U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Bewerken van Brand van 24 juli tot 9 september 1959

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 1: Regel 1:
[[File:Peelbrand bij Helenaveen in Brabant, Bestanddeelnr 910-5553.jpg|thumb|400px|Kort na het ontstaan van de brand.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[Bestand:14.250.jpg|thumb|400px|Kort na het ontstaan van de brand.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[Bestand:14.239.jpg|thumb|400px|Nog op 10 oktober 1959 brandde de Peel.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[Bestand:14.239.jpg|thumb|400px|Nog op 10 oktober 1959 brandde de Peel.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[File:Peelbrand bij Helenaveen in Brabant, grondwerkers bezig met blussen, Bestanddeelnr 910-5555.jpg|thumb|400px| Er werden greppels uitgediept om de oogst te beschermen.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[Bestand:14.251.jpg|thumb|400px| Er werden greppels uitgediept om de oogst te beschermen.<br><small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
[[File:Peelbrand bij Helenaveen in Brabant, grondwerkers bezig met blussen, Bestanddeelnr 910-5556.jpg|thumb|400px|<small>foto collectie Nationaal Archief</small>]]
De '''peelbrand van 28 juli 1959''' haalde de voorpagina van De Volkskrant en duurde na de uitbraak nog meerdere maanden.
De '''peelbrand van tenminste 24 juli tot 9 september 1959''' in de [[Deurnese Peel]] haalde de landelijke pers en zelfs de voorpagina van ''De Volkskrant''. Circa 600 hectare grondgebied van de Peel werd door deze brand getroffen.


'''24 en 25 juli'''
De Volkskrant gaf het volgende verslag van de brand:<ref>''[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010875775:mpeg21:p001 De Volkskrant 28 juli 1959]''</ref>
 
De brand was al tenminste vanaf vrijdag 24 juli bezig en gemeld aan de brandweer. De oorzaak van deze brand was ''waarschijnlijk sigarettenpeukje''. Op zaterdag 25 juli rukte de brandweer voor de eerste keer uit. De brandweercommandant schreef die dag het volgende rapportje.
:''De reeds enkele dagen brandende peel dreigde over de slaan op een partij turf en dwars over de weg, waarlangs boerderijen staan. De brand werd bij de weg tegengehouden.''
Van half vijf 's middags tot half negen 's avonds was de brandweer bij de brand.
 
'''27 juli'''
 
Op zondag 27 juli werd de brandweer opnieuw bij de brand geroepen en verrichtte van half zes 's middags tot half tien 's avonds met drie spuiten bluswerkzaamheden. Het brandrapport meldde:
:''Na reeds diverse malen voor dezelfde brand, die zich dan hier dan daar (naar de mening van derden) "gevaarlijk" uitbreidde, werd te 18.35 u. door de [[Maatschappij Helenaveen]] gemeld bij de bevelvoerder te Helenaveen, dat er gevaar was voor jonge dennenaanplant. Wetende dat deze peelbrand toch niet is te bussen, heb ik gezegd aan de bevelvoerder niet uit te rukken voordat ik ter plaatse was (om me van de noodzaak te overtuigen). Inmiddels zou er zelfs gevaar voor overslag op een boerderij zijn, aldus de Maatschappij. Bij aankomst bleek geen gevaar voor overslag aanwezig te zijn, maar heb ik toch laten spuiten op een kleine uitloper van de brand en heb ik voorts, onder gereedhouden van drie waterstralen, de ruigte nabij de boerderij laten tegenstoken en een strook aan de buitenzijde weer geblust.''
 
'''28 juli'''
 
Op maandag 28 juli werd geblust van 's middags vijf tot 's avonds negen uur. Daarover verscheen het volgende rapport.
:''Aan de oostzijde van het Deurnese kanaal dreigde gevaar voor overslaan op meer dan een millioen turven. Omdat, vanwege de grote afstand, de uitgestrektheid van de brand en de dichte rookontwikkeling niet van de oostzijde kon worden aangevallen, werd getracht van de westzijde af te leggen, dwars door de peelruigte. De brand bleek echter niet bereikbaar. Er werd vergeefs een andere waterbron gezocht, tot het werd geprobeerd vanaf een [[Wijk (watergang)|peelwijk]]. Het bleek echter dat er onvoldoende water aanwezig was om te blussen. De brandweer ruimde maar weer op en er werd een grote waterpomp van Openbare Werken opgesteld om de waterlossingen, sloten en kuilen vol te pompen vanuit het kanaal. Hierdoor kon na lang zwoegen worden voorkomen dat de brand in de richting van de turven uitbreidde. Dat het resultaat van de blussing niet altijd evenredig was aan de activiteit van de brandweer en andere bestrijders, doet niet af aan het feit, dat elke brandweerman, zijn dagelijks werk in de steek latende, zich dag en nacht met zijn gehele persoon gegeven heeft.''
Op een losse notitie van 3 augustus 1959 werden de namen vermeld van opgekomen de brandweerlieden die ieder vier uur hadden meegewerkt, namelijk A. Joosten, A. Veldhuijzen, C. Vermeulen, Jan van Horen, Jaq. van Horen, G. Naus, Th. Naus, K. Janssen, H. van Mullekom en zes uur door Klerks.
 
