Winkel van Veltmans

De winkel en het café van Veltmans met personeel en passanten rond 1930. Foto beschikbaar gesteld door Liessels Historisch Erfgoed

De winkel van Veltmans was in de 20e eeuw gedurende vele tientallen jaren een begrip in Liessel.

De winkel en het café van Veltmans rond 1955. Foto collectie: Liessels Historisch Erfgoed

Gedeelte van het interieur van de winkel in de jaren '50

De winkel was gevestigd op het adres (huidig adres) Hoofdstraat 60. In het begin van de vorige eeuw was daar een boerderij gevestigd, met hierin tevens een herberg. De boerderij werd bewoond door het gezin Van Hombergh . Johanna Maria Huberta (Jans) van Hombergh (1851-1927), (dochter van Jan Cisse van Hombergh) huwde in 1880 met de uit Meijel afkomstige bakker Leo Veltmans. Deze telg van de uit Meijel afkomstige familie Veltmans nam samen met zijn zwager Louis van Hombergh de herberg over en breidde deze later uit met een winkel. In de loop der jaren waren in de winkel steeds meer artikelen te koop. De reputatie ontstond: Bij Veltmans is alles te koop. Althans alles wat de Liesselnaren destijds nodig hadden.

Petronella Laurina Cornelia (Nel) Gitzels (1924-2008), gehuwd met een kleinzoon van Leo Veltmans, werkte haar hele leven voor de familie Veltmans. Zij vertelde dat de leden van de familie Veltmans kerkelijke mensen waren zonder kapsones, die streng voor hun kinderen waren en iedereen goed probeerden te behandelen. Vanaf de Tweede Wereldoorlog waren het eigenlijk de ongehuwd gebleven kinderen Veltmans die het bedrijf draaiende hielden. Iedereen van het gezin werkte mee in het bedrijf en ieder had zijn of haar eigen taak in de zaak. Voor de Veltmansen begon de dag met naar de mis gaan in de kerk en daarna ging de winkel open.
Frans Veltmans deed het café, Harrie Veltmans was bakker (d’n Bekker) en hij deed de bakkerij. Geertruida Maria (Truus) Veltmans (1886-1963) werkte aan de winkelbank bij de huishoudelijke artikelen, zat in het kantoor en deed de administratie.
Anna Maria (Anna) Veltmans (1889-1970) werkte aan de andere winkelbank bij de stoffen en textiel (en buurtte) in de winkel. Wilhelmina Francisca (Mien) Veltmans (1881-1953) zorgde voor het personeel, het huishouden en werkte in de keuken.
Alleen Francisca Maria (Cis) Veltmans (1883-1962) was getrouwd, met Clemens Hendriks. Die was postdirecteur en woonde aan de andere kant van de weg bij het postkantoor. Ook de kinderen van Cis (Noor, Jan en Riet) en schoonzoon Theo Deutekom en schoondochter Nel Hendriks-Gitzels waren op den duur in het bedrijf werkzaam.

Cis stak vaak de weg over en ging dan bij de kachel in de winkel zitten om met iedereen die nog niet aan de beurt was een praatje te maken. Zelfbediening was toen nog niet uitgevonden. Als één van de bedienden klaar was met een klant werd gevraagd, wie er aan de beurt was. Hij of zij die aan de beurt was gaf zijn briefje of zei wat hij wenste en dat werd dan ergens vandaan gehaald. Als alle boodschappen op de winkelbank lagen, werden die contant afgerekend of in het winkelboekje opgeschreven en later betaald.

Waren er op een bepaald moment bij Liesselnaren geen of weinig financiële mogelijkheden, dan werd er niet al te moeilijk gedaan. Dan werden de gemaakte kosten (van de boodschappen) gewoon opgeschreven in het zogenaamde winkelboekje en hopelijk later betaald. Klanten die hun rekening niet konden betalen moesten, om aan geld te kunnen komen, soms wel een varken of een gedeelte van hun turfvoorraad verkopen. Het ontvangen geld werd dan geheel of gedeeltelijk gebruikt om de schuld te betalen. Dit voorbeeld werd later door andere winkeliers in Liessel gevolgd. Ook zij voerden het winkelboekje in.

De keuze was natuurlijk niet zo groot als tegenwoordig maar het assortiment was voor die tijd toch ongekend. Behalve dat ze een café, een bakkerij en een kruidenierszaak hadden, kon men er ook terecht voor drogisterijartikelen, textiel, kleding, schoeisel, tabaksartikelen enzovoorts. Later werd er ook nog een afdeling woningstoffering en –inrichting toegevoegd.

Gezinsuitbreiding

Inkòwpe, geen winkelwaren maar gezinsuitbreiding, dat was de afdeling waar Nel Gitzels in gespecialiseerd was. Als een jonge vrouw een kind verwachtte en ze wilde een zogenaamde babyuitzet aanschaffen, dan werd ze op ’n avond, als de winkel al gesloten was, uitgenodigd. Ze werd hoogstpersoonlijk door Nel Gitzels geholpen, die haar tevens precies uit de doeken deed wat nodig was en van welke kwaliteit het was. Hierdoor ontstond al direct een soort vertrouwensband. En dat was goed voor de klandizie.

In 1962 werden de kruidenierswinkel en de bakkerij afgestoten en ondergebracht in een nieuw pand aan de Hoofdstraat (nu Hoofdstraat 55 en Hoofdstraat 57). De kruidenierswinkel werd als supermarkt De Spar voortgezet door Jan Liebreks. De bakkerij werd overgenomen door Frans Winters.

In 1972 overleed de laatste "Veltmans". Het pand Hoofdstraat 60 werd overgenomen door Frans Cremers die er in 1974 meubelzaak De Meubelcorner vestigde.