De Bezoeker

foto Ton Hartjens

Het kunstwerk De Bezoeker van beeldend kunstenaar Michel Kuipers markeert de entree van basisschool De Hasselbraam aan de zijde van de Torteltuin in de Heiakker in Deurne.

Het gebouw van deze basisschool heeft een cirkelvormige stramien, waarbij het centrum het hoogste punt is van een licht hellend dak. Rond een centrale hal liggen twee-aan-twee de acht klaslokalen gegroepeerd met daar tussenin twee kleine en twee grote inwendige pleinen. De twee kleine buitenruimten worden gebruikt als zithoek en groenaanplant, terwijl de twee grote pleinen dienen als speelplaats voor onder- en bovenbouw. Omdat de speelplaatsen gedeeltelijk het gebouw in steken, verlopen de aangrenzende blinde muren van 3,5 naar 4,5 meter hoogte en worden verbonden door een glazen wand. Door de grote hoogte van deze glazen wand en een daarboven sterk overhangende dakrand krijgt deze architectonische ruimte een maatvoering die slecht aansluit bij het formaat van peuters en kleuters. Aan beide zijden van de glazen wand bevinden zich onopvallend twee entree-deuren. Het gebouw richt zich met zijn cirkelvormige opzet op de intimiteit van de binnenruimte, maar dit gaat ten koste van de toegankelijkheid van het gebouw en ook van een op kinderen afgestemde maatvoering aan de buitenkant.

Bij het verstrekken van de ontwerpopdracht werden er vooraf geen eisen gesteld, maar de kunstenaar vond het belangrijk om met het beeld op deze architectuur te reageren, en aan de hand daarvan te komen tot een specifieke opdrachtomschrijving. Hij stelde zich tot opdracht om een beeld te ontwerpen dat de entree van de school markeert en dat in maatvoering en beeldtaal aansluit op de belevingswereld van kinderen.

In het ontwerp ging hij uit van de suggestieve werking van een sorteerkubus; het gat in deze kubus heeft een aantrekkingskracht op de vorm die er doorheen past. Bovendien was hij geïnteresseerd in de geheimzinnigheid van de binnenruimte van die kubus. Bij de uitwerking van het idee gebruikte hij het gegeven niet letterlijk, maar probeerde om het zo suggestief mogelijk te verwerken om zodoende zo veel mogelijk ruimte te laten voor eigen interpretatie van de beschouwer.

Het beeld bestaat uit twee losstaande elementen. Het ene element is een soort halve holle boomstam (van de kluizenaar uit Puk van de Pettenflat) waarin een gat is uitgespaard (in de vorm van een zo genoemde Hasselbraam). Op enige afstand ervoor staat een amorf brok klei dat vagelijk doet denken aan een menselijke gestalte. Door de situering van deze gestalte vóór het gat in de boomstam doet dit gat ook aan het profiel van een mensfiguur denken. De gedaante en het gat zijn niet hetzelfde in vorm en formaat maar komen met elkaar overeen; ze hebben daardoor visueel een aantrekkingskracht op elkaar. Op de rug van de mensengedaante is een vlek glazuur aangebracht in de vorm van een vogel (Dollie?). De vogel staat symbool voor de lucht en de vrijheid.

De twee elementen werden opgesteld net buiten de cirkel van het gebouw en de speelplaats, langs de route die het veiligst is voor de kinderen. Het dient als baken en geeft een beweging aan van en naar de entree van de school.

De ruimtelijke opstelling en het gat in de holle boom nodigen de kinderen uit tot spel. Zij kunnen zich identificeren met de gestalte, of er een reus in zien; zij kunnen buiten of binnen de holle boom of door het gat klimmen. De vorm van het grote element is zó gekozen dat kleine kinderen er niet op kunnen klimmen.

Bronnen, noten en/of referenties informatie van de kunstenaar website Michel Kuipers