Hazeldonk: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (7 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:09.715.jpg|thumb|400px|De Hazeldonk rond 1905-1907<br><small>foto collectie gemeente Deurne</small>]] | |||
[[Bestand: GM_Hazeldonk.jpg|thumb|right|400px|Hoeve "De Hazeldonk", [[Hazeldonkseweg 18]] te Vlierden ([[Lijst van gemeentelijke monumenten in Deurne|Gemeentelijk monument]])]] | [[Bestand: GM_Hazeldonk.jpg|thumb|right|400px|Hoeve "De Hazeldonk", [[Hazeldonkseweg 18]] te Vlierden ([[Lijst van gemeentelijke monumenten in Deurne|Gemeentelijk monument]])]] | ||
[[Bestand:05.484.jpg|thumb|400px|De Hazeldonk in 1859 (detail kaart J. Kuijper)]] | [[Bestand:05.484.jpg|thumb|400px|De Hazeldonk in 1859 (detail kaart J. Kuijper)]] | ||
De hoeve | De hoeve en het latere gelijknamige gehucht de '''Hazeldonk''' tussen [[Vlierden]] en [[Liessel]] kennen een oude geschiedenis. | ||
De vroegste vermelding van de Hazeldonk dateert uit 1340, toen de abdij van [[Binderen]] daar op | De vroegste vermelding van de Hazeldonk dateert uit 1340, toen de abdij van [[Binderen]] daar op ''den Haseldonc'' gronden had liggen. Of er toen al een hoeve lag is onzeker, maar in ieder geval was dat wel het geval op het einde van de veertiende eeuw, toen [[Godert Godertsoen van den Haseldonc]] er woonde. Later was deze hoeve onder andere van [[Jan Gelis van Bekelair]], [[Jan Dyerick van Werdinghen]] en [[Jan Dircx Snoex]]. Zeker vanaf 1531 was het convent van [[abdij van Binderen|Binderen]] eigenaar van de hoeve. | ||
In 1659 bedroeg de oppervlakte 75 lopensen aan wei- en grasland en 64½ lopensen aan bouwland. | In 1659 bedroeg de oppervlakte 75 lopensen aan wei- en grasland en 64½ lopensen aan bouwland. | ||
In 1648 werd de hoeve, zoals alle eigendommen van kloosters, in beslag genomen door de hoge overheid. De hoeve werd tot dan door [[Lambert Willem Dirx]] gepacht van de abdij Binderen. De rentmeester, die de in beslag genomen zogenaamde ''geestelijke goederen'' beheerde, was vanaf dat moment de verpachter. De totale oppervlakte van de boerderij bestond uit ruim 12 hectaren beemden en weilanden en ruim 10 hectaren bouwland. De jaarlijks pachtprijs van het geheel was in genoemd jaar als volgt: | In 1648 werd de hoeve, zoals alle eigendommen van kloosters, in beslag genomen door de hoge overheid. De hoeve werd tot dan door [[Lambert Willem Dirx]] gepacht van de abdij Binderen. De rentmeester, die de in beslag genomen zogenaamde ''geestelijke goederen'' beheerde, was vanaf dat moment de verpachter. De totale oppervlakte van de boerderij bestond uit ruim 12 hectaren beemden en weilanden en ruim 10 hectaren bouwland. De jaarlijks pachtprijs van het geheel was in genoemd jaar als volgt: | ||
*5 mud rogge | *5 mud rogge | ||
*5 mud boekweit | *5 mud boekweit | ||
| Regel 26: | Regel 27: | ||
Vanaf 1750 namen de heren van Vlierden hun intrek op de Hazeldonk en maakten er een fraaie buitenresidentie van. In het begin bleef het bij logeren en lieten ze het bedrijf aan een pachter over, maar van 1755 tot waarschijnlijk 1823 verbleef de [[familie d’Aumerie]] er zelf. De eerste van hen was [[Johan Franciscus d'Aumerie (1714-1781)]]. Deze maakte er een echt landgoed van met strakke dreven. | Vanaf 1750 namen de heren van Vlierden hun intrek op de Hazeldonk en maakten er een fraaie buitenresidentie van. In het begin bleef het bij logeren en lieten ze het bedrijf aan een pachter over, maar van 1755 tot waarschijnlijk 1823 verbleef de [[familie d’Aumerie]] er zelf. De eerste van hen was [[Johan Franciscus d'Aumerie (1714-1781)]]. Deze maakte er een echt landgoed van met strakke dreven. | ||