Er verscheen ook nog een resumé van de brand tot 28 juli in het volgende rapport.
:''Omdat een dergelijke veenbrand door de vrijwillige brandweer hoegenaamd niet te blussen is, werd in beginsel door de waarnemend directeur<ref>[[Antonius Petrus Adrianus Kuijpers (1903-1976)|Toon Kuijpers]] was destijds waarnemend directeur van het veenbedrijf.</ref> van het [[Gemeentelijk Veenbedrijf|Veenbedrijf]] besloten om alleen met arbeiders met schoppen te laten werken. Later werd de brandweer ingeschakeld met nevelspuiten "om de trachten" de brand bij een zandweg te stuiten. In beginsel gelukte dit maar later breidde de brand zich uit en moest de brandweer met spoed inrukken. Zondagmorgens werd de brandweer wederom opgeroepen voor beveiliging van een in gevaar staande boerderij. Hedenmorgen 27 juli is de brandweer ingerukt van de gehele zondag overdag en 's nachts gewaakt te hebben. De brand (meestal smeulend vuur) zal niet geblust zijn voordat het flink en een dag aanhoudend regent.
Het rapport meldde over grootte van de schade (in guldens): ''Nog niet vast te stellen (schade is echter niet groot).''
 
'''25 augustus'''
 
Op 25 augustus was de brand nog niet gedoofd. In een rapport van die dag werd gemeld:
:''De reeds weken voortsmeulende peelbrand bereikte wederom een verkeerswegberm'' (Lagebrugweg) ''en werd ter plaatse langs de weg een strook grond flink nat gemaakt om zodoende de weg te beveiligen.''
 
'''9 september'''
 
Op 9 september 1959 meldde de brandweer:
:''Zoals uit vorige rapporten blijkt, is er in de laatste weken reeds een grote oppervlakte van de Deurnese peel afgebrand. In feite is deze brand hier en daar nog smeulende, waarbij de brandweer nog regelmatig te hulp wordt geroepen wanneer het vuur een weg, electrische leiding, kabel, palen of dergelijke nadert. Gisteren, 8 september, werden we weer opgeroepen en ditmaal voor een veenbrand in een tot heden nog vrij gebleven gebied nabij Griendtsveen. Hoewel hier direct geen vitale delen in gevaar zijn, werd zo goed mogelijk het vuur, door mideel van slaan met takken en grote batsen, van turfmijten e.d. afgeleid. Ook deze brand is thans nog onmogelijk in te sluiten, maar moeten doorbranden tot tegen de Kandaaldijk. Verwacht wordt dat heden namiddag het vuur de Kanaaldijk is genaderd, waarbij de brandweer wederom wordt ingezet om hierlangs een strook te blussen.''
Volgens dit rapport was de brand veroorzaakt door ''waarschijnlijk 'n peukje sigaret'' en betrof het een brand die zich over circa 50 hectaren uitstrekte.
 
In een volgende rapport van dezelfde dag werd in verband met deze brand gesproken over circa 250 hectare terwijl het totale verbrande areaal in de peel door de brandweercommandant toen werd geschat op circa 600 hectare.
:''Het op 8 september in brand geraakte peelgedeelte werd ingesloten en de turfmijten en boerderijen veilig gesteld door tegenstoken aan de buitenkant direct achterna blussen van de fel brandende ruigte langs de Kanaaldijk en een (door middel van het even doorgraven van de kanaaldijk) met water gevulde diepe waterloop en voorts langs de omsloten wegen. Het middengedeelte brandt en smeult nog, maar mits geen wervelwind de vonken overbrengt is momenteel het gevaar voor uitbreiding tot het minimum beperkt. De oppervlakte van de laatste weken verbrande peel schat ik op totaal ongeveer 600 ha. Het op dit gedeelte aanwezige veen smeult op vele plaatsen nog door, maar is niet te blussen dan door langdurige regenval.
<big>'''Dank van de burgemeester'''</big>
 
[[Burgemeester Roefs]] dankte in augustus 1959 de brandweerlieden in augustus 1959 met het volgende schrijven.
:''Aan de Commandant en Leden der Vrijwillige Brandweer<br>Mijne Heeren,<br>De langdurige en ongekende droogte heeft het brandgevaar zodanig verhoogd, dat bij herhaling een beroep op de brandweer moest worden gedaan. Dit beroep geschiedde niet alleen bij huisbrand, doch ook bij bos- en veenbrand en niet slechts bij dag, doch ook bij nacht.<br>Dat het resultaat der bestrijding niet altijd evenredig was aan de ingezette activiteit, doet niet af aan het feit, dat elke brandweerman zich met zijn gehele persoon heeft gegeven, om te redden wat nog te redden was.<br>Het is mij dan ook een behoefte, U langs deze weg voor Uw medewerking en extra inspanning hartelijk dank te zeggen.
 
==Landelijk nieuws==
 
De Volkskrant van dinsdag 28 juli 1959 gaf het volgende verslag van de grote peelbrand:<ref>''[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010875775:mpeg21:p001 De Volkskrant van dinsdag 28 juli 1959]''</ref>


'''Rook verjaagt bewoners'''  
'''Rook verjaagt bewoners'''  
Regel 70: Regel 27:


{{appendix}}
{{appendix}}
[[categorie:brand|1959 07 24]]
[[categorie:brand|1959 07 28]]
Al uw bijdragen aan DeurneWiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie DeurneWiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Brand_van_24_juli_tot_9_september_1959"