De Pad

Pad was een adresaanduiding in de bevolkingsregisters en de volkstellingsregisters die in november 1839 op schrift gesteld werd. Deze naam werd gebruikt voor het buitengebied ten oosten van de Walsberg tot aan de grens met Venraij, zo ongeveer de huidige Langstraat. Weliswaar is deze naam als straatnaam verdwenen, maar Deurne heeft nog steeds de Padbrugseweg, die verwijst naar de oude Pad.

Bewoners van de Pad

Uit onderstaande overzicht van de bewonersregistratie in het buitengebied van Walsberg wordt enigszins duidelijk welke huizen tot de Pad hoorden.
Gewoontegetrouw begon men bij gezinsinventarisatie bij de Schouw (huisnummers 1 t/m 3), vervolgens Molenhof (4 t/m 10), Blijs (11 t/m 13), Bruggen (14 t/m 18), Voort (15 t/m 20), Kouwenhoek (21 t/m 25), Wasberg (26), Milheezendijk (27 t/m 32) en Wasberg (35 t/m 53). Dan volgde de Pad zoals in onderstaande tabel is weergegeven, waarbij geprobeerd is om aan de hand van de kadastrale registers de juiste locaties aan te geven.

Overzicht van de huisnummers van Pad in 1839 in relatie tot de Wasberg-adressen van 1829 en 1850

Wb 1829	Pad 1839	Wb 1850	Hoofdbewoner(s)	Geb.plaats(en)	Gezin 1829	Gezin 1839	Gezin 1850	Kadaster
54	54	64	Ida van de Weijer, de weduwe van Willem Heesmans (1772-1823)	Deurne - Deurne	6	3	4	H 140
		65	Pieter Jacobs (1790-1871)	Vlierden			6	onbekend
54a	55	66	Arnoldus Verhees (1765-1831), later zijn weduwe hun zoon Willem Verhees (1805-1875)	Deurne - Deurne		3	3	H 143
55			Jan Martens (1783-1832)	Bakel	7			onbekend
55a			Hendrina van de Ven (1777-1844)	Deurne	1			onbekend
	63		Mathijs van de Beek (1752-1834) later de ongehuwd gebleven kinderen Willem (1784-1882), Petronella (1782-1845) en Dorothea (1786-1855)	Deurne	5	4		D 509
57	62a		Anna Maria Hermans, de weduwe van Pieter Hoebergen (1774-1824)	Bakel - Gemert	5	4		H 180
59	62b	68	de weduwe van Hendrik Lammers. Haar kinderen verhuurden het huis De Bivouac vanaf 1834 aan Jan Manders, die het geheel in 1840 kocht.	Deurne - Someren Deurne	4	5	8	H 180
58	61		Peter Hoebergen (1797-1830), later de weduwe	Gemert - Bakel	6	3		D 594?
	59	70	Gerardus Doensen (1802-1862)	Bakel		3	4	onbekend
	60		Antonie Kuijpers (1803-1867)	Bakel		6		onbekend
60	58	69	Johannes Jansen (1790-1864)	Deurne	6	6	5	H 184
61			Johannes van Neerven (1778-1842)	Vlierden	6			onbekend
62	60	71	Antonie Koppens (1794-1855)	Erp	4	7	7	H 760
62a			Hendricus Bouwmans (1790-1859)	Deurne	3			onbekend
		76	Jan Kuijten (1803-1881)	Nunen			4	onbekend
	65	77	Nicolaas Claassen (1785-1868)	Vlierden		6	4	onbekend

Enkele vermeldingen van de Pad

• De benaming Pad werd in 1784 al gebruikt in een publicatie betreffende de schouwvoering van de rivieren en waterlopen langs de dijken van het Pad en ook na de Hutt alsmede langs de dijken van den Haenenberg en Kerkeijnter dijk.
• In een memorieboek, dat de gemeentemeester Baltahasar van Schaijk in de periode 1760-1792 bijhield van de uitgifte en overschrijving van peelvelden, komt regelmatig de benaming de Pad voor.
• In de gemeenterekening van 1793 is sprake van een betaling van 14 gulden, 17 stuivers en 12 penningen aan metselaar Peter van de Mortel voor het repareren van een steenen brugge op de pad en nog enkele andere werkzaamheden. Smid Hendrik Goossens leverde in dat jaar ijzerwerk voor de genoemde brug. ook in latere jaren komen regelmatig reparatieposten aan die brug voor
• Het in 1828 vastgestelde Reglement van policie voor de gemeente Deurne en Liessel meldt onder artikel 64: Niemand zal op eenige opgaande banen in de peel, noch op de Pad of weg naar Venrooij, eenige klot, tussen, turf, of iets hoe ook genaamd, mogen zetten, op eene boete van drie guldens en dadelijke amotie van dezelven.
• Dat in 1828 nog aan de weg naar Venraij volop turf gestoken werd, blijkt uit artikel 74 van genoemd reglement: Een ieder is gehouden de loop of waterlossing langs zijn peelveld of velden ten allen tijde goed zuiver en open te houden, opdat het water kan aftrekken, en aan beide de zijden van de Pad of weg naar Venrooij zal ieder tegen zijn peelveld eene goede brug moeten leggen, welke van geene andere stoffen dan alleen van hout zullen mogen wezen, en daarenboven zoo hoog te leggen; dat het water zijnen loop niet verhinderd wordt, op eene boete van zes guldens.
• In hun vergadering van 29 augustus 1872 nam het gemeentebestuur van Deurne het volgende besluit: Het Zeilbergs en Kulerts rot te requieren op aanstaande donderdag des namiddags om een uur ter plaatse genaamd de Pad ten einde aldaar aan te leggen een nieuwen dijk en afwateringssloot.
• Op 4 juli 1874 ontdekte de Deurnese veldwachter een brand langs de Pad op de veengrond, die werd aangewakkerd en voortgeleid door de arbeider Johannes Douw. Het ging hier waarschijnlijk om een opzettelijk aangestoken brand in verband met boekweitcultuur.

Bronnen, noten en/of referenties