Op 15 april 1763 brandde het huis af, waarna het herbouwd werd. De latere heren van Vlierden verbleven er weer minder. Blijkens de jaarankers werd het huis in 1816 verbouwd. Vanaf 1826 was in een boerderij | Op [[brand van 15 april 1763|15 april 1763 brandde]] het huis af, waarna het herbouwd werd. De latere heren van Vlierden verbleven er weer minder. Blijkens de jaarankers werd het huis in 1816 verbouwd. | ||
In de loop van de 18e eeuw ontstond er onenigheid over de vraag waar precies de grens liep tussen de Hazeldonk en de [[hoeve Ruth]]. Op 31 juli 1786 werd daaraan een einde gemaakt door de betrokken partijen, [[Franciscus Josephus Martinus d'Aumerie (1748-1823)|Franciscus Josephus Marthinus d'Aumerie]], de heer van de heerlijkheid Vlierden als eigenaar van de Hazeldonk en de Helmonse schepen Pieter Olifuers, als zaakgelastigde van [[Gerardus Petrus Diert van Melissant (1722-1788)|Gerard Pieter Diert]], heer van Melissant, Noorderschorre en Wellestrijp, gehuwd met vrouwe Juliana baronesse van Leefdael, als eigenaar van de hoeve Ruth. Voor schepenen van Vlierden lieten ze vastleggen dat de erfgrens werd bepaald door een rechte lijn, die getrokken vanaf een paal, die door de partijen was geplaatst aan de rivier de Aa tot aan een paal in de sloot van het bos van de heer van Vlierden en dat daarop op gezamenlijke kosten een sloot van tien voeten zou worden gegraven. Bovendien zou de erfgrens gaan vanaf een kei, gelegen aan het zo geheten ''Konijnshol'' tot aan een paal die door partijen is geplaatst op het ''Heijdveld'', waarop een sloot van zes voeten breed op beider kosten gegraven moest worden. Van laatstgenoemde paal ging de grens oostwaarts lopen tot aan een scheef staande berkenboom in het bos van de heer van Vlierden.<ref>RHCe toegang 13121 Archief schepenbank Vlierden inv.nr. 33 folio 24 verso</ref> | |||
Het huis op de Hazeldonk met het adres [[Hazeldonkseweg 18]] werd in 2009 bewoond door de familie [[Christiaan Sijben (1928-2020)|Christiaan (Christ) Sijben]], (Meijel 30 januari 1928 - Meijel 30 maart 2020) en vroeger door de familie [[Theodorus Mennen (1877-1950)]]. De Hazeldonk valt onder de parochie Liessel en daarom wordt dit huis tot een van de oudste huizen van [[Liessel]] gerekend. | |||
Vanaf 1826 was in een boerderij aan de overzijde van de straat enige tijd een [[jeneverstokerij de Hazeldonk|jeneverstokerij]] gevestigd. Terwijl er in 1792 twee huizen stonden was dat in 1920 nog maar tot drie uitgegroeid. | |||
==Afbeeldingengallerij== | |||
<gallery widths=300 heights=200 caption="Opnames van 1 februari 2004"> | |||
Bestand:HazeldonkDeurne_1.jpg | |||
Bestand:HazeldonkDeurne_2.jpg | |||
Bestand:HazeldonkDeurne_3.jpg | |||
Bestand:HazeldonkDeurne_4.jpg | |||
Bestand:HazeldonkDeurne_5.jpg | |||
</gallery> | |||
{{Kaart | |||
| 51.415306, 5.797527 | |||
}} | |||
{{appendix}} | |||
[[categorie:Boerderij]] | [[categorie:Boerderij]] | ||
[[categorie:buurtschap]] | [[categorie:buurtschap]] | ||
[[categorie:toponiem]] | [[categorie:toponiem]] | ||
Huidige versie van 9 dec 2023 om 18:16
De hoeve en het latere gelijknamige gehucht de Hazeldonk tussen Vlierden en Liessel kennen een oude geschiedenis.
De vroegste vermelding van de Hazeldonk dateert uit 1340, toen de abdij van Binderen daar op den Haseldonc gronden had liggen. Of er toen al een hoeve lag is onzeker, maar in ieder geval was dat wel het geval op het einde van de veertiende eeuw, toen Godert Godertsoen van den Haseldonc er woonde. Later was deze hoeve onder andere van Jan Gelis van Bekelair, Jan Dyerick van Werdinghen en Jan Dircx Snoex. Zeker vanaf 1531 was het convent van Binderen eigenaar van de hoeve.
