Accijns op turf
De accijns op turf werd in het begin van de jaren 1830 ingevoerd en had grote gevolgen van de inwoners van Deurne.
Vanouds waren de Deurnenaren gewend om, met inachtneming van het dorpsreglement, voor eigen gerief zoveel turf te steken als ze nodig hadden. Met de invoering van de accijns op de turf veranderde dat. Welke negatieve gevolgen dat voor de Deurnenaren had beschreef de districtscommissaris Wesselman in een rapport.[1]
Hij begon zijn memorandum met de woorden Ieder hoofd van een gezin onder Deurne en Liessel, een gemeente van meer dan drieduizend tweehonderd zielen, is veenman. Vervolgens beschreef hij hoe het voor het gemeentebestuur vrijwel ondoenlijk was om de de nieuwe regeling naar behoren uit te voeren.
Voor veel peelbewoners was hun woonhutje, dat ze op of nabij de Peel getimmerd hadden, hun enige bezit en was het steken en verkopen van de turf zo ongeveer hun enige inkomsten. Anderen bezaten wat heidegrond, waarop ze een of twee magere koetjes hielden. Als deze straatarme peelbewoners ook nog zouden worden aangeslagen in de turfaccijns, die kon oplopen tot 40 gulden per seizoen, dan zouden ze volgens Wesselman snel tot de bedelstaf vervallen.
Ook Gerrit van Riet, de burgemeester van Deurne, klaagde zijn bittere nood bij de gouverneur van de koning. Over 1835 moest bijna 2500 gulden accijns worden afgedragen. Daar kwam nog bij dat in die periode, ten gevolge van enkele zachte winters, de turfprijzen dramatisch laag waren.
Veel Peelbewoners waren al zwaar getroffen door de invoering van het kadaster, want daardoor moesten zij ook belasting betalen voor grond die ze bezaten en die niet in cultuur gebracht was. De invoering van de turfaccijns deed daar nog een schepje bovenop.
De invoering van de turfaccijns had wel tot gevolg dat in Deurne de hoofden en harten van de Deurnese bestuurders daardoor rijp gemaakt werden om met name de ver afgelegen en moeilijk controleerbare veengebieden af te stoten. Mislukte een poging daartoe van G.J.W. Carp in 1847 nog, in 1853 had hij, samen met de gebroeders Van de Griendt meer succes en werd Helenaveen gesticht.
Referenties
|