Gemeentelijk geneesheer

Van oudsher was er in Deurne een gemeentelijk geneesheer die als belangrijkste taken had de geneeskundige zorg voor arme personen en lijkschouwing bij onnatuurlijke dood.

Tot de komst van dokter Hendrik Wiegersma als tweede huisarts in Deurne was de enige huisarts ook steeds de gemeentelijk geneesheer. Zo werd dokter Crobach voor zijn komst naar Deurne op 29 januari 1887 door de gemeenteraad als zodanig benoemd met een jaarsalaris van 1.200 gulden. Blijkbaar was er behoefte aan een nauwkeuriger taakomschrijving. Rond 1890 kwam die er.

Taakomschrijving circa 1890

De raad der gemeente Deurne en Liessel heeft besloten te benoemen een geneesheer op eene jaarwedde van f 1000,-. De te benoemen geneeskundige is gehouden zich te gedragen naar de volgende instructie.

1. De geneeskundige is verplicht te wonen en zijn voortdurend verblijf te hebben te Deurne. Hij behoeft verlof van den burgemeester ingeval hij voor meer dan twee dagen uit de gemeente is. Ingeval hij zich voor meer dan vijf dagen uit de gemeente wil verwijderen behoeft hij daartoe verlof van B en W. Indien de burgemeester of B en W het nodig oordelen zal hij zich gedurende zijne afwezigheid ten zijner kosten naar hun genoegen doen vervangen. In ieder geval zullen B en W zorgen, dat door de geneesheer bij zijn afwezigheid een geneesheer in een aangrenzende gemeente beschikbaar is, wiens hulp bij spoedeisende gevallen kan worden ingeroepen en verkregen.
2. De geneesheer is verplicht aan alle ingezetenen, die dit vragen, genees- en heelkundige bijstand alsook de nodige medicamenten te verstrekken. Bij ontstentenis der vroedvrouwen of in de gevallen, bedoeld bij art. 15 der wet van 1 juni 1865 (Staatsblad no. 60) is hij verplicht zijn hulp en bijstand te verlenen. Bij niet onvermogenden ingezetenen zal hij desgevraagd, ten koste der belanghebbenden, zijn verloskundige hulp verlenen voor zover zijne genees- en heelkundige praktijk in de gemeente zulks gedoogt.
3. Het is de geneesheer toegelaten zijn praktijk ook in andere gemeenten uit te oefenen, mits de bediening der ingezetenen daardoor niet te wensen overlaat en deze in ieder geval de voorrang hebben.
4. De hiervoor omschreven genees-, heel- en verloskundige hulp met de nodige medicamenten worden door de geneesheer kosteloos verstrekt aan alle ingezetenen dezer gemeente die naar het oordeel van het Burgerlijk Armbestuur of van B en W moeten gerekend worden tot de onvermogenden te behoren. Bovendien zullen door de geneesheer kosteloos geschieden:
   1. de doodschouw bij diegenen welke zonder geneeskundige behandeling zijn overleden of waarvan die door den burgemeester wordt gevraagd,
   2. de bij de wet voorgeschreven en wijders de door den B en W gevraagde vaccinatiën,
   3. de keuring der schutterplichtigen.
      Wijders zal hij zijn geneeskundige bijstand en voorlichting verstrekken in de gevallen waarin die door de raad, B en W of de burgemeester worden gevraagd met betrekking tot de gezondheidspolitie en voor zover dit met de geneeskundigen dienst der gemeente in verband staat.
      Het is geenzins de bedoeling van de gemeenteraad om de geneesheer streng te controleren en over geringe en meestal soms ongegronde klachten lastig te vallen. Integendeel wanneer een getrouwe en zorgvuldige dienst- en hulpvaardigheden ook voor de armen en minvermogenden worden aan de dag gelegd, zal vanwege het gemeentebestuur (hier stopt deze zin)
      De beloning van al deze diensten wordt geacht onder de toegelegde jaarwedde te zijn begrepen.
5. Mochten onverhoopt naar het oordeel van B en W gegronde klachten omtrent den geneeskundigen dienst worden vernomen, dan zijn deze verplicht, na de geneesheer te hebben gehoord, de gemeenteraad daarvan verslag te doen onder die voorstellen welke zij in het belang van de geneeskundigen dienst zullen vermenen te behoren.
6. Getrouwe en zorgvuldige dienst en hulpvaardigheid evenzeer voor de armen en minvermogenden, wordt in de geneesheer verondersteld en wanneer daaraan wordt beantwoord, dan kan de geneesheer op een gemoedelijke behandeling van de zijde van het gemeentebestuur rekenen.
7. Opzegging der betrekking, zowel van de zijde van de geneesheer als van de gemeenteraad, geschiedt schriftelijk en minstens drie maanden bevorens.

Bronnen, noten en/of referenties