In 1659 bedroeg de oppervlakte 75 lopensen aan wei- en grasland en 64½ lopensen aan bouwland.
In 1648 werd de hoeve, zoals alle eigendommen van kloosters, in beslag genomen door de hoge overheid. De hoeve werd tot dan door Lambert Willem Dirx gepacht van de abdij Binderen. De rentmeester, die de in beslag genomen zogenaamde geestelijke goederen beheerde, was vanaf dat moment de verpachter. De totale oppervlakte van de boerderij bestond uit ruim 12 hectaren beemden en weilanden en ruim 10 hectaren bouwland. De jaarlijks pachtprijs van het geheel was in genoemd jaar als volgt:
- 5 mud rogge
- 5 mud boekweit
- 6 hoenders
- 25 pond boter
- 4 manden eieren
- 3 pond was
- een ooi met een lam
- 9 vimmen dakstro
- 4 voeder turf
- 4 voeder hout
- 400 rijs hout, gebundeld af te leveren aan het klooster.
In 1738 werd de boerderij door de rentmeester verkocht. De eerste particuliere eigenaren werden toen de Vlierdense schepenen Antonie Heijcoop en Lambert Vervoordeldonk. Ze verhuurden het geheel aan Willem van de Goor.
Vanaf 1750 namen de heren van Vlierden hun intrek op de Hazeldonk en maakten er een fraaie buitenresidentie van. In het begin bleef het bij logeren en lieten ze het bedrijf aan een pachter over, maar van 1755 tot waarschijnlijk 1823 verbleef de familie d’Aumerie er zelf. De eerste van hen was Johan Franciscus d'Aumerie (1714-1781). Deze maakte er een echt landgoed van met strakke dreven.
Op 15 april 1763 brandde het huis af, waarna het herbouwd werd. De latere heren van Vlierden verbleven er weer minder. Blijkens de jaarankers werd het huis in 1816 verbouwd.
In de loop van de 18e eeuw ontstond er onenigheid over de vraag waar precies de grens liep tussen de Hazeldonk en de hoeve Ruth. Op 31 juli 1786 werd daaraan een einde gemaakt door de betrokken partijen, Franciscus Josephus Marthinus d'Aumerie, de heer van de heerlijkheid Vlierden als eigenaar van de Hazeldonk en de Helmonse schepen Pieter Olifuers, als zaakgelastigde van Gerard Pieter Diert, heer van Melissant, Noorderschorre en Wellestrijp, gehuwd met vrouwe Juliana baronesse van Leefdael, als eigenaar van de hoeve Ruth. Voor schepenen van Vlierden lieten ze vastleggen dat de erfgrens werd bepaald door een rechte lijn, die getrokken vanaf een paal, die door de partijen was geplaatst aan de rivier de Aa tot aan een paal in de sloot van het bos van de heer van Vlierden en dat daarop op gezamenlijke kosten een sloot van tien voeten zou worden gegraven. Bovendien zou de erfgrens gaan vanaf een kei, gelegen aan het zo geheten Konijnshol tot aan een paal die door partijen is geplaatst op het Heijdveld, waarop een sloot van zes voeten breed op beider kosten gegraven moest worden. Van laatstgenoemde paal ging de grens oostwaarts lopen tot aan een scheef staande berkenboom in het bos van de heer van Vlierden.[1]
Het huis op de Hazeldonk met het adres Hazeldonkseweg 18 werd in 2009 bewoond door de familie Christiaan (Christ) Sijben, (Meijel 30 januari 1928 - Meijel 30 maart 2020) en vroeger door de familie Theodorus Mennen (1877-1950). De Hazeldonk valt onder de parochie Liessel en daarom wordt dit huis tot een van de oudste huizen van Liessel gerekend.
Vanaf 1826 was in een boerderij aan de overzijde van de straat enige tijd een jeneverstokerij gevestigd. Terwijl er in 1792 twee huizen stonden was dat in 1920 nog maar tot drie uitgegroeid.
Afbeeldingengallerij[bewerken | brontekst bewerken]
- Opnames van 1 februari 2004
Bronnen, noten en/of referenties
|