Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis Vanaf 1 januari 2025 wordt dat Iedere eerste maandagochtend en derde woensdagochtend van de maand. |
Vereniging voor Boterfabricage
De op 19 mei 1893 in Liessel opgerichte Vereniging voor Boterfabricage was de eerste boterfabriek in Noord-Brabant. Achter het laag geplaatste raam links bevind zich nog steeds de oorspronkelijke gewelfde kelder.
Oprichter en voorzitter van deze vereniging was Jan Berkvens, een broer van mgr. dr. Leonardus Berkvens. In 1894 werd de boterfabriek gebouwd. De straat waaraan het gebouw lag draagt nu de naam Mgr. Berkvensstraat. Bij de start telde de coöperatie 63 leden. Na de aanloopperiode in 1895 had de vereniging 106 leden die samen 350 koeien hadden. De leden kwamen uit Liessel, Asten en Vlierden.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de productie in de eerste vijf jaren van het bestaan.
| Jaar | Aangevoerde kg melk | Geproduceerde boter | Opbrengst (bruto) | per kg |
|---|---|---|---|---|
| 1893 (vanaf 19/5) | 378.162 | 14.825 kg | f 17.789,76 | f 1,20 |
| 1894 | 826.934 | 29.690 kg | f 35.712,02 | f 1,20 |
| 1895 | 832.808 | 29.786 kg | f 31.888,82 | f 1,07 |
| 1896 | 912.013 | 32.306 kg | f 34.372,15 | f 1,06 |
| 1897 | 949.552 | 34.172 kg | f 36.411,33 | f 1,07 |
Jan Berkvens liet het melkfabriekje op zijn eigen grond bouwen, het bedrijf was gevestigd in een pand dat nu als adres Mgr. Berkvensstraat 17 heeft. De gewelfde kelder is nog steeds intact als getuige van de fabriek vroeger. Jan Bervens verplichtte zich om, wanneer de coöperatieve melkbereiding zou ophouden, de kosten van het gebouw aan de deelgenoten uit te betalen.
In 1898 was de samenstelling van het bestuur als volgt: Jan Berkvens, voorzitter; Louis van Hombergh; Arnoldus van Loon; Bert Wellens, secretaris en Johannes Aarts.
In de handkrachtfabriek werkten geruime tijd, misschien wel gedurende de hele periode van ruim 14 jaar dat deze bestond, de personeelsleden: A. Mennen, Cornelis Mennen, Frans van den Boomen en A. Zeegers.
Het fabriekje werkte steeds op handkracht. Door de technische vooruitgang, ondermeer vervanging door stoomkracht, kwam behoefte aan een nieuwe fabriek. In 1907 werd daarom de zuivelfabriek Sint Hubertus aan de Oude Molenweg gebouwd.