geboren en getogen op de Breemortel, wisten in 2008 nog precies het wel en wee te vertellen van de nog bestaande en verdwenen boerderijen in dit gehucht. Zo wist Jan zich nog te herinneren hoe zijn ouderlijke boerderij op 1 juli 1930 na een blikseminslag afbrandde. Toen het onweer kwam opzetten was de weduwe Van de Burgt-Crooijmans nog met een palmtakje met wijwater rondom het huis gegaan om bescherming van hogerhand te zoeken maar het mocht niet baten. Nog voor Jan na de klap bij buurman Manders was om hulp te halen sloegen de vlammen uit het dak. Het kinderrijke gezin werd zo goed en kwaad als het ging door de buurt in een varkenshok opgevangen. Het huis werd, op aanraden van timmerman oom Adrianus van de Burgt, herbouwd met een zogenaamde Franse kap, dit tot groot verdriet van de huidige bewoner Jan van de Burgt die bij storm nog steeds de pannen van zijn dak zag waaien.

Beugelbaan

Louis van de Burgt herinnerde zich nog dat naast het huis nr. 10 van Piet Bennenbroek, richting Liesselseweg, voor aan de straat vroeger een beugelbaan lag, waarop de bewoners van de Breemortel vroeger 's zondags hun vertier hadden. Hoorde de baan bij de herberg, die Goort Moors van 1905 tot 1909 hield op de Breemortel?

Bevrijdingsoptocht

Op bovenstaande foto zie je de inbreng van de Breemortel tijdens de optocht die gehouden werd in Deurne bij de viering van het eerste bevrijdingsjaar na de oorlog. Er wordt uitgebeeld hoe men tijdens de oorlog probeerde te overleven door het spinnewiel weer van zolder te halen en illegaal koren te dorsen of boter te karnen. Op het grote bord staat: "Ook dit moet capituleren", met daarboven "boterfiets". Met de opbrengst van genoemde praktijken kon namelijk een fiets worden aangeschaft.

Huisnummering 1953

In 1953 werden de oude huisnummers vervangen door nieuwe adressen. Onderstaand zie u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.

Hoofdbewoner	Oude nr	Nieuw adres
Burgt,van de Judocus	Z.204	Breemortelweg 20
Kant-v Mierlo,van der Johanna	Z.205	Breemortelweg 12
Verberne, Johannes	Z.205a	Breemortelweg 14
Bennenbroek, Gerardus M.	Z.206	Breemortelweg 10
Kant,van der Adrianus H.	Z.207	Breemortelweg 6
Kant,van der Johannes	Z.208	Breemortelweg 9
Kant,van der Wilhelmus P.	Z.208a	Breemortelweg 11
Brands, Hermanus A.	Z.209	Breemortelweg 13
Manders, Antonius	Z.209a	Breemortelweg 15
Bennenbroek, Petrus J.	Z.210	Breemortelweg 17
Rixtel,van Johannes P.	Z.211	Breemortelweg 19
Burgt-Crooijmans, wed, van de E.	Z.212	Breemortelweg 21
Burgt,van de Johannes Chr.	Z.212	Breemortelweg 21
Bommel,van Johannes	Z.212a	Breemortelweg 25

Bezig met het laden van de kaart...

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"500px","height":"400px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":15,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.444793982531493,"lon":5.820838681137924,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Literatuur

Pieter Koolen – "Breemortelweg" - art. nr. 28 in de serie Historische verkenningen (Heemkundekring H.N. Ouwerling) in Weekblad voor Deurne van 2 mei 2008.