Notities betreffende Helenaveen 1858

Enige notities betreffende Helenaveen in 1858 werden aangetroffen in de collectie van Gerard Engels.

Op een door de 73-jarige G.G. Engels uit Helden in 1980 getypte notitie werd een vermelding overgenomen, die Engels aantrof in het memoriaal van pastoor Cremers uit Baarlo.

Ofschoon de herkomst van de dorpsnaam niet correct is, is het document toch van dusdanige waarde dat hieronder de letterlijke transcriptie volgt:

Helden,18-8-1980

Notitie's betreffende de.Peel, en de aanvang van de exploitatie en in cultuurbrenging door de Maatschappij „Helenaveen"; aangetroffen in een „Memorial: van pastoor F.J. Cremers te Baarlo, bijgehouden van 1850 tot 1869:

Nota van 28 iulij 1858:Den ... na dezen datum, welke notitie niet van belang is volgt op 1 Aug.de vermelding van het- bevriezen van omtrent twintig bunder boekweit in Helenaveen. Als toelichting volgt:

Dit veen, gelegen achter Helden-Kapel of Panningen, een uur van Meijel, toebehoorende voor het grootste gedeelte aan de gemeente Deurnen in de Meijerij, eenige duizenden morgen groot is sedert een tiental jaren verpacht aan eene Sociëteit of Maatschappij van eenige personen, meestal van s'Boch of Hollanders, heeft den naam van Helenaveen naar den naam van de vrouw van Deckers, opzigter en medelid der Sociëteit: Helena.

Den 5 Aug,heb ik het met den Heer G.Klaessen, Pastoor te Panningen, mijn buurvriend, beschouwd; het uithalen van den turfslijk, het bewerken, wat meestal door Vrieslanders of Hannoveraren geschiedt; robusten kerels en onvermoeiden werkers, die doorgaans twee gulden of F.2,50 en meer verdienen, maar ook eerste eters; een paar dozijn eieren op een Vastendag spelen zij naar binnen.

Zij slapen in keten of hutten van roszen; zulke waren er bij de veertig; en vier steenen huizen, een tamelijk goed kerkje met woning voor den rector of pastoor, wiens gulheid proverbiaal was. Zijn Eerw. is vroegtijdig in den Heere ontslapen (ontslagen?).

Door het veen is een bevaarbare kanaal om den turf per scheep te transporteren, meestal naar Holland.

Het is een genot daar op de hoogte der Peel in de verte verscheidene torens te zien, en in de nabijheid eenige honderden morgens boekweit in vollen bloei waarop duizenden en duizenden bijen den (nectar) uitzulgen; het getal bijenkorven is niet telbaar; van heinde en ver komen ze er.

Na verloop van Jaren wordt hier eens kolonie van eenige uurens gaans.

5 Sept.1858 is aldaar veel boekweit verhageld; even zoo te Sevenum.

23 Sept.1858: In de laatst verloopen vijf jaren zijn van de heilanden in Zuid-Brabant 40.000. bunders in vruchtbare akkers herschapen.

N.B. Dit is overgenomen omdat het als ooggetuigen verslag, aangevuld met een paar nadien opgevangen nieuwtjes kan dienen als steun bij Studie over de peel-ontginning en exploitatie. G.G. Engels, Helden. Oud 73 jaar.